Initial

Back

Ορεινή

ΔΙΑΙΤΑ ΟΡΕΙΝΗΣ ΠΕΡΔΙΚΑΣ    Οι διατροφικές συνήθειες της πέρδικας (Ηπειρος - Φωκίδα) Η ορεινή πέρδικα καταναλώνει κυρίως φυτικής προέλευσης τροφή. Η φυτική τροφή της πέρδικας αποτελείται κατά το μεγαλύτερο μέρος από σπόρους, φύλλα και βλαστούς και σε μικρότερο ποσοστό από βολβούς και ρίζες. Τα ψυχανθή συνήθως αναφέρονται ως τα κύρια είδη με τα οποία τρέφεται η πέρδικα. Είδη των οικογενειών Asteraceae, Fagaceae, Cistaceae, Boraginaceae, Cruciferae, κ.ά. αναφέρονται επίσης ότι καταναλώνονται από την ορεινή πέρδικα σε περιοχές της Ευρώπης. Η πέρδικα καταναλώνει επίσης ζωικής προέλευσης είδη. Πρόκειται για ποικιλία εντόμων (κολεόπτερα, χρυσομελίδες, ορθόπτερα, ετερόπτερα κ.ά.), που συνήθως όμως αποτελούν ένα μικρό ποσοστό του συνόλου της δίαιτας της ενήλικης πέρδικας. Τα ανήλικα άτομα αντίθετα, τρέφονται σε μεγάλα ποσοστά με ζωικούς οργανισμούς. Εν κατακλείδι, η δίαιτα της ορεινής πέρδικας περιλαμβάνει ποικιλία φυτικών ειδών και δεν περιορίζεται σε μικρό αριθμό ειδών. Η πέρδικα ημερησίως υπολογίζεται ότι καταναλώνει περίπου 40 g τροφής. Η ορεινή πέρδικα προσλαμβάνει παράλληλα με την τροφή της και μικρά σε μέγεθος χαλίκια, τα οποία βοηθούν στην πέψη της τροφής της. Αυτό επιτυγχάνεται με τον κατακερματισμό της τροφής μέσα στο στομάχι που διαθέτει ισχυρό, μυώδες τοίχωμα. Τρέφεται συνήθως κατά τις πρώτες πρωινές ώρες καθώς και το απόγευμα ενώ τη νύχτα είναι ανενεργή. Το μέγεθος των πληθυσμών του λαγού και της ορεινής πέρδικας στις περιοχές μελέτης δε θεωρείται ικανοποιητικό. Ένδειξη για αυτό αποτελεί η αποτυχία των κυνηγετικών εξορμήσεων, ιδίως στο όρος Όθρυς. Να σημειωθεί ότι στην περιοχή αυτή, κατά τη διάρκεια ενός Σαββατοκύριακου στην αρχή της κυνηγετικής περιόδου του 2003, από τους 40 κυνηγούς ορεινής πέρδικας που ερωτήθηκαν για την επιτυχία τους στη θήρα της πέρδικας οι 36 απάντησαν ότι ούτε απλώς χρησιμοποίησαν το όπλο τους. Οι υπόλοιποι συνάντησαν κάποια ομάδα πτηνών αλλά δεν κατόρθωσαν να θηρεύσουν κανένα άτομο. Το κυνήγι διεξαγόταν είτε μοναχικά είτε σε μικρές ομάδες 2 – 6 ατόμων και στις περισσότερες περιπτώσεις υπήρχε εκπαιδευμένος κυνηγετικός σκύλος. Η δίαιτα της ορεινής πέρδικας στις περιοχές μελέτης Η κύρια τροφή της ορεινής πέρδικας και στις τρεις περιοχές μελέτης ήταν φυτικής προέλευσης και αποτελούταν σχεδόν σε ίσα ποσοστά από σπόρους και φύλλα – βλαστούς. Οι δύο αυτές κατηγορίες βοσκήσιμης ύλης αποτελούσαν το 90% περίπου της συνολικά καταναλωθείσας τροφής σε όλες τις περιοχές που μελετήθηκαν. Από τους σπόρους το μεγαλύτερο μέρος της τροφής της ορεινής πέρδικας προέρχονταν από είδη της οικογένειας των ψυχανθών και κυρίως από τα γένη Onobrychis, Medicago και Trifolium. Άλλες οικογένειες φυτικών ειδών που οι σπόροι τους καταναλώθηκαν από την ορεινή πέρδικα ήταν: Cruciferae, Caryophyllaceae, Cyperaceae, Compositae και Ranunculaceae. Σπόροι από είδη της οικογένειας των αγρωστωδών (Graminae) φαίνεται ότι έχουν δευτερεύοντα ρόλο στη διατροφή της ορεινής πέρδικας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ορεινή πέρδικα δεν περιορίζεται μόνο στους σπόρους ποωδών φυτών αλλά καταναλώνει σε αξιόλογα ποσοστά και σπόρους θαμνωδών φυτικών ειδών όπως του άρκευθου (Juniperus oxycedrus) και της δάφνης (Daphne oleoides). Εκτός από τους σπόρους, τα φύλλα και οι βλαστοί αποτελούν κύρια τροφή για την ορεινή πέρδικα και στις τρεις περιοχές μελέτης. Και σε αυτή την κατηγορία βοσκήσιμης ύλης, τα είδη της οικογένειας των ψυχανθών αποτελούσαν το μεγαλύτερο μέρος της τροφής της ορεινής πέρδικας, αποδεικνύοντας τη μεγάλη σημασία των ψυχανθών ειδών για τη διατροφή της ορεινής πέρδικας. Άλλες οικογένειες φυτών που συμμετείχαν στην τροφής της ορεινής πέρδικας, με μικρότερα όμως ποσοστά, ήταν: Graminae, Compositae, Cruciferae, Caryophyllaceae, Crassulaceae, και Rosaceae. Μικρό ποσοστό (σχεδόν 10%) και στις τρεις περιοχές μελέτης συμμετείχαν στην τροφή της ορεινής πέρδικας τα έντομα. Προφανώς, η ζωικής προέλευσης τροφή έχει δευτερεύουσα σημασία για τη διατροφή των ενήλικων περδίκων σε αντίθεση με τις ανήλικες για τις οποίες αναφέρεται στη διεθνή βιβλιογραφία ότι καταναλώνουν ποικιλία εντόμων ώστε να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες του οργανισμού τους με τροφή πλούσια σε ενέργεια και πρωτεΐνες. ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΠΙΝΔΟΥ - Η δίαιτα της ορεινής πέρδικας το φθινόπωρο 2003 Στον πίνακα 14 δίνεται η δίαιτα της ορεινής πέρδικας στην περιοχή της κεντρικής Πίνδου το φθινόπωρο του 2003. Η σύνθεση της δίαιτας εκτιμήθηκε με ανάλυση του περιεχομένου περιορισμένου αριθμού στομαχιών. Από τα δεδομένα του πίνακα προκύπτει ότι οι σπόροι συμμετείχαν με υψηλό ποσοστό (42,4%) στη σύνθεση της τροφής της πέρδικας. Από τους σπόρους αυτούς, το μεγαλύτερο ποσοστό ήταν από είδη της οικογένειας των ψυχανθών και πλατύφυλλων ποωδών φυτών και το μικρότερο από είδη της οικογένειας των αγρωστωδών. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι σπόροι που καταναλώθηκαν από την ορεινή πέρδικα προέρχονταν από ποικιλία φυτικών ειδών με μικρά ποσοστά συμμετοχής κάθε είδους. Η μεγάλη κατανάλωση σπόρων από την ορεινή πέρδικα την εποχή αυτή μπορεί να αποδοθεί και στη μεγάλη διαθεσιμότητα των σπόρων όλων των ειδών. Η μισή σχεδόν ποσότητα τροφής της ορεινής πέρδικας στην κεντρική Πίνδο αποτελούνταν από φύλλα και βλαστούς (49,6%). Αυτή η κατηγορία βοσκήσιμης ύλης μαζί με τους σπόρους σχεδόν κάλυψαν τη διατροφή της ορεινής πέρδικας τους φθινοπωρινούς μήνες. Το μεγάλο ποσοστό κατανάλωσης του είδους Medicago lupulina (φύλλα και βλαστοι: 10,3% και σπόροι: 5,5%) δείχνει ότι το είδος αυτό αποτελεί σημαντική τροφή για την ορεινή πέρδικα στην κεντρική Πίνδο το φθινόπωρο. Η κατανάλωση ζωικής προέλευσης τροφής είναι ιδιαίτερα περιορισμένη (μόλις 4,88 % της συνολικά καταναλωθείσας τροφής), γεγονός που σημαίνει ότι τα έντομα δε φαίνεται να αποτελούν σημαντικό στοιχείο της διατροφής των ενήλικων ατόμων. Πίνακας 14. Η δίαιτα της πέρδικας στην κεντρική Πίνδο το φθινόπωρο του 2003. Κατηγορίες τροφής Σύνθεση τροφής (%) ΣΠΟΡΟΙ Graminae 4,14 Bromus erectus 2,07 Bromus mollis 1,03 Melica ciliata 0,69 Άλλα αγρωστώδη 0,34 Fabaceae 15,17 Medicago lupulina 5,52 Lathyrus nissolia 2,76 Trifolium physodes 1,38 Astragalus depressus 1,38 Άλλα ψυχανθή 4,14 Cruciferae 3,79 Allysum amplexicaulis 2,07 Άλλα σταυρανθή 1,72 Caryophyllaceae 3,10 Minuartia verna 3,10 Cupresaceae 2,07 Juniperus oxycedrus 2,07 Thymelaeaceae 4,83 Daphne oleoides 4,83 Compositae 5,17 Μη αναγνωρίσιμοι σπόροι 4,14 Σύνολο σπόρων 42,41 ΦΥΛΛΑ - ΒΛΑΣΤΟΙ Graminae 12,07 Bromus erectus 3,10 Bromus mollis 2,07 Dactylic glomerata 2,76 Lolium perenne 2,41 Άλλα αγρωστώδη 1,72 Fabaceae 18,28 Trifolium repens 1,38 Medicago lupulina 10,34 Trifolium physodes 3,45 Trifolium campestre 1,03 Άλλα ψυχανθή 2,07 Cruciferae 4,48 Allysum amplexicaulis 4,48 Compositae 5,86 Hieracium hoppeanum 3,10 Άλλα σύνθετα 2,76 Caryophylaceae 3,10 Silene caesia 1,38 Minuartia verna 1,72 Μη αναγνωρίσιμα πλατύφυλλα 5,86 Σύνολο φύλλων - βλαστών 49,66 ΡΙΖΕΣ - ΒΟΛΒΟΙ Poa bulbosa 1,03 Άλλα 2,07 Σύνολο Ριζών – Βολβών 3,10 Έντομα 4,83 3.5. ΠΕΡΙΟΧΗ ΟΡΟΥΣ ΟΛΥΜΠΟΥ - Η δίαιτα της ορεινής πέρδικας το φθινόπωρο του 2003 και 2004 Στον πίνακα 17 δίνεται η σύνθεση της τροφής της ορεινής πέρδικας στην περιοχή του Ολύμπου το φθινόπωρο. Από τα δεδομένα του πίνακα προκύπτει ότι οι σπόροι συμμετείχαν με σχεδόν ισότιμο ποσοστό (41,9%) στη δίαιτα της ορεινής πέρδικας με εκείνο των φύλλων και βλαστών (46,9%). Αξίζει να σημειωθεί ότι από τους σπόρους που καταναλώθηκαν το μεγαλύτερο ποσοστό ήταν από τα είδη της οικογένειας των ψυχανθών σε σύγκριση με τις άλλες οικογένειες φυτικών ειδών. Αντίθετα, οι σπόροι των αγρωστωδών καταναλώθηκαν σε ιδιαίτερα μικρά ποσοστά, γεγονός που δείχνει τη μικρή σημασία αυτών στη διατροφή της ορεινής πέρδικας. Σημαντικό ρόλο στην επιλογή των σπόρων με τα οποία τρέφεται η πέρδικα έχει το μέγεθος των σπόρων. Οι σπόροι της ονοβρυχίδας είναι μεγαλύτεροι από τους σπόρους άλλων ψυχανθών ειδών (π.χ. Trifolium spp., Medicago spp. κ.ά.) και ίσως αυτός είναι ο λόγος της αυξημένης κατανάλωσής τους. Τα φύλλα και οι βλαστοί των ειδών που καταναλώθηκαν ήταν σε μεγαλύτερο ποσοστό από την οικογένεια των ψυχανθών και σε μικρότεροαπό τις οικογένειες Graminae, Compositae, Brassicaceae, Polygonaceae και Caryophyllaceae. Το ποσοστό των εντόμων (9,46 %) ήταν μικρό. Πίνακας 17. Η δίαιτα της πέρδικας στον Όλυμπο το φθινόπωρο. Κατηγορίες τροφής Σύνθεση τροφής (%) ΣΠΟΡΟΙ Graminae 3,65 Triticum sp. 1,56 Bromus erectus 1,04 Melica ciliata 0,26 Bromus mollis 0,26 Lolium perenne 0,26 Άλλα αγρωστώδη 0,26 Fabaceae 17,97 Onobrychis laconica 9,38 Medicago lupulina 2,86 Trifolium alpestre 1,56 Trifolium pratense 1,04 Trifolium physodes 0,78 Astragalus angustifolius 0,52 Lotus corniculatus 0,52 Συνέχεια πίνακα 17 Άλλα ψυχανθή 1,30 Cruciferae 3,39 Allysum muralle 1,82 Άλλα σταυρανθή 1,56 Caryophyllaceae 2,08 Minuartia verna 2,08 Ranunculaceae 1,30 Thalictrum minus 1,30 Cupresaceae 1,56 Juniperus oxycedrus 1,56 Thymelaeaceae 2,34 Daphne oleoides 2,34 Cyperaceae 2,08 Carex flaca 2,08 Compositae 2,86 Μη αναγνωρίσιμοι σπόροι 4,69 Σύνολο σπόρων 41,93 ΦΥΛΛΑ - ΒΛΑΣΤΟΙ Graminae 7,03 Cynodon dactylon 1,82 Bromus erectus 1,82 Lolium perenne 0,78 Bromus mollis 0,52 Dactylis glomerata 0,26 Melica ciliata 0,26 Anthoxanthum odoratum 0,26 Μη αναγνωρίσιμα αγρωστώδη 1,30 Fabaceae 19,79 Medicago lupulina 9,64 Trifolium repens 3,13 Trifolium alpestre 2,60 Trifolium pratense 2,08 Trifolium campestre 0,26 Άλλα ψυχανθή 2,08 Cruciferae 2,60 Allysum murale 1,56 Arabis muralis 1,04 Rosaceae 1,82 Potentilla recta 1,30 Sanguisorba minor 0,52 Compositae 4,43 Hieracium hoppeanum 1,56 Bellis perennis 0,78 Filago germanica 0,52 Caryophylaceae 2,60 Minuartia stellata 0,78 Συνέχεια πίνακα 17 Minuartia verna 0,52 Άλλα Caryophyllaceae 1,30 Crassulaceae 2,34 Sedum amplexicaulis 2,34 Μη αναγνωρίσιμα πλατύφυλλα 6,25 Σύνολο φύλλων - βλαστών 46,88 ΡΙΖΕΣ - ΒΟΛΒΟΙ Poa bulbosa 0,52 Μη αναγνωρίσιμα 1,56 Σύνολο ριζών – βολβών 2,08 Έντομα 9,11 ΠΕΡΙΟΧΗ ΟΡΟΥΣ ΟΘΡΥΟΣ - Η δίαιτα της πέρδικας το φθινόπωρο του 2003 και 2004 Στον πίνακα 20 δίνεται η σύνθεση της τροφής της ορεινής πέρδικας στην περιοχή του όρους Όθρυς κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου. Από τα δεδομένα του πίνακα προκύπτει ότι η ορεινή πέρδικα τράφηκε σχεδόν εξίσου με σπόρους και φύλλα – βλαστούς. Παρά το μικρό αριθμό στομαχιών που συλλέχθηκαν στην περιοχή μελέτης στην Όθρυ, αναγνωρίσθηκε μεγάλη ποικιλία φυτικών ειδών γεγονός που σημαίνει ότι η πέρδικα είναι ευρυφάγο είδος. Τα ψυχανθή (σπόροι, φύλλα και βλαστοί) αποτελούν το 43,9 % του συνόλου της τροφής της πέρδικας στην Όθρυ και επομένως θα πρέπει να είναι τα είδη ‘κλειδιά’ για τη διαχείριση των βιότοπων της ορεινής πέρδικας στην περιοχή αυτή. Από αυτά, οι σπόροι της ονοβρυχίδας και τα φύλλα του είδους Medicago lupulina αναγνωρίστηκαν σε μεγαλύτερα ποσοστά από οποιοδήποτε άλλο είδος ή κατηγορία τροφής. Η μικρή κατανάλωση των αγρωστωδών αποδεικνύει ανύπαρκτο ή τουλάχιστον μικρής έντασης ανταγωνισμό για τροφή με το λαγό και τα βοοειδή που τρέφονται ως επί το πλείστον με αγρωστώδη. Μικρή είναι επίσης και η συμμετοχή των εντόμων στη σύνθεση της δίαιτας της πέρδικας όπως αυτό συμπεραίνεται από το συνολικό ποσοστό συμμετοχής τους (8,01 %). Πίνακας 20. Η δίαιτα της πέρδικας στην περιοχή μελέτης του όρους Όθρυς το φθινόπωρο. Κατηγορίες τροφής Σύνθεση τροφής (%) ΣΠΟΡΟΙ Graminae 2,09 Triticum sp. 1,05 Συνέχεια πίνακα 20 Bromus erectus 0,70 Άλλα αγρωστώδη 0,35 Fabaceae 24,74 Onobrychis laconica 12,89 Trifolium alpestre 4,53 Trifolium montanum 2,79 Vicia lathyroides 3,14 Άλλα ψυχανθή 1,39 Cruciferae 3,14 Allysum chalcidicum 3,14 Thymelaeaceae 4,88 Daphne oleoides 4,88 Compositae 5,23 Μη αναγνωρίσιμοι 5,92 Σύνολο σπόρων 46,00 ΦΥΛΛΑ - ΒΛΑΣΤΟΙ Graminae 6,62 Cynodon dactylon 1,39 Bromus erectus 2,44 Dactylis glomerata 0,70 Lolium perenne 1,05 Άλλα αγρωστώδη 1,05 Fabaceae 19,16 Trifolium repens 2,79 Medicago lupulina 7,67 Medicago minima 3,83 Trifolium montanum 3,14 Άλλα ψυχανθή 1,74 Cruciferae 4,18 Allysum chalcidicum 2,44 Capsella bursa-pastoris 1,74 Boraginaceae 1,39 Myosotis sylvatica 1,39 Compositae 3,48 Filago gallica 1,74 Taraxacum sp. 1,74 Caryophylaceae 2,79 Silene sp. 1,05 Minuartia verna 1,74 Συνέχεια πίνακα 20 Μη αναγνωρίσιμα 5,57 Σύνολο φύλλων - βλαστών 43,19 ΡΙΖΕΣ - ΒΟΛΒΟΙ Poa bulbosa 1,05 Άλλα 1,74 Σύνολο ριζών – βολβών 2,79 Έντομα 8,01 Photos : gpeppas - Internet ..... Top © Giorgio Peppas