Initial

Back

Ορεινή

ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΒΟΣΚΗΣΗΣ ΤΩΝ ΒΙΟΤΟΠΩΝ Η παραγωγή βοσκήσιμης ύλης από τους βιότοπους των περιοχών μελέτης μετρήθηκε με πλαίσια 50 Χ 50 cm και παράλληλες οπτικές εκτιμήσεις. Για την εκτίμηση του παραγωγικού δυναμικού των βιότοπων, εκτάσεις 100 Χ 100 cm περιφράχτηκαν για να προστατευθούν από τη βόσκηση (κλωβοί) και στο τέλος της βλαστικής περιόδου η βοσκήσιμη ύλη που παράχθηκε μετρήθηκε με πλαίσια 50 Χ 50 cm. Σ' όλα τα πλαίσια η υπέργεια βιομάζα που περιλαμβανόταν στα πλαίσια κόπηκε στην επιφάνεια του εδάφους, ξηράθηκε και ζυγίστηκε. Από τις μετρήσεις τόσο στο μάρτυρα όσο και στις βοσκημένες θέσεις προσδιορίστηκε το ποσοστό χρησιμοποίησης της βλάστησης από τα αγροτικά και θηραματικά ζώα. Για τη θαμνώδη βλάστηση, η παραγωγή υπέργειας βιομάζας μετρήθηκε με κοπή των ετήσιων βλαστών που περιλαμβανόταν σε πλαίσια 50 Χ 50 cm, τα οποία τοποθετήθηκαν στην επιφάνεια των θάμνων τόσο στη βοσκημένη όσο και στην αβόσκητη περιοχή (κλωβοί). Στους Πίνακες 11, 13 και 15, παρουσιάζονται η παραγωγή και το ποσοστό χρησιμοποίησης της βλάστησης ανά μονάδα επιφάνειας. Στους Πίνακες 12, 14 και 16 παρουσιάζονται η βοσκοφόρτωση και η βοσκοϊκανότητα στους βιότοπους των περιοχών μελέτης. Η βοσκοϊκανότητα υπολογίστηκε με βάση τη συνολική παραγωγή βοσκήσιμης ύλης κάθε βιότοπου, η οποία εκφράστηκε σε μικρές Μηνιαίες Ζωικές Μονάδες (1 ΜΖΜ = 5 μΜΖΜ). Κανονική χρήση ενός λιβαδιού θεωρείται η χρησιμοποίηση του 55 % της ετήσιας παραγωγής βιομάζας (βοσκήσιμης ύλης) από τα βόσκοντα ζώα για την ποώδη βλάστηση και το 70 % για τη θαμνώδη. Περιοχή μελέτης Όθρυος Στην περιοχή μελέτης της Όθρυος (Πίνακας 21), τη μεγαλύτερη παραγωγή βιομάζας είχε ο βιότοπος του πρινώνα (146 χλγ/στρέμμα), η οποία κατά το μεγαλύτερο μέρος της προέρχεται από τη θαμνώδη βλάστηση. Σημαντικό ποσοστό της ετήσιας παραγωγής των θάμνων δε χρησιμοποιείται από τα ζώα (θηραματικά και αγροτικά) εξαιτίας της κατά θέσεις δενδρώδους ανάπτυξης των πουρναριών. Η παραγωγή βοσκήσιμης ύλης στο βιότοπο της φτέρης ήταν 102,6 χλγ/στρέμμα, ενώ σ' εκείνο των αλπικών ποολίβαδων η παραγωγή βιομάζας 99 χλγ/στρέμμα. Στο βιότοπο της φτέρης η παραγωγή βοσκήσιμης ύλης ήταν. Το ποσοστό χρησιμοποίησης της βοσκήσιμης ύλης από τα βόσκοντα ζώα ήταν ιδιαίτερα υψηλό στους βιότοπους της φτέρης (82,5 %) και του πρινώνα (76,7 %) και χαμηλότερο στο βιότοπο των αλπικών ποολίβαδων (61,6%). Από τα αποτελέσματα αυτά προκύπτει ότι οι βιότοποι του πρινώνα και της φτέρης βρίσκονται κάτω από συνθήκες έντονης βόσκησης, ενώ εκείνος των αλπικών λιβαδιών κάτω από συνθήκες μέτριας βόσκησης. Πίνακας 23. Παραγωγή βοσκήσιμης ύλης (χλγ/στρέμμα) στους βιότοπους της περιοχής μελέτης της κεντρικής Πίνδου και ποσοστό χρησιμοποίησής της. Άρκευθος Φτέρη Σάρες Ποολίβαδα Υψόμετρο (1300 - 1600 m) (1400 – 1600 m) (1600 – 1800 m) (> 1700 m) Αβόσκητο 174 124 65 237 Βοσκημένο 71 45 23 104 Ποσοστό χρησιμοποίησης (%) 59,2 63,7 64,6 56,1 Η συνολική έκταση της περιοχής μελέτης στην κεντρική Πίνδο ανέρχεται στα 4.550 στρέμματα (Πίνακας 24). Από την έκταση αυτή, το 54,9% καταλαμβάνουν τα αλπικά ποολίβαδα, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό καταλαμβάνεται από τους άλλους βιότοπους. Σε όλη την έκταση βόσκουν 920 πρόβατα, 745 γίδια και 200 βοοειδή. Τα ζώα χρησιμοποιούν όλη την έκταση για μία περίοδο 7 – 8 μηνών ετησίως. Τα περισσότερα βοοειδή (160 ζώα) και τα 2/3 των αιγοπροβάτων χρησιμοποιούν ως επί το πλείστον τα ποολίβαδα. Το 15 % περίπου, της ετήσιας τροφής των ζώων παρέχεται από τους κτηνοτρόφους. Πίνακας 24. Παράμετροι βόσκησης των βιότοπων της περιοχής μελέτης της κεντρικής Πίνδου. Παράμετροι βόσκησης Βιότοποι Άρκευθος Φτέρη Σάρες Ποολίβαδα Έκταση (στρέμματα) 789 668 596 2.497 Συνέχεια πίνακα 24 Περίοδος βόσκησης (μήνες) 8 7 7 7 Βοσκοφόρτωση (αρ. μικρών ζώων / στρ.) 0,55 0,55 0,28 0,72 Βοσκοϊκανότητα (μΜΖΜ / στρ.) 0,39 0,28 0,17 0,61 Περιοχή όρους Ολύμπου Από τα δεδομένα του πίνακα 25 προκύπτει ότι τα αλπικά ποολίβαδα στην περιοχή μελέτης στο όρος Όλυμπος είχαν τη μεγαλύτερη παραγωγή βοσκήσιμης ύλης (281 χλγ/στρέμμα,) ενώ τη μικρότερη ο βιότοπος της φτέρης (65 χλγ/στρέμμα). Στο βιότοπο του πρινώνα, η παραγωγή βοσκήσιμης ύλης ήταν 120 χλγ/στρέμμα σχεδόν διπλάσια από αυτή του βιότοπου της φτέρης εξαιτίας της συμμετοχής της βοσκήσιμης ύλης του πουρναριού. Τα ποσοστά χρησιμοποίησης της βλάστησης ήταν 58 % για τα ποολίβαδα και 67,5 και 69,2 % για τον πρινώνα και τη φτέρη αντίστοιχα. Τα ποσοστά για τις δύο χαμηλότερες υψομετρικά ζώνες (πρινώνας και φτέρη) θεωρούνται υψηλά και για τα ποολίβαδα σχεδόν κανονικό. Πίνακας 25. Παραγωγή βοσκήσιμης ύλης (χλγ/στρέμμα) στους βιότοπους της περιοχής μελέτης του Ολύμπου και ποσοστό χρησιμοποίησής. Πρινώνας Φτέρη Ποολίβαδα Υψόμετρο (1000 – 1450 m) (1450 – 1700 m) (> 1700 m) Αβόσκητο 120 65 281 Βοσκημένο 39 20 118 Ποσοστό χρησιμοποίησης (%) 67,5 69,2 58,0 Η συνολική έκταση της περιοχής μελέτης του όρους Ολύμπου ανέρχεται σε 10.520 στρέμματα (Πίν. 26). Ο βιότοπος του πρινώνα καταλαμβάνει τη μεγαλύτερη έκταση που αντιστοιχεί στο 45,8% της συνολικής έκτασης της περιοχής μελέτης, των αλπικών ποολίβαδων 31,8% και της φτέρης 22,3%. Σε όλη την έκταση βόσκουν 4.000 αιγοπρόβατα και 560 βοοειδή για μία περίοδο που κυμαίνεται από 6 – 9 μήνες ετησίως. Τα βοοειδή (90% περίπου του συνόλου των ζώων) χρησιμοποιούν ως επί το πλείστον τα ποολίβαδα, ενώ τα αιγοπρόβατα τις χαμηλότερες υψομετρικά θέσεις (πρινώνας – φτέρη). Μόνο 500 περίπου αιγοπρόβατα εκτιμάται ότι βόσκουν στα ποολίβαδα. Το 30% της ετήσιας τροφής των ζώων παρέχεται από τους κτηνοτρόφους. Πίνακας 26. Παράμετροι βόσκησης των βιότοπων στην περιοχή μελέτης του όρους Όλυμπος. Παράμετροι βόσκησης Βιότοποι Πρινώνας Φτέρη Ποολίβαδα Έκταση (στρέμματα) 4.820 2.350 3.350 Περίοδος βόσκησης (μήνες) 9 7 6 Βοσκοφόρτωση (αρ. μικρών ζώων / στρ.) 0,53 0,53 0,9 Βοσκοϊκανότητα (μΜΖΜ / στρ.) 0,28 0,20 0,84 Από τα αποτελέσματα της μελέτης μας προέκυψε ότι ο βιότοπος των αλπικών ποολίβαδων στις περιοχές μελέτης είχε το μεγαλύτερο παραγωγικό δυναμικό σε σύγκριση με τους άλλους βιότοπους. Αυτό προκύπτει από την παραγωγή του αβόσκητου τμήματος (κλωβοί) και το μικρό συγκριτικά ποσοστό χρησιμοποίησης της βοσκήσιμης ύλης τους. Η διαθέσιμη ποσότητα βοσκήσιμης ύλης για τα θηράματα ήταν μεγαλύτερη σε σύγκριση με τους άλλους βιότοπους. Τα αποτελέσματα αυτά σε συνδυασμό με το ότι η βοσκοφόρτωσή τους υπερέβαινε ελάχιστα τη βοσκοϊκανότητα του βιότοπου, μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο βιότοπος ήταν υπό συνθήκες μέτριας έντασης βόσκησης. Εξαίρεση αποτελεί ο βιότοπος των αλπικών ποολίβαδων της περιοχής του όρους Όθρυς, ο οποίος είχε μικρότερο παραγωγικό δυναμικό και υψηλότερο ποσοστό χρησιμοποίησης. Αυτό μπορεί να οφείλεται στην επίδραση της μακροχρόνιας και έντονης βόσκησής του από μεγάλο αριθμό ζώων, δεδομένου ότι η βοσκοφόρτωσή του ήταν τριπλάσια της βοσκοϊκανότητάς του. Οι βιότοποι του άρκευθου και της φτέρης στις περιοχές μελέτης είχαν χαμηλό παραγωγικό δυναμικό, υψηλό ποσοστό χρησιμοποίησης της βλάστησης και η βοσκοφόρτωσή τους υπερέβαινε κατά πολύ τη βοσκοϊκανότητά τους. Αυτό αποδεικνύει ότι οι βιότοποι αυτοί βρίσκονται κάτω από συνθήκες έντονης βόσκησης. Η διαθέσιμη ποσότητα βοσκήσιμης ύλης τους για τα θηράματα ήταν μικρή, δεδομένου ότι η βοσκήσιμη ύλη των θάμνων δε χρησιμοποιείται από αυτά. ..... Top © Giorgio Peppas