Του ΑΚΗ ΛΕΟΝΑΡΔΟΥ (Δασοπόνου-Θηραματοπόνου)

Το καλοκαιράκι έχει τελειώσει πλέον, ημερολογιακά τουλάχιστον, ο ήλιος βυθίστηκε πίσω από τα βουνά και τη ζέστη της ημέρας, που είναι ακόμα αρκετή, και ακολουθεί η δροσιά της νύχτας.

Σε λίγο ένα ραντεβού που δεν έχει κανονιστεί ποτέ από κανέναν, μαζεύει όλους τους γνωστούς στο καφενείο για ουζάκι και συζήτηση...
Πώς πήγαν φέτος οι γέννες και τα κοπάδια; Σε ποια γκρέμια έκραξαν σήμερα οι πέρδικες; Πώς πρόλαβαν και αγρίεψαν ακόμα και τα «φετινάρια»;
Ενας από τους μεγαλύτερους «μπελάδες» που μπορεί να αναζητήσει ένας κυνηγός σε μια εξόρμησή του σε κάποιο νησί, είναι η νησιωτική πέρδικα.
Οπως όλα τα ενδημικά θηράματα που έρχονται σε συχνή επαφή με τον άνθρωπο, είναι απόλυτα εξοικειωμένη με τις δραστηριότητές του και μπορεί να ξεχωρίσει εάν κάποιος ...κρατάει μπαστούνι ή όπλο από μεγάλη απόσταση!

Οι νησιωτικές πέρδικες που δεν προέρχονται από απελευθερώσεις έχουν μια πολύ ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία, που τις καθιστά ως ένα από τα δυσκολότερα θηράματα, εξαιτίας της κινητικότητας και της αυξημένης ευφυϊας που τις διακρίνει.
Καταρχήν θα πρέπει η προσέγγισή τους να γίνεται ανάλογα με τον αέρα, αλλά και την έντασή του. Μια μέθοδος που εφαρμόζεται είναι αυτή που πάμε πολύ νωρίς το πρωί για να ακούσουμε από πού θα φωνάξουν τα πουλιά, οπότε από εκεί να ξεκινήσουμε να τα κυνηγάμε.
Αυτός ο τρόπος όμως έχει ένα μεγάλο ρίσκο: υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το κοπάδι, σκοτεινά ακόμα, να φωνάξει και μετά να σηκωθεί προς άγνωστη κατεύθυνση.

Ας υποθέσουμε όμως ότι δεν έφυγε... Οταν δεν έχει αέρα πρέπει να είμαστε πολύ διακριτικοί στην προσέγγισή μας αποφεύγοντας την πολλή φασαρία, γιατί δεν είναι λίγες οι φορές που το κοπάδι φεύγει πολύ μακριά.
Για τον ίδιο λόγο αποφεύγουμε να ακολουθούμε τις κορυφογραμμές στην κορυφή τους. Ο λόγος είναι ότι είμαστε ορατοί από πολύ μακριά και έτσι μπορεί να σηκωθεί το κοπάδι ακόμα και από τα 200 μέτρα, ειδικά όταν έχει μπουνάτσα. Αλλες φορές μπορεί να μην πετάξουν καθόλου, αλλά να απομακρυνθούν τρέχοντας.

Πιο «ελαφριές»

Κάποιος είχε πει ότι αν γεννιόνταν οι πέρδικες με κοντέρ στην πλάτη, θα το μηδένιζαν 7-8 φορές στη διάρκεια της ζωής τους! Η νησιωτική πέρδικα έχει το χαρακτηριστικό ότι προτιμάει το περπάτημα από το πέταγμα. Οταν λέμε όμως για περπάτημα, εννοούμε σε υπερθετικό βαθμό.
Μπορεί ένα κοπάδι στην κυριολεξία να κινείται σε μια απόσταση 100 + μέτρα από τον σκύλο και τον κυνηγό, χωρίς ποτέ όμως να σηκωθεί και αυτό να γίνεται για ώρες. Στην περίπτωση που έχουμε αργό σκύλο ή πολύ διακριτικό μπορεί να βλέπουμε για ένα ολόκληρο πρωινό έντονο ψάξιμο ή πόντες, χωρίς όμως ποτέ να δούμε «πουλί πετάμενο», που λέει και η παροιμία...

Η μεγάλη διαφορά τους από τις ορεινές είναι ότι είναι πολύ δύσκολο να τις εγκλωβίσουμε, ακόμα και αν είδαμε που κάθισαν. Το μόνο σίγουρο είναι ότι τρέχουν μπροστά και σε καμία περίπτωση δεν είναι εκεί που τις είδαμε να κάθονται.
Πρέπει να τρέξουμε να τις προλάβουμε κάπου μπροστά και αυτό εξαρτάται από το πόσο καλά ξέρουμε το μέρος. Το ότι είναι λίγο πιο ελαφριές από τις ορεινές, τους επιτρέπει να πετούν στην ανάγκη, ακόμα και στην ανηφόρα!!!
Αν τελικά καταφέρουμε και τις στριμώξουμε κάπου και πάλι δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ξέρουν πώς να αποφύγουν έναν κυνηγό και τον σκύλο του χωρίς να γίνουν αντιληπτές. Κατά κανόνα θα πετάξουν όταν τις προσπεράσουμε και όταν επιτέλους το αποφασίζουν, θα βάλουν μπροστά μας το όποιο διαθέσιμο εμπόδιο.

Μόνο όταν κυνηγηθούν και πιεστούν πολύ θα τις δούμε να κάθονται και να δέχονται φέρμα. Δύσκολα όμως φτάνουν σε αυτό το στάδιο, γιατί το πιο πιθανό είναι κάπου να τις χάσουμε. Δεν είναι απίθανο επίσης στη μεγάλη πίεση να ανέβουν πάνω στις ελιές, στα χοντρά κλαδιά κυρίως, ή πάνω στους σχίνους για να χάσουν τα ίχνη τους τα σκυλιά, αλλά και για να μπορούν να πετάξουν γρηγορότερα.

Στο παρελθόν, ο τρόπος που εφαρμοζόταν από ομάδες κυνηγών κυρίως, ήταν ο εξής: Μία ομάδα κυνηγών που απλώνεται σε τακτά διαστήματα κάθετα στον επιμήκη άξονα του βουνού ή της πλαγιάς, αρχίζουν να περπατάνε προς μία κατεύθυνση.
Χαμηλά από την αντίθετη πλευρά, κυρίως εκεί που συναντιόνταν αρκετές ρεματιές, περιμένουν όλοι όσοι δεν μπορούν να περπατήσουν όλη αυτή τη διαδρομή (κυρίως οι μεγαλύτεροι σε ηλικία και αυτοί που είχαν αναγνωρισμένη αξία και ικανότητα ως σκοπευτές).

Παλιές παγάνες...

Ξεκινούσαν οι από πάνω να κατεβαίνουν και όποιο κοπάδι με πέρδικες σηκώνεται πηγαίνει προς τους άλλους που το περιμένουν στο «καρτέρι». Εννοείται ότι όλοι έχουν ίσα μερίδια και τα πουλιά στο τέλος μοιράζονται σε όλους τους συμμετάσχοντες. Βέβαια, αυτή η μέθοδος δεν έχει καμιά σχέση με το σύγχρονο κυνήγι και τις αρχές του, γιατί εκμηδενίζει όλες τις άμυνες του θηράματος, προκαλεί μεγάλες απώλειες στα κοπάδια, ο βαθμός δυσκολίας είναι πολύ μικρότερος, αλλά εκφράζει μια εποχή όπου το θήραμα ήταν μέσο βιοπορισμού και η αποτελεσματικότητα μιας μεθόδου ήταν πρωταρχικός στόχος...

Πέρα από τον τρόπο αυτόν που προκαλούσε μεγάλες απώλειες στα κοπάδια, το κυνήγι της άγριας νησιωτικής πέρδικας αποτελεί μεγάλη δοκιμασία τόσο για τις ικανότητες του σκύλου, όσο και του κυνηγού. Απαιτεί μεγάλη ευφυϊα και εμπειρία από τον σκύλο, για να μην παίρνει λευκές φέρμες ενώ του τρέχουν τα πουλιά μακριά. Είναι επίσης φανερό ότι σημαντικό ρόλο παίζει η γνώση συγκεκριμένων τόπων, αλλά και των συνηθειών των πουλιών σε αυτούς. Φροντίστε ειδικά όταν εξορμάτε κάπου μακριά και δεν ξέρετε το μέρος, να έχετε μαζί κάποιον που να το ξέρει. Είναι βασικό!!

Η νησιωτική πέρδικα χρησιμοποιεί ημιορεινά εδάφη με χαμηλή βλάστηση διάσπαρτα με θάμνους και χαμηλά δέντρα. Στην Ευρώπη τυπικός ο βιότοπος περιλαμβάνει πετρώδη κράσπεδα, αμπελώνες, ελαιώνες και άλλες αγροτικές καλλιέργειες. Τις βρίσκουμε επίσης στις παρυφές δασών, αλλά αποφεύγουν τα δάση χωρίς ανοίγματα, ή τις εντελώς ανοιχτές περιοχές χωρίς κάλυψη. Συνήθως προτιμά τα χαμηλά υψόμετρα, αλλά στην Κύπρο φτάνει μέχρι και τα 1.900μ.

Γεννά 8-15 αβγά και η επώαση διαρκεί 22-24 μέρες. Τα μικρά μπορούν να πετάξουν στις 7-10 μέρες, αλλά κανονική πτήση μπορούν να πραγματοποιήσουν στις 50 μέρες. Η νησιωτική πέρδικα λόγω του χαμηλότερου υψομέτρου που ζει και λόγω των ηπιότερων συνθηκών που επικρατούν έχει πολύ μεγαλύτερη επιτυχία στην αναπαραγωγή της. Μπορεί κάτω από ευνοϊκές συνθήκες να πραγματοποιήσει και δεύτερη γέννα τις περισσότερες χρονιές.
Αλλωστε, έχει έναν μήνα περισσότερο στην αρχή, μια και ξεκινάει τον Απρίλη που πάνω στα βουνά οι συνθήκες μπορεί ακόμα να είναι πολύ δύσκολες για την «γκρέκα».

Το ότι ζει σε χαμηλότερα υψόμετρα και σε περιοχές όπου συνορεύουν με καλλιέργειες, της εξασφαλίζει περισσότερη διαθέσιμη τροφή, πράγμα που της επιτρέπει να πραγματοποιεί μεγαλύτερες γέννες και να ανατρέφει περισσότερα μικρά από την ορεινή.

ΒΑΣΙΚΗ ΠΗΓΗ : ΕΘΝΟΣ ΚΥΝΗΓΙ
Photo : gpeppas