Γη, πλανήτης με ένα, ΜΟΝΑΔΙΚΟ, χαρακτηριστικό… εκτός απ’ το γαλαζοπράσινο

Το ιδιαίτερο αυτό ΜΟΝΑΔΙΚΟ χαρακτηριστικό είναι αυτό της ζωής, της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους και του «πολιτισμού» του - όποιος κι αν είναι αυτός, με ελάχιστο κριτήριο ότι δείγματά του, δηλαδή κατασκευάσματα που δεν είναι της φύσης, διακρίνονται από το Διάστημα. Συγκριτικές μελέτες πλανητών και δορυφόρων του ηλιακού συστήματος αλλά του Σύμπαντος γενικότερα, πάνω από 30 χρόνια τώρα, μας αποκάλυψαν τα ιδιαίτερα γνωρίσματα του πλανήτη. Τα ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΑΥΤΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ αρχίζουν 1. από την ιδιομορφία του ίδιου του Ηλιακού συστήματος, 2. περνάνε από τα χαρακτηριστικά του ίδιου του ήλιου, 3. διασχίζουν τα «παράξενα» του δορυφόρου της, της Σελήνης για να καταλήξουν 4. στον μακρύ κατάλογο των ιδιομορφιών του ίδιου του πλανήτη.

1. Το ηλιακό σύστημα

Πρώτα - πρώτα η γη είναι ξεχωριστός πλανήτης ΜΕΣΑ ΣΕ ΕΝΑ ΗΛΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ, που με τη σειρά του, ΕΙΝΑΙ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ. Η θέση του ηλιακού συστήματος στον γαλαξία (ούτε πολύ κοντά στις άκρες, όπου τα αστέρια δεν έχουν αρκετά μέταλλα για να δημιουργηθούν στέρεοι πλανήτες, ούτε και πολύ κοντά στο κέντρο, όπου η ακτινοβολία θα μας σκότωνε όλους) είναι μια πρώτη σύμ¬πτωση που μας επιτρέπει να ζούμε. Το ηλιακό σύστημα βρίσκεται ανάμεσα σε δύο από τους σπειροειδείς βραχίονες του γαλαξία σε μια περιοχή με σχετικά λίγα άστρα. Σχεδόν όλα τα άστρα που μπορούμε να δούμε τη νύχτα βρίσκονται τόσο μακριά ώστε παραμένουν απλές κουκκίδες φωτός ακόμα και όταν παρατηρούνται μέσα από τα μεγαλύτερα τηλεσκόπια. Αν το ηλιακό σύστημα ήταν κοντά στο κέντρο του γαλαξία, θα νιώθαμε τις επιβλαβείς συνέπειες που έχουν τα συστήματα σε μια πυκνή συγκέντρωση άστρων. Η τροχιά της γης π.χ. πιθανώς να διαταρασσόταν και αυτό θα επηρέαζε δραματικά την ανθρώπινη ζωή. Όπως έχουν τα πράγματα, το ηλιακό σύστημα φαί¬νεται πως βρίσκεται στην… ιδανική (!) θέση μέσα σ΄ ολόκληρο το γαλαξία προκειμένου να αποφεύγει αυτόν και άλλους κινδύνους, μεταξύ των οποίων η υπερθέρμανση κατά τη διέλευση μέσα από νέφη αερίων κα¬θώς και η έκθεση σε εκρήξεις άστρων κι άλλες πηγές θανατηφόρας ακτινοβολίας. Άλλος παράγοντας που καθιστά μοναδικό το ηλιακό σύστημα είναι η θέση των γιγάντιων εξωτερικών πλανητών που έχουν σχεδόν κυκλικές τροχιές και των οποίων η βαρύτητα δεν συνιστά απειλή για τους εσω¬τερι¬κούς πλανήτες. Αντίθετα, οι εξωτερικοί πλανήτες παρέχουν προστασία απορροφώντας και εκτρέποντας επικίνδυνα αντικείμενα, λειτουργούν δηλαδή ως διαπλανητικοί προφυλακτήρες. Έχουν ανακαλυφτεί κι άλλα ηλιακά συστήματα με γιγάντιους πλανήτες. Αλλά οι περισσότεροι από αυτούς τους γίγαντες έχουν τροχιές που θα έθεταν σε κίνδυ¬νο έναν μικρότερο πλανήτη, όπως η γη.

2. Ο ήλιος

Η ζωή για να αναπτυχθεί χρειάζεται ένα σταθερό αστέρι για... πατέρα, ικανό να παράγει αρκετή και σταθερή ποσότητα ενέργειας χωρίς ξαφνικές μεταβολές για δισεκατομμύρια χρόνια κι από τον οποίο θα βρίσκεται σε κατάλληλη απόσταση ασφαλείας, ούτε πολύ κοντά - ούτε πολύ μακριά. Ο ήλιος μας είναι ιδανικός τύπος άστρου για τις ανάγκες μας. Εκπέμπει σταθερή θερμότητα, είναι μακρόβιος και δεν είναι ούτε πολύ μεγάλος ούτε πολύ ζεστός. Τα περισσότερα από τα άστρα του γαλαξία είναι πολύ μικρότερα από τον ήλιο και δεν παρέχουν ούτε το κατάλληλο είδος φωτός ούτε την κατάλληλη ποσότητα θερμότητας για τη διατήρηση της ζωής σ’ έναν πλανήτη όπως η γη. Επιπλέον, τα περισσότερα άστρα συνδέονται μέσω της βαρύτητας με ένα ή περισσότερα άλλα άστρα και περιστρέφονται το ένα γύρω από το άλλο. Αντίθετα, ο ήλιος μας είναι ανεξάρτητος. Το ηλιακό σύστημα πιθανότατα δεν θα παρέμενε σταθερό αν είχαμε να αντιμετωπί¬σου¬με τη δύναμη της βαρύτητας δύο ή περισσότερων ήλιων. «Τα είδη των ζώων που γνωρίζουμε έχουν ανάγκη από οξυγόνο», λένε οι ειδικοί. «Και χρειάστηκαν περίπου 2 δις χρόνια για να παραχθεί τόσο οξυγόνο όσο χρειάζονταν όλα τα ζώα στη γη». Αν ήταν μεγαλύτερος κατά 30%, θα είχε αυτοαναφλεγεί μέσα σε 4 δις χρόνια, χρονικό διάστημα εξαιρετικά μικρό για να επιτρέψει σε έξυπνες μορφές ζωής να εξελιχθούν. Αν πάλι ήταν μικρότερος - και υπολογίζεται ότι το 95% των αστεριών είναι μικρότερα από τον Ήλιο, θα υπήρχαν άλλου είδους προβλήματα. Το "Παράδοξο του Νεαρού Αμυδρού (ή Εξασθενημένου) Ήλιου": Από ό,τι φαίνεται, ο ήλιος «γρήγορα», από τότε που δημιουργήθηκε, έφτασε σε μια θερμο¬κρα¬σία που έβγαλε τη Γη «ανάλογα γρήγορα» από συνθήκες που αν υπήρχαν, θα παρέμενε «κατεψυγμένη». Έτσι σχετικά νωρίς, στο διάστημα των προηγούμενων 4,5 δις χρόνων της ηλικίας της, η Γη άρχισε να έχει μια σταθερή μέση θερμοκρασία την οποία και έχει διατηρήσει μέχρι σήμερα. Αυτό έδωσε τη δυνατότητα στη ζωή, που θέλει πολλές χιλιάδες χρόνια για εξελικτικές αλλαγές, να αναπτυχθεί… «με την άνεσή της».

3. Σελήνη: ένα ακόμη μοναδικό χαρακτηριστικό της… Γης

Εξίσου σημαντική η παρουσία της Σελήνης στο «ιδιόμορφο» της Γης. Για να είναι το κλίμα ισορροπημένο - και στην περίπτωση της γης αυτό σημαίνει, ανάμεσα σε άλλα, «τέσσερις εποχές που αλλάζουν τακτικά», ένας πλανήτης πρέπει να έχει και να διατηρεί σωστή γωνία κλίσης. Στην περίπτωση της γης, αυτή η λειτουργία επιτελείται εν μέρει χάρη στην έλξη της βαρύτητας της σελήνης. Το μέγεθός της: πολύ μεγαλύτερο απ’ αυτό που θα περίμενε κανείς για δορυφόρο του δικού μας πλανήτη. Όμως βοήθησε να σταθεροποιηθεί η κλίση του άξονα της κοντά στις 23 μοίρες (εδώ δηλαδή που βρίσκεται σήμερα). Χάρη σ' αυτή τη σταθερή κλίση μπορεί και διατηρείται σταθερή η θερμοκρασία στην επιφάνεια της γης - άλλη μια βασική προϋπόθεση για ανάπτυξη ζωής. Σ’ αυτή την κλίση η γη ολοκληρώνει μια πλήρη περιφορά γύρω από τον άξονά της κάθε 24 ώρες. Όμως ακόμη κι αυτή η δημιουργία της Σελήνης μοιάζει να έγινε σε μια «μαγική» στιγμή. Ποκλήθηκε από σύγκρουση με τον νεαρό τότε πλανήτη ακριβώς τη στιγμή εκείνη και ακριβώς με τον τρόπο εκείνο που θα δημιουργού¬σε την κατάσταση που, πολλά δισεκατομμύρια χρόνια αργότερα, απολαμβάνουμε εμείς οι κάτοικοι του πλανήτη σήμερα. Η Σελή¬νη, ως δο¬ρυφόρος προς πλανήτη, έχει μια σειρά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τονίζουν τη μοναδικότητα της Γης. Είναι τόσο μεγάλη όσο κανένας άλλος δορυφόρος του ηλιακού συστήματος σε σχέση με τον πρωτεύοντα πλανήτη. Η αναλογία είναι απίστευτη, περίπου 1 προς 4! Η απόσταση της από τη γη το ίδιο: Για κάποιον ανεξήγητο, αλλά οπωσδήποτε μοναδικό, λόγο η Σελήνη είναι πολύ μακρύτερα από τον πλανήτη που τη «φιλοξενεί» από ό,τι οι άλλοι δορυφόροι του ηλιακού συστήματος! Είναι αυτή μια «απόσταση ασφαλείας» του δορυφόρου από τον πλανήτη για να μην καταστραφεί από τις παλιρροιακές δυνάμεις, γνωστή ως «όριο του Ρος». Αν μειωθεί, τότε ο δορυφόρος καταστρέφεται. Η Σελήνη, όμως, δεν θα πλησιάσει ποτέ πια τη Γη σε επικίνδυνο σμείο. Η μέση απόστασή της (384.000 χιλιόμετρα) είναι 21 φορές πιο μακριά από το σημείο που θα της προκαλούσε πρόβλημα! Ακόμα, κανείς δορυφόρος του ηλιακού συστήματος δεν περιστρέφεται γύρω από την εκλειπτική. Όλοι περιστρέφονται γύρω από τον ισημερινό του πλανήτη. Γι αυτή την πρόσθετη μοναδικότητα, η Σελήνη θεωρείται περισσό¬τερο «διπλός πλανήτης» με τη Γη, παρά δορυφόρος της. Και κάτι άλλο: Στρέφει πάντοτε την ίδια πλευρά της προς τη Γη, όπως ο παρατηρητής που γυρνάει γύρω από ένα τραπέζι και κοιτάει συνεχώς το κέντρο του τρα¬πε¬ζιού, όπου βρίσκεται κάποιος άλλος. Τέλος, η Αστρονομία αποδέχεται ως μόνη λογική «εξήγηση» για τη δημιουργία της Σελήνης τη σύγκρουση με τη Γη ενός μετεωρίτη στο μέγεθος του Άρη. Τα υλικά της σύγκρουσης αφού εκτοξεύθηκαν και συμπυκνώθηκαν δημιούργησαν τη Σελήνη σε τόσο μοναδικό σημείο. Ανεξάρτητα πάντως από μια σίγουρη απόδειξη - που μάλλον είναι δύσκολο να έχουμε προς το παρόν, μόνο η Σελήνη σ’ ολόκληρο το ηλιακό σύστημα έχει τις μοναδικές αυτές ιδιότητες.

4. «Ούτε περισσότερο, ούτε λιγότερο αλλά όσο χρειάζεται»:

Αυτό είναι το χαρακτηριστικό του μακροσκελούς καταλόγου των ιδιομορφιών του ίδιου του πλανήτη που αποτελούν, ταυτόχρονα, και ειδικές προϋποθέσεις της ζωής Η Γη, σε μια μικρή, κατοικήσιμη, ζώνη Υπάρχουν ορισμένες πολύ μικρές «κατοικήσιμες» ζώνες γύρω από τους αστέρες, ελάχιστες όμως. Η Γη βρίσκεται σε μια τέτοια ζώνη. Μόνο σ’ αυτή τη στενή «κατοικήσιμη» ζώνη γύρω από κάθε αστέρι, μέσα στην οποία θα πρέπει να γυρίζει ο πλανήτης, το νερό μπορεί να διατηρείται σε υγρή μορφή στην επιφάνειά του - μια προϋπόθεση αναγκαία για ζωή. Στο δικό μας ηλιακό σύστημα, τα σύνορα αυτής της ζώνης βρίσκονται από το 5% πιο κοντά στον Ήλιο από το σημείο όπου βρίσκεται πραγματικά η γη έως και 15% πιο μακριά: είναι δηλαδή πιο πολύ στενή περιοχή από ό,τι συνήθως, κι αυτήν καταλαμβάνουμε. Ωστόσο, οι αποστάσεις δεν είναι απόλυτες. Μέσα στα τελευταία 4 δις, η λάμψη του Ήλιου έχει αυξηθεί κατά 30%, με αποτέλεσμα η κατοικήσιμη ζώνη να μετακινείται πιο μακριά. Οι πιθανότητες ένας πλανήτης να μείνει στη ζώνη αυτή για όσο χρόνο χρειάζεται η ζωή να αναπτυχθεί, όπως συνέβη με τη Γη, είναι… αφύσικα και πάλι, ελάχιστες.

Πόσο όμορφος και ιδιόμορφος είναι ο πλανήτης με θέα τον ίδιο;

Για εκείνους που το έχουν ήδη βιώσει, η ομορφιά του ήταν μια τρομερή αποκάλυψη, μια έμπρακτη και βαθιά συνειδητοποίηση αυτής της μοναδικότητας του πλανήτη και της ύπαρξης της ζωής σ’ αυτόν. Γι αυτό και προκαλεί ανάλογη τρομερή ανησυχία η πιθανότητα της μη διατήρησης της. Οι πιο πολλοί από μας απλά βρισκόμαστε ανάμεσα στα δέντρα αδυνατώντας να θαυμάσουμε το δάσος. «Κάθε υπέρβαση πέρα από κάποιο όριο βοηθάει στην βαθύτερη κατανόηση αυτού του ορίου» έγραψε στο βιβλίο του «The Overview Effect» ο Frank White. Μια από τις πιο σημαντικές υπερβάσεις είναι η απόμάκρυνση από τα όρια του πλανήτη. Αυτό που έκαναν, δηλαδή, οι αστροναύτες. «Στην ουσία βρισκόμαστε μέσα στο ίδιο το περιβάλλον που παρακολουθούμε από το παράθυρο του διαστημικού σκάφους. Δεν κοιτάμε απλά το ψάρι στη γυάλα, αλλά κολυμπάμε μαζί του» λέει χαρακτηριστικά ο Βρετανός αστροναύτης Piers Sellers. Και συνεχίζει: «Αυτό που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση από την πρώτη πτήση ήταν το πόσο εκπληκτικά λεπτή ήταν η ατμόσφαιρα της γης. Η ζωή στον πλανήτη βασίζεται σε μια εκπληκτικά λεπτή στρώση αερίου και για αυτό το λόγο ένα μέρος του πλανήτη είναι εξαιρετικά ευάλωτο στη λανθασμένη υπερεκμετάλλευση του περιβάλλοντος». Ωστόσο, λίγα χρόνια μετά το ξημέρωμα της νέας χιλιετίας, αυτός ο γαλαζοπράσινος πλανήτης με τα εκατομμύρια των ειδών του ζωικού και φυτικού βασιλείου, βρίσκεται σε ένα τέτοιο κρίσιμο σημείο, οριακό…

Ατμόσφαιρα: άλλο ένα ξεχωριστό στοιχείο

Για να είναι ένας πλανήτης κατοικήσιμος, χρειάζεται ατμόσφαιρα με συγκεκριμένη αναλογία αερίων. Η γήινη ατμόσφαιρα (από οξυγόνο και άζωτο που αποτελούν ασπίδα απέναντι στα συστατικά της ηλιακής ακτινο¬βολίας) είναι ασυνήθιστη και στη σύστασή της αλλά και την αφθονία της αντίθετα από τους στοιχειώδεις «θύλακες αερίων» οποιουδήποτε άλλου πλανήτη. Οι ατμόσφαιρες των γειτόνων μας αποτελούνται κυρίως από διοξείδιο του άνθρακα. Η γήινη ατμόσφαιρα, μαζί με το Δία, προστα¬τεύει τον πλανήτη από τους μετεωρίτες. Η ανάπτυξη της βλάστησης συμβάλλει στην αφθονία του διαθέσιμου οξυγόνου. Άλλη μια σύμπτωση είναι το ποσοστό του όζοντος στην ατμόσφαιρα. Το όζον παρόλο που είναι μορφή «εμπλουτισμένου οξυγόνου», είναι δηλητηριώδες για τον άνθρωπο. Είναι λιγότερο από το ένα εκατομμυριο¬στό της ατμόσφαιρας. Είναι τόσο λε¬πτό το στρώμα του που αν το συγκεντρώναμε κάπου όλο, θα σχημάτιζε ένα δακτύλιο γύρω από τη Γη πάχους όσο η σόλα ενός παπουτσιού. Αν ήταν περισσότε¬ρο θα υπήρχε πρόβλημα για την ύπαρξη ζωής στον πλανήτη. Αν ήταν λιγό¬τε¬ρο δεν θα μπορούσε να φιλτράρει όπως τώρα (δηλαδή όταν ήταν σε… κανονική κατάσταση) τις βλαβερές ακτινοβολίες του ήλιου. Η ατμόσφαιρα της Γης χωρίζεται σε στρώματα, την τροπόσφαιρα, τη στρατόσφαιρα, τη μεσόσφαιρα, τη θερμόσφαιρα, την εξώσφαιρα. Κι όλα μαζί αυτά τα στρώματα είναι εκπληκτικά λεπτά. Αυτό το «όριο», το «ούτε περισσότερο, ούτε λιγότερο αλλά όσο χρειάζεται» είναι το γενικό ξεχωριστό χαρακτηριστικό στα περισσότερα ξεχωριστά χαρακτηριστικά του πλανήτη.

Το έδαφος

Άλλο ένα ξεχωριστό χαρακτηριστικό του πλανήτη αλλά και πραγματικά μοναδικό φαινόμενο στο Ηλιακό Σύστημα, είναι το έδαφος, ο εξωτερικός φλοιός της ξηράς του πλανήτη, όπου ζούνε και αναπτύσσονται οι διάφορες μορφές ζωής, αυτή η λεπτή επικά¬λυψη του βιολογικά ενεργού υλικού με πάχος από λί¬γα μόνο εκατοστά και σπάνια μεγαλύτερο από 2-3 μέτρα. Με καθοριστική επίδραση σ’ ό,τι συμβαίνει στην επιφά¬νεια της γης. Αποτελεί, κυριολεκτικά, το θεμέλιο της ζωής. Για να ευημερεί σ’ έναν πλανήτη μια ευρεία ποικιλία ζώων χρειάζονται ήπειροι με στεγνά, παραγωγικά εδάφη. Ειδικοί τύποι βακτηρίων του εδάφους που δεσμεύουν άζωτο από τον αέρα και το καθιστούν διαθέσιμο στα φυτά ώστε να μπορούν να αναπτυχθούν. Το άλλο εκπληκτικό είναι ότι μια μέ¬τρι¬α χούφτα εύφορου εδάφους της γης είναι πιθανό να περι¬έχει κι έξι δισεκατομ¬μύ¬ρια μικροοργανισμούς! Εδάφη σε διάφορα μέρη έχουν διαφορετική σύσταση και συμπεριφορά. Άλλα τα εδάφη ανάπτυξης φυτών, άλλα αυτά όπου κατασκευάζονται δρόμοι ή σπίτια. Αυτή η διαφοροποίηση αντανακλά άλλη μια μοναδικότητα, σε συνδυασμό με άλλα συστατικά του πλανήτη γη, που αποτελούν συνδετικούς κρίκους ανά¬με¬σα στην ατμόσφαιρα, την υδρόσφαιρα, τη βιόσφαιρα και τη λιθόσφαιρα. Η λιθόσφαιρα και ιδιαίτερα ο ηπει¬ρωτικός φλοιός της αποτελεί άλλο ένα μοναδικό γνώρισμα του πλανήτη μας σε αντίθεση με τους άλλους του ηλιακού συστήματος. Είναι ο μόνος ενερ¬γός πλανήτης με τόσο έντονη γεωλογική δραστηριότητα - οι σεισμοί και οι εκρήξεις ηφαιστείων αλλάζουν συνεχώς την κατάστασή του. Η λιθόσφαιρα περιέχει το νερό και τις τεκτονικές πλάκες. Οι τεκτονικές πλάκες που υπάρχουν εδώ δεν υπάρχουν πουθενά αλλού. Κι είναι αυτές που δημιούργησαν τα βουνά και τις κοιλότητες των ωκεανών και τις διαχωρισμένες ηπείρους, είναι αυτές που επέτρεψαν στον πλανήτη να συγκρατήσει το εξαιρετικά πολύτιμο για τη ζωή νερό στην επιφάνειά του. Ο φλοιός της Γης καταστρέφεται και ξαναδημιουργείται συνεχώς. Είναι μια γέννηση που ποτέ δεν τελείωσε, ένα πραγματικά εκπληκτικό ταξίδι των ηπείρων.

ΝΕΡΟ

Για να παραμένουν σε υγρή μορφή τα επιφανειακά νερά, ένας πλανήτης πρέπει να βρίσκεται σε κατάλλη¬λη απόσταση από τον ήλιο του ώστε η θερμοκρασία να είναι κατάλληλη. Για να ευημερεί η ζωή, χρειάζεται μεγάλη ποσότητα νερού. Η Γη είναι ο μόνος πλανήτης που μπορεί να καυχάται για τους απέρα¬ντους πόρους υγρού ύδατος, κυριολεκτικά χαρακωμένος από το νερό που διαμορφώνει το ανάγλυφο του εδά¬φους. Τα κύματα φτιάχνουν ακτές, οι ποταμοί κοίτες και κοιλάδες, οι παγετώνες βουνά. Ο μοναδικός πλανήτης στο σύστημα που έχει θάλασσες. Νερό επίσης υπάρχει και στα σύννεφα με τη μορφή παγοκρυστάλλων. Αυτοί είναι που δίνουν και το λευκό χρώμα στα σύννεφα. Περισσότερα στοιχεία στην ενότητα ΝΕΡΟ - ΓΑΛΑΖΙΟΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ.

ΤΡΟΧΙΑ

Αν η τροχιά της Γης ήταν κατά ένα ελάχιστο ποσοστό μικρότερη ή μεγαλύτερη, δεν θα υπήρχε ούτε καν ζωή εδώ. Το γε¬γονός ότι υπάρχει αποτελεί καθαρή σύμπτωση.

Η ΔΟΜΗ ΤΗΣ & Η ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΦΥΣΑΛΙΔΑ

Το κεντρικό μέρος της γης είναι ένας πυρήνας μετάλλων πολύ καυτός που περιβάλλεται από ένα κέλυ¬φος υγρού σιδήρου. Τα εξωτερικά στρώματα διαμορφώνουν ένα μαν¬δύα από ουσίες, πέρα από τις οποίες υπάρχουν άλλες ελαφρότερες που διαμορφώνουν την κρύστα. Η Γη πάγωσε κάποτε φτάνοντας σχεδόν στο τέλος της όταν καλύφθηκε πλήρως από πάγο για εκατομμύρια χρόνια αλλά η συναρπαστική θερμική μηχανή της, ο σε υγρή κατάσταση πυ¬ρακτωμένος πυρήνας, έσωσε την κατάσταση. Η περιστροφή της γης γύρω από τον άξονά της παράγει ισχυρά ηλεκτρικά ρεύματα σε συνδυα¬σμό με τον σι¬δερένιο πυρήνα του πλανήτη κι αυ¬τό δημιουργεί το μαγνητικό πεδίο. Έτσι διαμορφώνεται μια γιγαντιαία "φυσαλίδα" στο γύρω διάστημα, η "μαγνη¬τόσφαιρα" που προστατεύει τη γη από τον ηλιακό «αέρα» - μια ροή μορίων που εκπέμπονται από τον ήλιο. Αυτά τα μόρια παγιδεύονται από το αγνητικό πεδίο σε δύο τεράστια δαχτυλίδια, τις ζώνες Βαν Άλλεν.

ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΓΙΓΑΝΤΙΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ ΚΟΝΤΑ

Για να υπάρξει, όμως, ζωή πρέπει να συμπέσουν πολλές ακόμη αστρονομικές ευνοϊκές συγκυρίες. Μια από αυτές είναι η παρουσία ενός γιγαντιαίου πλανήτη, όπως ο Δίας, που δρα ως «βαρυτική ασπίδα» ενάντια στις «επιθέσεις» κομητών και αστεροειδών. Και οι συμπτώσεις δεν σταματούν εδώ. Εδώ σταματά ο κατάλογος με τις γνωστές (σε μας) συμπτώσεις… Ο μοναδικός συνδυασμός συνεχώς μεταβαλλόμενης επιφάνειας εδάφους, ωκεανών και εναέριας ασπίδας αλλά και όλων των άλλων δο¬μικών χαρακτηριστικών κατέστησαν δυνατή την εμφάνιση ενός πρόσθετου αλλά πιο πρόσφατου μοναδικού φαινομένου πάνω σ’ αυτόν τον πλανήτη: το φαινόμενο της ζωής. Πουθενά αλλού στο σύμπαν δεν είναι τόσο πιθανό να συνδυαστούν έτσι απο¬τελεσματικά τόσες πολλές κοσμικές συγκυρίες για να δημιουργήσουν τη ζωή, τουλάχιστον, έτσι όπως εμείς τη γνωρίζουμε. Απλές, μονοκύτταρες μορφές ζωής είναι πιθανόν να υπάρχουν κατά χιλιάδες. Είναι όμως απίθανο να εξελιχθούν σε πο¬λύπλοκα κι ανώτερα είδη, πό¬σο μάλλον να αναπτύ¬ξουν πολιτισμό που να μοιάζει με τον δικό μας ή να είναι πολύ πιο προηγμένος. Κι από κει αρχίζει να ξετυλίγεται το κουβάρι…