ΠΕΤΡΟΣ ΣΤΕΦΑΝΗΣ

«Την καλύβα μας, στο Δέλτα του Έβρου, δεν την αλλάζουμε με τίποτα. Δεν μας κάνει καρδιά να φύγουμε από εδώ, μας αρέσει. Είναι η δουλειά μας πιο πολύ, το ψάρεμα».

Στην αυτοσχέδια πασσαλόπηκτη καλύβα τους, μόλις επτακόσια μέτρα από τα τουρκικά ύδατα, ζει το μοναδικό ζευγάρι Ελλήνων ψαράδων που κατοικούν στο Δέλτα, υπό το φως της γεννήτριας και παρέα με τους τετράποδους φίλους τους

Έστησαν το σπιτικό τους μέσα στο νερό και στις καλαμιές, στο Δέλτα του Έβρου! Τριάντα χρόνια τώρα ο κυρ Βασίλης και η κυρα-Δήμητρα Μυλωνά είναι το μοναδικό ζευγάρι Ελλήνων ψαράδων που κατοικούν στο Δέλτα, στην αυτοσχέδια πασσαλόπηκτη καλύβα τους, μόλις επτακόσια μέτρα από τα τουρκικά ύδατα! Υπό το φως της γεννήτριας, με μοναδική συντροφιά τους τετράποδους φίλους τους, παρακολουθούν τηλεόραση, ταυτόχρονα επιδιορθώνουν και τα δίχτυα τους - αν και ηπιότερος φέτος ο χειμώνας και πάλι τους έχει καθηλώσει.
«Αυτό κάνουμε όταν έχουμε ευκαιρία, καθόμαστε ξύπνιοι ώς τις δέκα για να ετοιμάσουμε τα εργαλεία μας για την άνοιξη», περιγράφει στα «ΝΕΑ» ο εξηντάχρονος ψαράς. Ξυπνάει καθημερινά στις τέσσερις το πρωί, η γυναίκα του συνήθως δύο ώρες αργότερα. Και για τους δυο τον περισσότερο χρόνο, επτά ημέρες την εβδομάδα, το ψάρεμα είναι η μοναδική έγνοια τους. Γι' αυτό επέλεξαν και τη σχεδόν μόνιμη εγκατάστασή τους στις εκβολές του ποταμού.
«Οκτώ μήνες τον χρόνο μένουμε εδώ. Τους υπόλοιπους, όταν όλα τριγύρω παγώνουν, ειδικά από τα Χριστούγεννα έως τα τέλη Φεβρουαρίου, πηγαίνουμε σπίτι μας στην Αλεξανδρούπολη, τότε δεν έχει πια τίποτα εδώ να κάνεις», εξηγεί. «Πώς θα τα βγάλουμε πέρα; Δουλειά άλλη δεν υπήρχε», το... φιλοσοφεί και η εξηνταπεντάχρονη κυρα-Δήμητρα, που τραβά κουπί, βοηθά και στα δίχτυα. «Έχουμε ωραίο πόστο»

«Καθόμαστε ξύπνιοι ώς τις δέκα για να ετοιμάσουμε τα εργαλεία μας για την άνοιξη», λέει στα «ΝΕΑ» ο εξηντάχρονος ψαράς που ξυπνάει καθημερινά στις τέσσερις το πρωί και το ψάρεμα είναι η μοναδική έγνοια του

«Μας αρέσει η φύση και το οξυγόνο, απ' όλα βλέπει κανείς εδώ, ωραίο πόστο έχουμε πιάσει! Δίπλα μας είναι η θάλασσα, το Θρακικό Πέλαγος. Τη νύχτα φαίνονται τα φώτα όλης της Αλεξανδρούπολης, η Σαμοθράκη και το Βόρειο Αιγαίο, από την άλλη πλευρά, στην Τουρκία, τα τείχη της αρχαίας Αίνου», λέει ο κυρ Βασίλης.
«Από μπροστά μας περνούν κύκνοι, ερωδιοί, αγριόπαπιες και φλαμίνγκο, την καλύβα μας δεν την αφήνω ούτε για διαμέρισμα πολυτελείας», υπερθεματίζει και η σύζυγός του.
«Μαζί με τη σπεσιαλιτέ μας, την κακαβιά μας, θα πιούμε και το κρασάκι και το ουζάκι μας ή θα ψήσουμε στη σχάρα τα ψάρια μας, από λαβράκια και γριβάδια, μέχρι γαρίδες από το Θρακικό Πέλαγος!», λέει χαμογελαστή η μαγείρισσα του σπιτιού που φροντίζει για τα παστά ή λιαστά ψάρια που θα συνοδέψουν το αγαπημένο της τσίπουρο.

Πρόσβαση μόνο με τη βάρκα

Κάθε 10-15 μέρες ο κ. Βασίλης πηγαίνει - «βιαστικά» - στην Αλεξανδρούπολη για τις αναγκαίες προμήθειες - είδη πρώτης ανάγκης, οπωσδήποτε κουνουπέλαιο το καλοκαίρι. «Τι να πάω να κάνω;
Εκεί δεν βγαίνει μεροκάματο, πάω για μία ημέρα και θέλω να 'ρθω πίσω. Το μόνο που μου λείπει είναι τα παιδιά, τα εγγόνια και το δισέγγονό μας, τα φιλοξενούμε όμως τακτικά στο καλυβάκι μας», λέει.
«Μας θέλουν κοντά τους, αλλά εμείς έχουμε εδώ τη δουλειά μας, θα μείνουμε μέχρι να πάρουμε σύνταξη, σίγουρα δηλαδή για άλλα πέντε χρόνια», λέει.

Στην τετράχωρη, φτιαγμένη από λαμαρίνες και σανίδες καλύβα τους η πρόσβαση είναι εφικτή μόνο με τη βάρκα τους.
«Έχουμε σόμπα με ξύλα, φροντίζουμε πάντοτε να έχουμε διαθέσιμα», λέει ο ακρίτας του Δέλτα. «Αν και μας έχει φάει η υγρασία, μπορούμε άνετα να κοιμηθούμε. Έχουμε ζέστη, 30 βαθμούς, μες στην καλύβα μας, μόνο το οργανωμένο μπάνιο μάς λείπει», συμπληρώνει η γυναίκα του. Η ψαροπούλα που έρχεται κάθε μέρα για να αγοράσει τα ψάρια τους τούς εφοδιάζει με μπιτόνια νερού και πάγο.

«Κάνουμε παρέα με τους Τούρκους»

«Κάνουμε παρέα, είμαστε φιλαράκια με τους Τούρκους ψαράδες, καμιά φορά κάνουμε και τσιγάρο μαζί στη βάρκα, η συνύπαρξή μας είναι ειρηνική, ποτέ δεν συνέβη κάποιο απρόοπτο μαζί τους», λέει ο κυρ Βασίλης

«ΣΗΜΑ ΚΑΤΑΤΕΘΕΝ», όπως και στις καλύβες περαστικών Ελλήνων κυνηγών στο Δέλτα του Έβρου, η γαλανόλευκη σημαία κυματίζει και στην κατοικία του ζεύγους των ψαράδων. Εκείνοι καθημερινά συναντώνται στη μεθόριο με τους Τούρκους συναδέλφους τους. «Κάνουμε παρέα, είμαστε φιλαράκια, "γεια σου" θα πούμε κι εμείς κι αυτοί, περισσότερο συνεννοούμαστε με νοήματα, καμιά φορά κάνουμε και τσιγάρο μαζί στη βάρκα.
Η συνύπαρξή μας είναι ειρηνική, ποτέ δεν έγινε κάποιο απρόοπτο μαζί τους. Είναι σαν εμάς, απλοί άνθρωποι, που κοιτάζουν να βγάλουν το μεροκάματο», λέει ο Βασίλης Μυλωνάς.
«Μισό δικό μας είναι το ποτάμι, μισό τούρκικο, στα ίδια νερά ψαρεύουμε, εμείς οι φτωχοί δεν έχουμε πρόβλημα», λέει η κυρα-Δήμητρα. Με τον σύζυγό της βρέθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο στην Αίνο, καλεσμένοι των ψαράδων φίλων τους Ρετζέπ και Σασινέ και της πολύτεκνης οικογένειάς τους.

ΤΗ ΖΩΗ των Ελλήνων και Τούρκων ψαράδων στο Δέλτα του Έβρου αποτυπώνει το ντοκιμαντέρ «Τα μυστικά του Δέλτα» παραγωγής 2006 του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης, σε έρευνα της διευθύντριάς του Αγγελικής Γιαννακίδου (διεύθυνση φωτογραφίας Βασίλης Καραφυλλίδης, σκηνοθεσία Δέσποινα Πανταζή).
Επίκεντρο και αφορμή του η ιδιαίτερη, ισχυρή φιλία που ανέπτυξαν ο κυρ Βασίλης και η κυρα-Δήμητρα με τον Ρετζέπ και τη Σασινέ.
Ο φακός παρακολουθεί την καθημερινή συνάντησή τους στη νοητή υδάτινη γραμμή των συνόρων στις εκβολές του ποταμού.

Τα Νέα