Tου Εμμανουήλ Λυκούδη
Λίγες από τις αναμνήσεις μου, της εποχής κατά την οποία παιδί, κυνηγούσα στο Αλίπεδο του Φαλήρου μ΄ ένα μόνο τουφέκι.
Τότε δεν είχε κτισθεί ακόμα ούτε το πρώτο σπίτι, όπου αποτέλεσε την αρχή του συνοικισμού στο Φάληρο. Ερημιά απόλυτος, και έδαφος βαρικό, υγρό σε όλη την έκταση.
Εκεί που είναι ο προς Πειραιά σταθμός του τροχιοδρόμου, όπου το ξενοδοχείο και ο σταθμός της εταιρείας του ηλεκτρικού, όπου το πάρκο και ακόμη εις αρκετήν έκταση γύρω, έπεφταν τον Απρίλιο και έβοσκαν κατά στίφη χιλιάδες τρυγώνια. Τα επλησίαζα εύκολα καθιστά, και δεν αποφάσιζα την ριξιά μου, αν δεν ήμουν βέβαιος ότι θα κρατήσω τρία τέσσερα.
Την αυτή εποχή δίπλα στο ρεύμα όπου περνούσε πλησίον του Ακταίου, και όπου και από τας δύο όχθας είχε τότε καλάμια, πρωί πρωί, στις βαρυχειμωνιές, χτυπούσαμε αρκετές πάπιες.
Σε όλη δε αυτήν την έκταση, όπου επάνω στην χλόη υπήρχε νερό, εκεί περπατούσαν πλήθος μπεκατσίνια και διαφόρων ειδών τουρλιά, με ησυχία, σαν σε κοινωνική συνάθροισι.
Αυτά κατά το 1864 - 1868.
Αλλά και στο 1887 - 1890 σκότωνα σε καρτέρι στη Σούδα του Νέου Φαλήρου, που ήσαν τότε εκεί που είναι η διασταύρωση του τροχιοδρόμου, πλήθος απριλιάτικα τρυγώνια, όπου πήγαιναν για να ποτισθούν."
Έτσι περιγράφει ο Εμμανουήλ Λυκούδης τα χρόνια εκείνα που ως παιδί κυνηγούσε στις ερημιές του Φαλήρου! Τις αναμνήσεις αυτές τις δημοσιεύει το 1922 σε ένα βιβλίο με τίτλο "Το κυνήγι" (Εκδόσεις Αγκύρας). Ο Λυκούδης δεινός κυνηγός ο ίδιος, θυμάται τις εξορμήσεις του ανά την Ελλάδα, μεταξύ αυτών θυμάται τα έτη μεταξύ 1865 - 1869 όταν ήταν μαθητής Γυμνασίου Πειραιά τις εξορμήσεις του στο Νέο Φάληρο για μπεκάτσες, τρυγώνια και πάπιες!!
Τις αφηγήσεις του Λυκούδη είτε για τον Πειραιά είτε για το Νέο Φάληρο τις συναντούμε διαρκώς σε όποια έρευνα και να κάνουμε. Όλα τα περιστατικά που δημοσιεύει ο Λυκούδης, είναι μοναδικά, όπως "Η Ξένη του 1854" που περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια τα δεινά της πόλης από την επιδημία χολέρας που μεταδόθηκε από τα ξένα στρατεύματα (Αγγλογάλλων) που πολιορκούσαν τότε την πόλη.
Ο Λυκούδης γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1849 αλλά τελείωσε το Γυμνάσιο του Πειραιά κι αργότερα σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ο Λυκούδης όμως εκτός από το βιβλίο "Το κυνήγι", σχεδόν σε όλα τα άρθρα του, αναφέρεται σε περιστατικά που έγιναν στον Πειραιά και τα οποία θυμάται και καταγράφει σε όλη την διάρκεια της ζωής του.
Όταν ήμουν μαθητής του γυμνασίου στον Πειραιά (1865-1869), έρχονταν μεγάλα τρεχαντήρια από τη Μάνη, όλο τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο, όπου άρχιζαν και έδεναν πριμάντζα εκεί όπου αράζουν τώρα τα μικρά βαποράκια της ακτοπλοίας. Το φορτίο τους αποτελείτο από πελώρια πιθάρια, τα μεγαλύτερα που έχω δει, γεμάτα από αλατισμένα ορτύκια, σχισμένα ως κάτω στο στήθος και κολλημένα στήθος με στήθος το ένα στο άλλο, όπως τα διπλά σύκα της Κύμης. Επωλούντο αυτά τα ορτύκια προς 25-30 λεπτά το ζευγάρι, δηλαδή 12-15 λεπτά το ένα. Και εις αυτή την τιμή περιελαμβάνοντο το σφάξιμο των ζωντανών ορτυκιών (αφού πιάνονταν με δίχυτα), το μάδημα, το αλάτισμα, το συσκεύασμα, η τοπιθέτηση στα πιθάρια, ο ναύλος, το κέρδος του εμπόρου.
Εκείνοι όπου έκαναν τότε αυτήν την βιομηχανία στην Μάνη, τα αγόραζαν ζωντανά τα ορτύκια τρία, το πολύ τέσσερα έως πέντε λεπτά το ένα. Ως προς το ποσό δύναται κανείς να κρίνει τι περιελάμβανε το φορτίο ενός μόνου τρεχαντηριού." (αφήγηση βιβλίου "Το κυνήγι" - Εκδόσεις Άγκυρας).
Το 1923 τιμήθηκε με το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών. Πέθανε στις 13 Οκτωβρίου του 1925. Στον Πειραιά όχι μόνο δεν του έχει αποδοθεί η οφειλόμενη αξία του λογοτεχνικού του έργου, αλλά είναι μάλλον άγνωστος.
Όταν μετατέθει η πρωτεύουσα από το Ναύπλιο στην Αθήνα, Βαυαροί Αξιωματικοί μαζί με δικούς μας κυνηγούς, έστηναν καρτέρι σε κοπάδια πέρδικες, από τους λόφους του Φιλοπάππου, της Σικελίας (Σφαγεία) και από πίσω από το νεκροταφείο. Ο Φον ντε Μύλε, έγραφε για την Αττική του 1844 (συμπεριλαμβανομένου του Φαληρικού Αλιπέδου) ότι σε κάθε τούφα ή αγκαθάκι ή θυμαράκι ή μικρή ανωμαλία του εδάφους, χτύπαγες το πόδι σου, σηκώνονταν πλήθος τα ορτύκια!! Είναι χιλιάδες οι Πειραιώτες που προσβάλλονταν από αυτό το κυνηγετικό παραλήρημα. Οι πιο ολιγαρκείς πήγαιναν στον ελαιώνα τον Πειραϊκό ή τον Αθηναϊκό, καμμιά φορά έως του Κουτσικάρη, όπου αρχαίοι μύθοι έλεγαν, ότι έπεφταν μόνα τους τα ορτύκια ή έως της Χαμοστέρνας, την Καλλιθέα ή την Αγία Ελεούσα. Κάθε ελιά που υπήρχε στον ελαιώνα που χώριζε τον Πειραιά με την Αθήνα, φιλοξενούσε από κάτω της κατά την διάρκεια της νύχτας και από έναν κυνηγό, ως ανάγλυφο πάνω στον κορμό της, ο οποίος έκανε το λεγόμενο καρτέρι.
Initial
Back
