Kαταγραφή του "τέρατος " (βίντεο)
Η τωρινή μας γνώση για τη βιοποικιλότητα της προστατευόμενης περιοχής του όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού μόνο ολοκληρωμένη δεν είναι. Έχουν υλοποιηθεί ορισμένες μελέτες από επιστήμονες εστιάζοντας σε λίγες ομάδες ή σε συγκεκριμένα μόνο είδη (χλωρίδας και πανίδας), αλλά το σύνολο της υπάρχουσας βιοποικιλότητας που «χαρακτηρίζει» την περιοχή ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης παραμένει ακόμα εν μέρει άγνωστο.
Καθοριστικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση αποτελεί η έναρξη παροχής των υπηρεσιών καταγραφής και παρακολούθησης από τους αναδόχους του Ανοικτού Διεθνούς Διαγωνισμού Παρακολούθησης που δημοπρατήθηκε από τον Φορέα Διαχείρισης.
Το πρώτο ζώο που παρουσιάζει το Τμήμα Προστασίας & Διαχείρισης του ΦΔ, είναι το «τέρας του Μουστού» ή αλλιώς «ποταμόσκυλο» και η ευρέως γνωστή βίδρα (lutra lutra). Η σημερινή παρουσία της στον υγρότοπο επιβεβαιώθηκε από το προσωπικό του Φορέα με φωτογραφικό υλικό και βίντεο ατόμων του είδους σε διάφορες τοποθεσίες του υγροτόπου Μουστού, χαροποιώντας όλους μας για την ύπαρξη αυτού του σημαντικότατου θηρευτή στην περιοχή μας.
H ευρωπαϊκή βίδρα (Lutra lutra) είναι θηλαστικό, ευρωπαϊκό μέλος της οικογένειας των Μουστελιδών (μυιοϊκτίς), τυπικό είδος της βίδρας που χρησιμοποιεί ως ενδιαίτημα το γλυκό νερό. Είναι επίσης γνωστή ως ευρασιαστική βίδρα (ποτάμια), κοινή βίδρα, ή βίδρα του Παλαιού Κόσμου, αλλά και ως ενυδρίδα. Συγγενεύει με το κουνάβι.
Η ενυδρίδα έχει κορμί μακρύ, ελαστικό και μυώδες, με παχιά γούνα, που κρατα στεγνό το σώμα της. Τα πόδια της είναι κοντά. Η θαλάσσια ενυδρίδα είναι μεγαλύτερη και βαρύτερη. Οι ενυδρίδες κολυμπούν γρήγορα, κουνώντας την ουρά και το ευλύγιστο σώμα τους. Χρησιμοποιούν σαν κουπιά τα πίσω πόδια τους, που έχουν νηκτικές μεμβράνες.
Η ευρωπαϊκή βίδρα είναι το ευρύτερα απαντώμενο είδος βίδρας και το όνομα ευρωπαϊκή δεν ανταποκρίνεται στην ακτίνα κατανομής του, καθώς περιλαμβάνονται τμήματα της Ασίας και της Αφρικής πέραν της Ευρώπης. Θεωρείται εξαφανισμένο είδος στο Λιχτενστάιν, τις Κάτω Χώρες και την Ελβετία. Οι πυκνότεροι πληθυσμοί απαντώνται στην ακτή της Νορβηγίας.
Η διατροφή της συνίσταται κυρίως σε ψάρια, αλλά συμπεριλαμβάνονται επίσης πτηνά έντομα, βάτραχοι και μικρότερα θηλαστικά. Η ποικιλία της διατροφής της προϋποθέτει καθαρούς όγκους νερού, στους οποίους περιλαμβάνονται λίμνες, ποτάμια, ρυάκια, όσο παρέχουν επαρκείς ποσότητες τροφής. Ζουν επίσης σε παράκτιες περιοχές, που διαθέτουν όμως πρόσβαση σε γλυκό νερό, το οποίο χρειάζονται για να καθαρίζουν τη γούνα τους.
Τους αρέσει να περιπλανώνται, ιδίως τη νύχτα, κυνηγώντας τη λεία τους και αναζητώντας νέους ψαρότοπους. Πολλές φορές παίζουν γλιστρώντας στη λάσπη των όχθεων ή στο χιόνι.
Η βίδρα είναι ένα αμφίβιο σαρκοφάγο θηλαστικό, μεσαίου μεγέθους (μήκος σώματος χωρίς ουρά/με ουρά: 59-90 εκατοστά/94-137 εκατοστά, βάρος:5-12 κιλά), με κυρίως νυχτόβιες συνήθειες. Τρέφεται κυρίως με ψάρια αλλά και με υδρόβια ζώα όπως καβούρια, βατράχια, νερόφιδα, μικρά θηλαστικά και πτηνά.
Απαντάται σε βιότοπους που περιλαμβάνουν ποτάμια, ρυάκια, λίμνες, εκβολές ποταμών, λιμνοθάλασσες, αρδευόμενες εκτάσεις, ακόμα και αποστραγγιστικά κανάλια και τάφρους, δεδομένου ότι η ποιότητα των υδάτων είναι καλή και η τροφή επαρκής. Έχει καταγραφεί σε υγροτόπους σε όλη την Ελλάδα, με τους πληθυσμούς της να παρουσιάζουν πτωτική τάση, φυσικό επακόλουθο της καταστροφής των κατάλληλων ενδιαιτημάτων όσο και της υποβάθμιση της ποιότητας των υδάτων.
Αναφορικά στο καθεστώς προστασίας του είδους, σε διεθνές επίπεδο χαρακτηρίζεται ως «Σχεδόν απειλούμενο» ενώ στην Ελλάδα ως «Κινδυνεύων». Σύμφωνα με την Οδηγία 92/43 ΕΟΚ για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (με μεταγενέστερες τροποποιήσεις) κατατάσσεται στα Παραρτήματα ΙΙ και ΙV αποτελώντας είδος προτεραιότητας για προστασία, ενώ προστατεύεται και από πλήθος άλλων διεθνών, ευρωπαϊκών συμβάσεων και συνθηκών και την εθνική νομοθεσία.
Ο τρόπος ζωής της βίδρας που απαιτεί εκτενή και υγιή υγροτοπικά ενδιαιτήματα, ο σημαντικότατος οικολογικός ρόλος που επιτελεί σε αυτά όντας ο μεγαλύτερος αμφίβιος θηρευτής, ακόμα και η παιχνιδιάρικη συμπεριφορά της που συχνά έχει καταγραφεί από τον άνθρωπο, την καθιστούν ένα πολύτιμο στοιχείο της βιοποικιλότητας μιας περιοχής που αξίζει, αν όχι οφείλουμε να προστατεύσουμε, ώστε να «κοσμεί» τον υγρότοπο Μουστού και στις επόμενες γενιές.
Οι σημαντικότεροι κίνδυνοι για την επιβίωση της βίδρας προέρχονται από τον άνθρωπο και είναι η ρύπανση των ποταμών και των λιμνών, η αποξήρανση των υγροτόπων και τα υδροηλεκτρικά φράγματα. Ωστόσο απειλή για τη βίδρα συνιστούν και η καταστροφή της παρόχθιας βλάστησης σε λίμνες και ποτάμια και η κατάκλιση των βιοτόπων από τεχνητούς ταμιευτήρες στα ποτάμια.