Οι κυνηγοί

Του ΜΙΧΑΛΗ ΠΕΤΡΑΚΗ

Καθόλου απίθανο δεν θεωρούν αυτό το σενάριο οι επιστήμονες, που αναζητούν τις αιτίες του φαινομένου και τη σχέση του με την κλιματική αλλαγή

Η πολική επέλαση στις ΗΠΑ δεν ήταν κάτι πρωτόγνωρο για τις βορειοανατολικές Πολιτείες και κυρίως αυτές που συνορεύουν με τον Καναδά. Κατά περιόδους, ένας πολικός χείμαρρος με αρκτικές θερμοκρασίες σαρώνει αυτές τις Πολιτείες φθάνοντας μέχρι τις ακτές του Ατλαντικού και αφήνοντας στο πέρασμά του ένα πολικό τοπίο σε βάθος χρόνου, που εκτείνεται από ημέρες μέχρι εβδομάδες.

H πολική δίνη (Polar Vortex), η κίνηση των αερίων μαζών, πάνω από τους πόλους. Το μοβ αντιστοιχεί σε χαμηλές θερμοκρασίες, ενώ οι υψηλότερες αποτυπώνονται με πράσινο και κίτρινο Αυτή τη φορά όμως οι θερμοκρασίες και η ένταση του φαινομένου ήταν κάτι το ασυνήθιστο. Και ήταν τέτοια η ένταση του φαινομένου, ώστε το μόνο που μπόρεσαν να ανακοινώσουν οι αρμόδιες αρχές ως μέτρα για την αντιμετώπισή του ήταν η αποφυγή της κυκλοφορίας σε εξωτερικούς χώρους. Πλήρης υποταγή στην οργή της φύσης.

Σε αρκετές περιοχές τα ρεκόρ χαμηλών θερμοκρασιών έσπασαν μετά πολλές δεκαετίες, αφήνοντας τους επιστήμονες να διερωτώνται αν αυτό το ακραίο καιρικό φαινόμενο θ' αργήσει να επαναληφθεί, ή βρισκόμαστε μπροστά σε ένα αποσυντονισμό των μετεωρολογικών παραμέτρων που καθορίζουν το κλίμα μιας περιοχής, με αποτέλεσμα τη συχνότερη εμφάνιση των ακραίων καιρικών φαινομένων.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση φαίνεται ότι ο κύριος παράγοντας αυτής της ατμοσφαιρικής διαταραχής είναι η πολική δίνη n οποία είναι υπεύθυνη για τη μεταφορά και κυκλοφορία των αερίων μαζών πάνω από τους πόλους. Εάν εξετάσετε τη μορφή αυτής της κυκλοφορίας, θα δείτε ότι έχει τη μορφή μιας παλινδρόμησης (βλέπε φωτ.) της οποίας τα κάτω άκρα φθάνουν μέχρι τον Καναδά.

Εάν για διαφόρους λόγους το πλάτος αυτής της παλινδρόμησης αυξηθεί, τότε οι αέριες μάζες διαγράφουν μια νέα τροχιά, μεταφέροντας τις αέριες μάζες αυτή τη φορά από την Αρκτική και τον Καναδά προς τις βορειοανατολικές και κεντρικές περιοχές των ΗΠΑ. Αυτό φαίνεται ότι συνέβη και στην προκειμένη περίπτωση, με αποτέλεσμα την κατάψυξη αυτών των περιοχών και τη διακοπή κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας.

Σε αυτού του είδους τις καταστάσεις οι επιστήμονες δεν έχουν κανένα πρόβλημα στην αποτύπωση και ερμηνεία των επιπτώσεων στο περιβάλλον από αυτά τα ακραία φαινόμενα, με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας και ειδικότερα με τη χρήση δορυφορικών φωτογραφιών.

Η χρήση δορυφορικών φωτογραφιών μάς επέτρεψε να διαπιστώσουμε την τεράστια συρρίκνωση του πάγου στον Βόρειο Πόλο και η ανάλυση δορυφορικών φωτογραφιών μάς επιτρέπει να ανακαλύψουμε την καταστροφή των τροπικών δασών. Κανένα απολύτως πρόβλημα στην αποτύπωση της ανθρωπογενούς καταστροφής στο περιβάλλον. Θα μπορέσουμε να καταλάβουμε όμως τα αίτια για την εμφάνιση αυτών των καιρικών φαινομένων, ώστε να προσπαθήσουμε να επέμβουμε στη γενεσιουργό διαδικασία αυτών των ακραίων καταστάσεων, εάν υπάρχει αυτή η δυνατότητα;

Στην περίπτωση της μεταφοράς των πολικών αερίων μαζών θα μπορέσουμε άραγε να δώσουμε μια πειστική απάντηση στο τι φταίει γι' αυτό που παρατηρείται κατά αραιά διαστήματα. Δηλαδή, για την απόκλιση στην τροχιά των αερίων μαζών πάνω από την Αρκτική, παίζει άραγε ρόλο η συρρίκνωση του πολικού πάγου και n σταδιακή αύξηση της θερμοκρασίας, ή είναι ένα χαοτικό φαινόμενο που δεν επιδέχεται μια δογματική προσέγγιση. Από την επιστημονική κοινότητα ήδη άρχισαν οι πρώτες συζητήσεις σχετικά με τα αίτια του φαινόμενου και τη συσχέτιση με την αύξηση της θερμοκρασίας των θαλασσών. Είναι δυνατόν αυτή η αύξηση της θερμοκρασίας να έπαιξε ρολό στη διαμόρφωση της νέας τροχιάς των αερίων μαζών ή όχι;

Τα αποτελέσματα αυτής της επιστημονικής έρευνας, όπως άλλωστε και η έρευνα για τα αίτια της κλιματικής αλλαγής, θα αργήσουν να δημοσιοποιηθούν, αυτό όμως που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανέναν είναι η αδυναμία του ανθρώπου, παρ' όλη την εξέλιξη της τεχνολογίας, μπροστά στη δύναμη της φύσης όπως αυτή εκδηλώνεται κάθε φορά, είτε με τη μορφή της εισβολής των πολικών θερμοκρασιών ή καυσώνων είτε με τη μορφή των τυφώνων.

Μπορείτε να φανταστείτε, εάν αεροχείμαρρος νέκρωσε τη ζωή τού πιο τεχνολογικά εξελιγμένου κράτους, όπως είναι οι ΗΠΑ, τι μπορεί να κάνει ένας ψυχρότερος αεροχείμαρρos στην Ευρώπη;

Μετεωρολογικά αυτή η εμφάνιση δεν είναι καθόλου απίθανη. Μήπως οι πολικές αρκούδες, που θεωρούνται είδος προς εξαφάνιση, σκεφτούν το ίδιο για εμάς;

* Περιβαλλοντολόγου, πρώην διευθυντή του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος του Αστεροσκοπείου Αθηνών

ΠΗΓΗ - enet.gr

---