ΓΕΝΕΤΙΚΗ και ΕΚΤΡΟΦΗ Του Pino Dellatore Από το Διεθνές Συνέδριο με τίτλο το «Πόϊντερ και το Κυνήγι»-Βερόνα Ιταλίας 27 Ιανουαρίου 2001. Εκτροφή και Εκτροφείς Ιταλοί, λαός των Αγίων ,των ποιητών…και των εκτροφέων.είμαστε καλοί ακόμη και σ' αυτό..ικανοί και φιλόδοξοι. Εκτροφή! Δύναμη και μυθική μαγεία! Το να εκτρέφεις είναι κάτι περισσότερο από το να έχεις κάποιο σκύλο. Είναι ένα παραλήρημα δημιουργίας που το γνωρίζουν ακόμη καλύτερα αυτοί, που μετά από διαφορετικές εμπειρίες και επεμβάσεις, είχαν κάποια καλά αποτελέσματα και ιδίως όταν αυτοί οι ίδιοι, αναπόφευκτα τα έχασαν για διάφορους λόγους. ¨Ετσι λοιπόν μπορούμε να θέσουμε το ερώτημα: Είναι αρκετά διαδεδομένο το ενδιαφέρον για την εκτροφή ώστε αυτή να ερμηνευθεί σαν επάγγελμα όπου μέσα από γέννες παράγουμε σκύλους για συντροφιά ή για κυνήγι ή για μια θέση κάτω από τον ήλιο στην αγωνιστική κυνοφιλία; Λόγω έλλειψης μιας πραγματικής κυνοφιλικής παιδείας (που πραγματικοί εκφραστές της ήταν οι Αγγλοι)και ζωοτεχνικών γνώσεων (που λίγοι διαθέτουν),κατέστη δυνατόν μέσα από μιά αυτοσχέδια πρακτική συνεπικουρούμενη και από την ικανότητα λίγων αλλά πραγματικών εκτροφέων , η εκτροφή να είναι αν όχι η καλύτερη αλλά σίγουρα ένα σπουδαίο εργαλείο επιλογής. Ας ρίξουμε όμως μια ματιά σε αυτό το πανόραμα γνωρίζοντας ότι για να κάνουμε εκτροφή με ζωοτεχνική παράμετρο προϋποθέτει πρώτα απ'όλα υπομονή(όποιος είναι βιαστικός του συνιστώ καλύτερα είναι γι'αυτόν να αποκτήσει ένα σκύλο αποφεύγοντας έτσι να έχει απογοητεύσεις αλλά παράλληλα να προκαλεί και ζημιά στη φυλή).Επίσης προϋποθέτει ικανότητα,σταθερότητα και προ παντός ακριβείς στόχους και γενικά ξεκάθαρες ιδέες. Είναι απαραίτητο για κάθε νέο εκτροφέα πρίν ξεκινήσει να έχει προσδιορίσει και σκιαγραφήσει το προϊόν της εκτροφής του και το σπουδαιότερο να μην αλλάξει τον στόχο του στην πορεία, με ξεκάθαρη άποψη του στόχου του σαν έναν παίκτη του μπιλιάρδου πρίν κτυπήσει την μπίλια.Εδώ θα ήθελα να προσθέσω :χωρίς φαντασιώσεις υποκειμενικές και εκτός κανόνων όπως συχνά ακούμε κάποιον να λέει «για μένα το πόϊντερ πρέπει να είναι έτσι ή αλλοιώς….» Οι αδιαμφισβήτητοι κανόνες στην εκτροφή είναι η τυπικότητα και το στυλ της φυλής που καθορίζεται από το στάνταρ και αμέσως μετά ο αυστηρός έλεγχος των φυσικών προσόντων. Και οι δύο αυτοί κανόνες είναι βασικοί: o έλεγχος των προσόντων που είναι απαραίτητος κατά την γνώμη μου πρέπει να έρχεται πάντα μετά τον απόλυτο σεβασμό στις αξίες της φυλής.Απλοποιόντας τα ανωτέρω θα αναφέρω μια έκφραση του φίλου μου κ.Zurlini που συμμερίζομαι πολύ συχνά «Ένα πόϊντερ δεν μπορεί να είναι πόϊντερ αν δεν μοιάζει με ένα πόϊντερ»και αυτό σημαίνει ότι μπορεί να είναι ικανότατο αλλά αν δεν διαθέτει αρκετή τυπικότητα είναι βέβαιον ότι Ο πατέρας του Bill του αποθανόντος Colatini ηταν γιός του Crek del Ventasso ένας άγνωστος σκύλος που αυτός με την σειρά του ήταν παιδί δύο αδελφών των Brik και Britta del Ventasso που και αυτοί ήταν άγνωστοι αλλά παιδιά του Απόλυτου Πρωταθλητή Lucaniae Luki. Δεν ήταν τυχαίο λοιπόν ότι ο Bill εξαίρετος μορφολογικά και λειτουργικά έδωσε αρκετά εξαίρετα ζώα συμβάλλοντας στην εκτροφή έτσι ώστε για μια συγκεκριμένη περίοδο δημιούργησε μια γραμμή αίματος με πολύ καλά προσδιορισμένα χαρακτηριστικά. Ετσι λοιπόν παρατηρούμε ότι ο Lucaniae Luki άστρο λαμπρό στο μεγαλείο αυτής της φυλής με φαινότυπο και γενότυπο άριστο –να δίνει σε ένα ζευγάρωμα μεταξύ δύο παιδιών του τα καλύτερα χαρακτηριστικά ενισχύοντας έτσι τον συνδυασμό των ομοζυγώτων και διατηρόντας μια δυναμική μετάδοσης χαρακτηριστικών για τρείς επόμενες γενεές. Όλα αυτά βέβαια χωρίς να παραλείψω να αναφέρω ότι και ο Bill προερχόνταν από μια καλή γραμμή αίματος της μητέρας του, Εγώ προσωπικά δεν είχα το κουράγιο να ακολουθήσω μια τέτοια μέθοδο γιατί πάνω από όλα μου έλειπε ένας σκύλος σαν τον Luki. Line Breeding:(Γραμμική Αναπαραγωγή) Ζευγάρωμα μεταξύ συγγενών που δεν έχουν μεταξύ τους συγγένεια πρώτου βαθμού αλλά μεγαλύτερο με σκοπό να διατηρηθούν σε υψηλό ποσοστό τα χαρακτηριστικά της ομοζυγωσης δηλαδή της ομοιογένοιας που εμπεριέχεται σε αυτή τη γραμμή αίματος. Μπορούμε να διασταυρώσουμε μεταξύ συγγενικών γραμμών όταν ήδη υπάρχει ικανοποιητικός αριθμός ατόμων εκκίνησης μέσα σε ένα κυνοτροφείο, αλλά ακόμη μπορούμε να προχωρήσουμε σε μια γραμμική διασταύρωση ξεκινόντας από δύο ή υποβοηθήσουν στην διαδικασία της εκτροφής ή να προσφέρουν στην επεξήγηση των αποτελεσμάτων τα οποία όμως θα προέλθουν από τους διαρκείς πειραματισμούς. Τα γενετικά χαρακτηριστικά που εκφράζονται μέσα από τον γενότυπο και τον φαινότυπο είναι ήδη εξ' αρχής αντιφατικά. Οι αρχές της κληρονομικότητας και της ανεξαρτησίας των χρωματοσωμάτων ,οι συνδυασμοί των ομοζυγώτων και ετεροζυγώτων και οι μεταλλάξεις των χαρακτηριστικών δημιουργούν ένα μωσαϊκό πιθανοτήτων που μόνο μερικώς υπακούουν στους νόμους του Mendel, εννοώ τους τρείς νόμους του Mendel τουλάχιστον από την δική μου ταπεινή πείρα που έχω στην εκτροφή. Είναι καλύτερα να βασιζόμεθα στον τέταρτο νόμο του Mendel τον άγραφο που είναι ο νόμος της καλαισθησίας. Μέσα από όλο αυτό το πανόραμα της εκτροφής που ανέφερα στην αρχή και απευθυνόμενος σε όλο αυτό το πλήθος των παθιασμένων μεγάλων η μικρών εκτροφέων που σήμερα όλοι είναι χρήσιμοι θα βρούμε αλήθειες,επεξηγήσεις στα φαινόμενα,να κάνουμε υποθέσεις και να βρούμε εφαρμογές πιο κατάλληλες και στην ανάγκη πιο αυστηρές. Η επιλογή: Ουσιαστικά οι μέθδοι που χρησιμοποιούνται στην εκτροφή είναι τρείς. In Breeding (Κλειστή Αναπαραγωγή) εκτροφή με πολύ στενή αιμομειξία μεταξύ πολύ κοντινών συγγενών. Είναι μια μέθοδος απαραίτητη για την σταθεροποίηση των χαρακτηριστικών μιας φυλής που σήμερα χρησιμοποιούμε σπανίως. Θυμάμαι ότι διάβασα μέσα σε σπάνιους γενεαλογικούς χάρτες ζευγαρώματα μεταξύ Παιδιών και γονέων η και μεταξύ αδελφών. Ο πατέρας του Bill του αποθανόντος Colatini ηταν γιός του Crek del Ventasso ένας άγνωστος σκύλος που αυτός με την σειρά του ήταν παιδί δύο αδελφών των Brik και Britta del Ventasso που και αυτοί ήταν άγνωστοι αλλά παιδιά του Απόλυτου Πρωταθλητή Lucaniae Luki. Δεν ήταν τυχαίο λοιπόν ότι ο Bill εξαίρετος μορφολογικά και λειτουργικά έδωσε αρκετά εξαίρετα ζώα συμβάλλοντας στην εκτροφή έτσι ώστε για μια συγκεκριμένη περίοδο δημιούργησε μια γραμμή αίματος με πολύ καλά προσδιορισμένα χαρακτηριστικά. Ετσι λοιπόν παρατηρούμε ότι ο Lucaniae Luki άστρο λαμπρό στο μεγαλείο αυτής της φυλής με φαινότυπο και γενότυπο άριστο –να δίνει σε ένα ζευγάρωμα μεταξύ δύο παιδιών του τα καλύτερα χαρακτηριστικά ενισχύοντας έτσι τον συνδυασμό των ομοζυγώτων και διατηρόντας μια δυναμική μετάδοσης χαρακτηριστικών για τρείς επόμενες γενεές. Όλα αυτά βέβαια χωρίς να παραλείψω να αναφέρω ότι και ο Bill προερχόνταν από μια καλή γραμμή αίματος της μητέρας του, Εγώ προσωπικά δεν είχα το κουράγιο να ακολουθήσω μια τέτοια μέθοδο γιατί πάνω από όλα μου έλειπε ένας σκύλος σαν τον Luki. Line Breeding:(Γραμμική Αναπαραγωγή) Ζευγάρωμα μεταξύ συγγενών που δεν έχουν μεταξύ τους συγγένεια πρώτου βαθμού αλλά μεγαλύτερο με σκοπό να διατηρηθούν σε υψηλό ποσοστό τα χαρακτηριστικά της ομοζυγωσης δηλαδή της ομοιογένοιας που εμπεριέχεται σε αυτή τη γραμμή αίματος. Μπορούμε να διασταυρώσουμε μεταξύ συγγενικών γραμμών όταν ήδη υπάρχει ικανοποιητικός αριθμός ατόμων εκκίνησης μέσα σε ένα κυνοτροφείο, αλλά ακόμη μπορούμε να προχωρήσουμε σε μια γραμμική διασταύρωση ξεκινόντας από δύο ή περισσότερους σκύλους αναπαραγωγούς που να προέρχονται από την ίδια γραμμή αίματος. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα το οποίο όμως δεν είναι γενικό, μελετώντας τα γενεαλόγια των πιο διασήμων πόϊντερ. Ο Franco Ravetta του διάσημου κυνοτροφείου Clastidium επανηλημένως αναμίγνυε τις γραμμές αίματος των δύο μεγάλων επιβητόρων Bogas Tino και Sondermonses Rino με μια οικογένεια θυληκών Lucaniae με σταθεροποιημένα χαρακτηριστικά.Επίσης ο Giorgio Guberti(Del Vento) επανηλημένως χρησιμοποίησε τους απογόνους των δύο καταπληκτικών θηλυκών της Esperia del Vento και Olimpia del Vento με τους απογόνους των Sernos del Bocia, από τον Fauno μέχρι τον Arditto και τον Zenith del Vento. Συχνά η χρυσή γραμμή αίματος γεννιέται και από τύχη και η πραγματική ικανότης εδώ έγκειται στο να την εντοπίσεις και να την εκμεταλευτείς σωστά. Από την δική μου εμπειρία μπορώ να σας πώ ότι οι θυληκιές μου Glenda και Greta σηματοδοτούν το σημείο εκκίνησης του κυνοτροφείου μου διότι είχαν μέσα τους ότι καλύτερο από τις γραμμές Lucaniae,Clastidium,Γαλλικές i και Valesia. Σιγά-σιγά πάντα έψαχνα να βάλω στην εκτροφή μου αίματα συγγενικά με σκοπό μετά από κατάλληλες διασταυρώσεις να δημιουργήσω δύο γραμμές αίματος παραλληλες που να ανεβαίνουν πίσω στις μάνες του March della Cisa και του Tip della Cisa που μετά αυτές μς τη σειρά τους θα τις διασταύρωνα με εναλλάξ με το σύστημα της γραμμικής αναπαραγωγής.Η γραμμική αναπαραγωγή είναι κατά την γνώμη μου η μέθοδος που σου δίνει την δυνατότητα μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα να επιτύχεις μια σταθερή ομοιγένεια στην εκτροφή όπου με καλή συχνότητα θα γεννιούνται άτομα με όμοια επιθυμητά χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν μια συγκεκριμμένη γραμμή αίματος δηλαδή μια οικογένεια. Αυτός που εκτρέφει σε συνεχή βάση σιγουρα πρέπει να χρησιμοποιεί αυτό το σύστημα εκτροφής.Το ρίσκο όμως είναι ότι σίγουρα σαν συνέπεια μετά από κάποιο χρονικό διάστημα μπορεί να εμψανιστούν ανωμαλίες ή μη επιθυμητά χαρακτηριστικά η όπως αλλοιώς ονομάζεται μια «Γενετική εξασθένηση» που συνδέεται με ηυξημένη θνησιμότητα και μειωμένη γονιμότητα. Η συντήρηση μιας γραμμής αίματος δεν είναι μόνο συνδεδεμένη με το υπομονετικό έργο του εκτροφέα ,αλλά παράλληλα συντηρείται ακόμη και σε διάφορες γεωγραφικώς απομακρυσμένες περιοχές μέσα από ισχυρούς προσωπικούς κυνοφιλικούς δεσμούς που συντηρούν ίδιες γραμμές αίματος ,και έτσι αποφεύγεται η νόθευση των γραμμών.Σε μερικές περιπτώσεις δε συντηρούν μέχρι και καθαρές ανόθευτες οικογένειες πόϊντερ. Σήμερα η πληροφορία για την εμφάνιση ενός Supertrialler διαδίδεται πολύ γρήγορα και η επιθυμία κάποιων να δοκιμάσουν τους ωθεί στο να ζευγαρώσουν με αυτόν, χωρίς να τον έχουν δεί ποτέ σε δράση χωρίς να γνωρίζουν την γενεαλογία του αλλά και με την πρώτη θηλυκιά που θα ζητήσει.Και εδώ αρχίζει η περιπέτεια. Outcrossing: ( Ανοιχτή η μη συγγενική αναπαραγωγή) Ο εκτροφέας όταν αποφασίση να χρησιμοποιήση αυτή τη μέθοδο,το κάνει έχοντας γνώση ότι βγαίνοντας από την καθαρή γραμμή αίματος που έχει,θα αντιμετωπίσει μια σειρά από ρίσκα που θα τροποποιήσουν το «μοντέλλο του» δημιουργόντας νέα υβρίδια ,χάνοντας έτσι την ομιογένεια της εκτροφής του και πεφτοντας στην κατάσταση εκτροφής με ετεροζυγώτες. Αλλά επίσης πρέπει να γνωρίζει ότι από αυτή τη δοκιμή και εισάγοντας νέο αίμα στην εκτροφή του διευρύνει την γενετική του βάση και αυξάνει σημαντικά την ζωτικότητα των ζώων του, και σίγουρα θα πρέπει να έχει καταστρώσει κάποια στρατηγική για να επανέλθει στην πρότερη κατάσταση αν κάτι πάει στραβά. Για τον εκτροφέα που έχει κάνει αυτή την επιλογή τα πράγματα φαίνονται απλά διότι δεν έχει να προγραμματίσει απλά αξιολογεί τα καλύτερα ζώα που εκφράζουν την φυλή γενετικά και λειτουργικά που είναι ορατά και πασιφανή. «Αν κάτι δεν πάει καλά τότε σίγουρα η ευθύνη θα πέσει ως συνήθως στον επιβήτορα που δεν δίνει……».Συχνά όμως αυτές οι επιλογές δίνουν αποτελέσματα που αναμορφώνουν τη φυλή και μια τεέτοια περίπτωση είναι η δυνατή εισαγωγή του Florent du Harlay στην εκτροφή Lucaniae. Υπάρχει η επιβεβαίωση για την σημαντική συμβολή στη φυλή σε ευρωπαϊκό επίπεδο από τη χρήση επιβητόρων σκύλων που διακριθησαν στα Ευρωπαϊκά πρωταθλήματα για Πόϊντερ αλλά και η διεύρυνση της γενετικής βασης που επήλθε στην χώρα μας, από αυτή την πρακτική. Αφού είπαμε αρκετά για τους αναπαραγωγούς σκύλους ας ρίξουμε μια γρήγορη ματιά στον «επιβήτορα» και στην «Θηλυκιά μάνα». Από ζωοτεχνική άποψη θα πρέπει πρώτα να αξιολογήσωμε την αναπαραγωγική και την δυμαμικότητα τους. Για την αξιολόγηση της δυναμικότητά τους αξία έχουν οι διακρίσεις που περιέχονται στο βιβλιάριο εργασίας, αλλά πολύ μεγάλη σημασία έχουν τα φυσικά τους προσόντα και κυνηγετικά ένστικτα της νεαρής ηλικίας τους. Αυτά τα φυσικά προσόντα και προ παντός η πρωϊμότητα είναι σε υψηλό βαθμό κληρονομικά μεταβιβάσιμοι . Πολύ σημαντικά και αναντικατάστατα επίσης είναι ο χαρακτήρας και οι συμπεριφορά των κουταβιών. Ο χαρακτήρας και το υψηλό ηθικό χαρακτηρίζουν το Πόϊντερ . Επιβήτορες και θηλυκιές πρέπει να έχουν φυσιολογική σεξουαλική συμπεριφορά (επιβήτορες που ζευγαρώνουν χωρίς πρόβλημα και θηλυκιές που να δέχονται εύκολα τον αρσενικό αλλά και να είναι καλές μάνες στην περιποίηση και τον θηλασμό των κουταβιών.) «Εγώ προσωπικά θα ήθελα ένα αρσενικό υπερβολικό και μια θηλυκιά γλυκιά σαν μέλι». Βιβλιογραφία Περιοδικό ΟΚΑΔΕ