Toυ Κώστα Βαμβακούση Πρ/δρου Κ.Σ.ΣΥΡΟΥ

Aποτελεί το όνειρο του κάθε κυνηγού.
Όταν αναφέρεται κανείς στη βασίλισσα του βουνού, βλέπεις το πρόσωπο του να παίρνει μια γλυκιά μορφή αναπολώντας στιγμές μοναδικές, που μόνο εμείς, οι κυνηγοί, γνωρίζουμε, και κανένας άλλος.
Πέρδικα, ένα θαυμαστό πουλί με παρδαλό πτέρωμα που η παρουσία του και η φωνή του συμβάλλουν στην γραφικότητα των βουνών της πατρίδας μας.
Για τον τόπο μας αποτελεί το παραδοσιακότερο ενδημικό θήραμα και το κυνήγι της είναι μια ιεροτελεστία που αρχίζει πριν την έναρξη με αδιάκοπες συζητήσεις, συνεχίζεται κατά την έναρξη με αρκετές επισκέψεις στα περδικοτόπια και δεν τελειώνει με την λήξη, αναπολώντας τις ξεχωριστές στιγμές που πάντα υπάρχουν χαραγμένες στο μυαλό και την καρδιά μας.
Κάνοντας μια αναδρομή όλα αυτά τα χρόνια, θεωρώ πως οι προσπάθειες που καταβάλλουμε ως Κ.Σ.Σύρου, με την παραγωγή θηραμάτων από το εκτροφείο μας, πιάνουν τόπο, τόσο στην ποιότητα όσο και στην ποσότητα των θηραμάτων τα οποία απελευθερώνονται στους πυρήνες απελευθέρωσης του νησιού μας αλλά και σε άλλες περιοχές της πατρίδας μας.
Χωρίς τις προσπάθειες αυτές το μέλλον της θα ήταν αβέβαιο, διότι οι εποχές άλλαξαν, για να καρπωθείς, πρέπει να προσφέρεις και αυτή είναι μια πετυχημένη συνταγή που ακολουθεί η Σύρος εδώ και χρόνια. Πιστεύουμε ότι η πείρα που έχουμε αποκτήσει όλα αυτά τα χρόνια είναι οι καλύτερος οδηγός αλλά και συμπαραστάτης μας σε κάθε προσπάθεια που κάνουμε για ένα καλύτερο αύριο της Κυνηγετικής Οικογένειας.
Βέβαια παρά τις προσπάθειές μας, τα αποτελέσματα δεν είναι πάντα τα αναμενόμενα, επειδή υπάρχουν πάρα πολλές αιτίες που τείνουν να μειώσουν το ενδημικό θήραμα τα τελευταία χρόνια στο νησί μας. Η μεγαλύτερη όμως, μια και σημαντικότερη από όλες τις άλλες επισκιάζει τα πάντα.
Αν και δεν είμαι αισιόδοξος, αγωνιώ για το μέλλον του κυνηγίου όχι μόνο στον τόπο μου αλλά και σε όλη την πατρίδα μας, αυτή τη στιγμή επικρατεί στο νησί μας άναρχη δόμηση οι προβλέψεις είναι δυσοίωνες, ανοίγονται παντού δρόμοι, όλες οι ψηλές κορυφές έχουν γεμίσει από κεραίες κινητής τηλεφωνίας, με κόκκινα φωτάκια, που φαίνονται από χιλιάδες μίλια… Δεν θέλω να μένουμε πίσω, σε τομείς όπως την τουριστική ανάπτυξη, τις νέες εκμεταλλεύσιμες πηγές ενέργειες, φτάνει όμως όλα να βασίζονται σε μελέτες περιβαλλοντικών όρων, χωρίς να προξενείται φθορά και αλλοίωση του φυσικού κάλλους, χωρίς να καταστρέφονται και να κατακερματίζονται οι βιότοποι, κάτω από την ανοχή όλων μας.
Όλα τα παραπάνω οφείλονται στην έλλειψη ενός σωστού χωροταξικού σχεδιασμού που ενώ εμείς έχουμε καταθέσει τις ολοκληρωμένες θέσεις και απόψεις μας, (χωρίς να το παίζουμε ειδικοί), άλλοι έχουν σιωπήσει επικίνδυνα.
Κλείνοντας την παρένθεση αυτή που πραγματικά μας καίει, επανέρχομαι στο κυνήγι της πέρδικας.

Το θήραμα αυτό θα το συναντήσουμε στον καθιερωμένο δύσκολο βιότοπο του νησιώτικου χώρου, σε περιοχές με σχοίνα, αρευτιές, ασπαλάθους, θυμάρια, φασκομηλιές, αστοιβές, λοφίσκους και παραδοσιακές καλλιέργειες.
Το κυνήγι της δεν είναι εύκολη υπόθεση, για να την βρεις πάνω στις απόκρημνες βραχώδεις περιοχές ή μέσα στο χαμηλό, δύσβατο, κυκλαδικό βιότοπο, σου χρειάζεται μεγάλη μυϊκή δύναμη, αντοχή και πολύ καλό σκυλί.

Απαραίτητη επίσης είναι η ψυχραιμία και η έλλειψη νευρικότητας γιατί τα πουλιά αυτά είναι πράγματι απρόβλεπτα.
Σκόπιμο είναι να βρίσκεσαι στο περιδικοτόπι πριν να καλοξημερώσει, για να προλάβεις να ακούσεις το κελάηδημά τους και να προσδιορίσεις την πιθανή θέση του κοπαδιού.
Όλα τα θηράματα έχουν την στρατηγική τους, φυσικά προσπαθούν να ξεφεύγουν αθέατα, βάζοντας συνήθως φυσικά εμπόδια στον κυνηγό. Αυτό κάνει και η πέρδικα με περίσσια μαεστρία, όταν κάτι την πλησιάσει, στην αρχή καμουφλάρεται, και ζαρώνει αν ο κίνδυνος δεν είναι γι' αυτή, αν ο σκύλος που έχουμε την μυρίσει και φερμάρει τότε θα πεταχτεί ξαφνικά προς την αντίθετη κατεύθυνση, βάζοντας μπροστά μας κάποιο φυσικό εμπόδιο, ώστε να μην είναι ορατή για τη βολή μας.

Το πέταγμα της διαφυγής της το κανονίζει ανάλογα με την περίσταση, πότε είναι αθόρυβο και ενίοτε ορμητικό για να τρομάξει τους διώκτες της. Βέβαια ένα μεγάλο όπλο της είναι τα πόδια της, στα οποία βασίζεται πάρα πολύ. Τα χρησιμοποιεί με μαεστρία και πονηριά σαν αθλητής εκατό μέτρων, ώστε να απομακρυνθεί από αυτό που την έχει ενοχλήσει, ξεγελώντας ακόμη και έμπειρα σκυλιά.
Δεν είναι λίγες οι φορές που ενώ βλέπουμε ένα κοπάδι να πιάνει μια συγκεκριμένη περιοχή, όταν φτάνουμε εκεί, αυτό να έχει ποδαρώσει αρκετά μέτρα μακρύτερα.
Συνήθως φροντίζει στην περιοχή της να υπάρχει νερό, ώστε να μην κάνει μεγάλες αποστάσεις και να προδίδεται με την παρουσία της. Πολλοί είναι αυτοί βέβαια που την παρατηρούν καθημερινά να περπατάει σε αγροτικούς δρόμους που όπως προανέφερα είναι διάσπαρτοι πλέον.
Τίποτα όμως δεν μας συγκινεί περισσότερο από το άκουσμα αυτής της στεντόρειας φωνής της κατά της πρωινές ώρες, αλλά και αργά όταν σουρουπώνει.
Της αρέσει να ζει κυρίως σε κοπάδια, (μετά βέβαια από την περίοδο της φωλεοποίησης που κάθε ζευγάρι έχει οριοθετήσει έναν δικό του χώρο) που το κάθε ένα έχει τον αρχηγό του, τον «κοτσάτο».
Όταν η περιοχή της είναι φτωχή σε τροφή μεταφέρεται σε άλλη ακτίνα δράσης την ίδια ώρα κάθε φορά, από όπου επιστρέφει πάλι την ίδια ώρα, εκτός αν κάτι την ενοχλήσει.
Άλλος ένας λόγος που συμβάλλει στην μείωση του ενδημικού θηράματος είναι ότι οι παραδοσιακές καλλιέργειες έχουν σχεδόν εξαφανιστεί από τους βιότοπους της πέρδικας, τα χωράφια με τα κριθάρια, τα οπωροκηπευτικά και τα αμπέλια έχουν περιοριστεί με αποτέλεσμα τα κοπάδια να μετακινούνται σε μεγάλες αποστάσεις προς εξεύρεση τροφής. Κάθε κοπάδι βέβαια έχει την περιοχή δράσης του και φυσικά ποτέ δεν διανυκτερεύουν στον τόπο όπου βοσκούν αλλά όταν το σούρουπο πλησιάζει ο αρχηγός με το χαρακτηριστικό του κακάρισμα δίνει το σύνθημα για να αποτραβηχτούν πλέον στο νυχτερινό τους καταφύγιο.

Το περδικοτόπι αυτό της διανυκτέρευσης δεν είναι κάτι αμελητέο ή πρόχειρο. Πρέπει να δίνει ασφάλεια για την ήσυχη διαμονή τους και σε περίπτωση ανάγκης την δυνατότητα της άμεσης διαφυγής τους (συνήθως είναι η κορυφή ενός λόφου, η ράχη της πλαγιάς, η συστάδα κάποιων θάμνων) Δηλαδή επιλέγουν ένα χώρο που να μπορεί να ελέγχεται.
Σε τελευταία ανάλυση, της πέρδικας την ημερήσια ζωή μπορεί κάποιος να τη μάθει, αν ασχοληθεί, διότι έχει κάποια τυπικότητα. Το νυχτερινό όμως στέκι της, δύσκολα μπορεί να το βρει ή να το μαντέψει.
Επανερχόμενοι στο κυνήγι της δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αρχόμενο αυτό την 15η Σεπτεμβρίου, όταν οι θερμοκρασίες είναι αρκετά υψηλές (εξαίρεση η φετινή έναρξη) πρέπει να έχουμε πραγματοποιήσει την ανάλογη προετοιμασία, τόσο εμείς όσο και οι σύντροφοί μας.
Πρέπει να προσέξουμε και κάτι άλλο: Οι πέρδικες που δεν έχουν τουφεκιστεί,«σηκώνονται» όλες μαζί. Τότε λοιπόν ο κυνηγός θα πρέπει να τουφεκίσει, ακόμα και στον αέρα (ανεξάρτητα αν αυτές βρίσκονται μέσα στο δραστικό βεληνεκές) και να παρακολουθήσει πού θα πιάσουν, που θα τοπακιάσουν, και τότε θα μπορέσει, με την βοήθεια του έμπειρου σκυλιού να τις ξανασηκώσει ακόμα και μια – μια, σε κοντινή απόσταση.
Κατόπιν αυτών, τα αποτελέσματα αναμφισβήτητα θα είναι αρκετά ικανοποιητικά. Η πέρδικα κυνηγιέται με ψηλότερα σκάγια για την τουφεκιά από κοντινή απόσταση. Τα οκτάρια πιστεύω ότι είναι τα πιο κατάλληλα αν και πολλοί προτιμούν επτάρια ή εξάρια.
Στο κυνήγι της πρέπει να έχεις κοντά σου προσεκτικούς συναδέλφους και να ξέρεις ότι στον τόπο που άφησες πουλιά τη μια χρονιά συνήθως θα τα βρεις την άλλη, αν φυσικά οι καιρικές συνθήκες τους το επιτρέψουν. (Αναφέρομαι σε αυτές διότι επηρεάζουν και την εποχή φωλεοποίησης και την εποχή της θήρας του θηράματος.)

Χωρίς να έχω καμία διάθεση περιαυτολογίας για τα μέλη του Συλλόγου μου, θα θέσω υπόψιν σας μία πραγματικότητα. Ο Συριανός κυνηγός έχει βιώσει στο πετσί του την έννοια του κυνηγιού, έχει αποκτήσει την αναγκαία συνείδηση και το γεγονός ότι είναι μέλος του αρχαιότερου Κ.Σ.της πατρίδος μας. Υπάρχει μια ερωτική σχέση, ανάμεσα σε εμάς, και τους βιότοπους του νησιού μας, στα θηράματα, στα σκυλιά μας (κάτι που αποδεικνύουμε καθημερινά στις πράξεις μας και όχι με λόγια) και στις αγωνίες μας. Δεν λέω ότι και αλλού αρκετοί συνάδελφοι δεν νοιώθουν έτσι (αν το πίστευα αυτό θα καταντούσα γραφικός), το αναφέρω όμως γιατί το ζω καθημερινά.
Τα τελευταία χρόνια ο Σύλλογος έχει δημιουργήσει σε συνεργασία με την Δ/νση Δασών Κυκλάδων, χώρο εκγύμνασης με θηράματα για τα σκυλιά, όπου όλο τον χρόνο τα μέλη μας προσέρχονται, ώστε τα σκυλιά να είναι έτοιμα κατά την έναρξη.

Θα ήθελα τελειώνοντας αυτή την σύντομη περιγραφή μου για το δημοφιλέστερο ενδημικό θήραμα του τόπου μας να αφιερώσω σε όλους τους συναδέλφους, μια παράγραφο ενός ποιήματος που έγραψε το Σεπτέμβριο του 1895 ο τότε σημαιοφόρος του Συλλόγου μας Φίλιππος Αδάμ, το οποίο αποτελεί κληρονομιά μας και κοσμεί το γραφείο μας, και να κάνω μια βασική επισήμανση: Όσο υπάρχουμε και αγαπάμε αυτό που κάνουμε, όποια «μάχη» και να δώσουμε θα την κερδίσουμε, φτάνει να είμαστε ενωμένοι, να προσφέρουμε ο καθένας μας για το αύριο του κυνηγίου, από ένα μικρό λιθαράκι για να είναι στέρεο αυτό το οικοδόμημα και στις επόμενες γενιές που θα ακολουθήσουν. Φτάνει όλοι να συνειδητοποιήσουμε ότι απλά είμαστε διαχειριστές αυτού εδώ του τόπου, δεν μας ανήκει, και τίποτε περισσότερο!!!

ΠΕΡΔΙΚΑΣ ΠΑΡΑΠΟΝΟΝ
ΕΝΘΥΜΙΟΝ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΤΩΝ ΚΥΝΗΓΩΝ ΣΥΡΟΥ
ΕΠΙ ΤΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥ ΕΟΡΤΗΣ Β ΕΤΟΥΣ
ΕΡΜΟΥΠΟΛΙΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1895

Χαρούμενες οι πέρδικες στους ίσκιους τραγουδάνε,
στα κοραλλένια ράμφη τους φιλήματα κολλάνε.
Τα χιλιοχρώματα φτερά αγάπη ξεδιπλώνει,
και το γλυκό τραγούδι τους το αγέρι βαλσαμώνει.
Μόνο εγώ παντέρημη στα δάση τριγυρίζω,
και τα μικρά πουλάκια μου ζητώντας φτερουγίζω.
Τα μάτια μου κοκκίνισαν από τα δάκρυά μου,
έχασα κάθε μου παλμό, έσβησε η καρδιά μου.
Έρημη έμεινα στη γη, έρμη και στον αιθέρα,
χωρίς τα περδικόπουλα, μαύρη περνά η μέρα.

ΠΗΓΗ : ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΚΥΝΗΓΕΣΙΑ ΚΥΝΟΦΙΛΙΑ
Photo : gpeppas