Τα τέσσερα είδη του γένους Alectoris της Μεσογείου, δηλαδή η κοκκινοπέρδικα (Α. rufa), η ορεινή πέρδικα (Α. graeca), η βραχοπέρδικα (Α. barbara) και η νησιώτικη {Α. chukar) είναι είδη μεγάλης θηρευτικής αξίας.,
Τα είδη αυτά συμπεριλαμβάνονται στον Ευρωπαϊκό Κατάλογο Διατήρησης (SPEC - Species of European Conservation Concern), και ανήκουν στην κατηγορία των τρωτών (RLP, RP, CK) ή ακόμα και των κινδυνευόντων (ΒΡ) ειδών (Tucker and Heath 1994). Μάλιστα πολλά είδη του γένους Alectoris θεωρούνται απειλούμενα με βάση κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης (79/409 CEE Αρ. 2/1, 3/1; BERN Αρ. 3), κυρίως εξαιτίας της μεγάλης μείωσης των πληθυσμών τους.

Ένα από τα σημαντικότερα μέτρα διαχείρισης των θηραματικών πληθυσμών και των βιοτόπων τους είναι η απελευθέρωση άριστης ποιότητας, υγείας και φυσικής κατάστασης θηραματικών ειδών, όταν εξασφαλίζονται παράλληλα και άριστες συνθήκες διαβίωσης στον τόπο απελευθέρωσης. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών η εισαγωγή εκτρεφόμενων

ατόμων για την ενίσχυση της πανίδας διάφορων περιοχών αποτέλεσε μια από τις κύριες πρακτικές για τη διαχείριση ειδών οι πληθυσμοί των οποίων βρίσκονταν υπό πίεση. Στα είδη αυτά περιλαμβάνονται τόσο θηρεύσιμα (είδη για τα οποία, σύμφωνα με τη νομοθεσία, επιτρέπεται η θήρευση) όσο και μη θηρεύσιμα. Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια πολλοί Κυνηγετικοί Σύλλογοι προβαίνουν σε απελευθερώσεις κυρίως θηρεύσιμων ειδών. Τα άτομα που απελευθερώνονται στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων αναπαράγονται τεχνητά και εκτρέφονται σε ειδικά εκτροφεία. Η όλη διαδικασία είναι γνωστή ως εμπλουτισμός. Οι εμπλουτισμοί όταν δεν εφαρμόζονται ορθολογικά, σε πολλές περιπτώσεις, όχι μόνο δεν είναι χρήσιμοι αλλά δημιουργούν και σοβαρά προβλήματα, τόσο σε ότι αφορά τους προς ενίσχυση άγριους πληθυσμούς, όσο και τα ίδια τα απελεύθερου μένα άτομα.

Τα προβλήματα εντοπίζονται στα εξής σημεία:

1. Απελευθέρωση ευαίσθητων ειδών με ταυτόχρονη άγνοια της οικολογίας του είδους και των απαιτήσεων του ως προς το βιότοπο.
2. Απελευθέρωση ειδών χωρίς να έχει διερευνηθεί η πρόκληση ζημιών σε παραγωγικές μονάδες και καλλιέργειες.
3. Απελευθέρωση ειδών χωρίς να έχει προβλεφθεί η φύλαξη τους.
4. Απελευθέρωση ειδών ξένων ως προς την περιοχή, τα οποία μπορεί να επιφέρουν αρνητικές επιπτώσεις στα ενδημικά είδη, είτε θηρεύοντας τα, είτε ανταγωνίζοντάς τα, και τέλος είτε διαταράσσοντας την οικολογική ισορροπία του ενδιαιτήματος.
5. Απελευθέρωση ειδών που είναι φορείς ασθενειών (ή ακόμα και παρασίτων), οι οποίες μεταφέρονται στους γηγενείς πληθυσμούς.
6. Απελευθέρωση ειδών για ενίσχυση των τοπικών πληθυσμών, τα οποία όμως προέρχονται από διαφορετική περιοχή, μπορεί να αποβεί μοιραία επειδή ο υβριδισμός μεταξύ των ατόμων του ίδιου είδους αλλά διαφορετικής περιοχής, μπορεί να οδηγήσει στο χάσιμο της προσαρμοστικότητας που έχει αποκτήσει ο γηγενής πληθυσμός με το πέρασμα των χρόνων για τη συγκεκριμένη περιοχή, μία προσαρμοστικότητα η οποία είναι δυνατό να γίνει αντιληπτή μόνο σε ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες.

Πότε είναι επιθυμητός ο εμπλουτισμός;

• Ο εμπλουτισμός είναι επιθυμητός στην περίπτωση που οι πληθυσμοί ενός είδους ,π.χ της ορεινής πέρδικας , ήταν πολύ μειωμένοι η είχαν υποστεί την δύναμη της φύσης με τέτοιο τρόπο (π.χ. ξηρασία) ώστε να ασκηθεί πάνω τους πίεση και φυσική επιλογή, και κατά συνέπεια να μειωθεί η γονιδιακή ποικιλότητα (Allendorf et αϊ., 2001). Με εμπλουτισμό και ταυτόχρονα υβριδισμό θα μπορούσε να αυξηθεί το γονιδιακό απόθεμα της ορεινής πέρδικας. Αλλά αυτός ο υβριδισμός θα έπρεπε να γινόταν με άλλα άτομα Α. graeca κάποιας άλλης κοντινής περιοχής και με κανένα άλλο είδος, πόσο μάλλον την Α. chukar που έχουν διαφορετικά φυσικά ενδιαιτήματα.

• Ο πληθυσμός ενός είδους σε μια συγκεκριμένη περιοχή έχει μειωθεί σημαντικά ή έχει εξαφανισθεί τελείως λόγω διαφόρων παραγόντων όπως ασθένειες, έντονη κυνηγετική πίεση, δυσμενείς καιρικές συνθήκες κ.τ.λ. και όχι λόγω της αλλαγής χρήσης του βιοτόπου ή της υποβάθμισης αυτού ώστε να μην πληρεί τις προϋποθέσεις που χρειάζονται για να καλύπτονται οι ανάγκες των θηραμάτων.

• Εισαγωγή ενός είδους σε περιοχή που αυτό δεν υπάρχει για τον εμπλουτισμό της «άγονης» περιοχής με θήραμα, αφού γίνει ο απαραίτητος έλεγχος και οι απαραίτητες επεμβάσεις και τελικά ο συγκεκριμένος βιότοπος θα πληρεί τις προϋποθέσεις για τη κάλυψη των βιοτικών αναγκών του είδους.

ΔΚΟΣΕ