Αναστάσιος Σακούλης – επιστημονικός συνεργάτης Α΄ ΚΟΚΔ
Χρόνης Παυλίδης – πρόεδρος Κ.Σ. Λέρου
Το κυνήγι στην Ελλάδα αντιμετωπίζει ολοένα διογκούμενα προβλήματα και προκλήσεις και ο κυνηγετικός κόσμος επιβάλλεται να προσαρμοστεί άμεσα στα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται. Η προσαρμογή αυτή θα πρέπει να είναι πολυεπίπεδη, αλλά στο συγκεκριμένο κείμενο θα παρουσιαστεί μόνο η προσπάθεια που γίνεται από την Α΄ Κυνηγετική Ομοσπονδία Κρήτης-Δωδεκανήσου (Α΄ ΚΟΚΔ) να αλλάξει η αντίληψη και η μεθοδολογία των απελευθερώσεων (πιο συγκεκριμένα της Νησιωτικής Πέρδικας).
Οι απελευθερώσεις αντιμετωπίζονται από τους κυνηγετικούς συλλόγους ως η κορωνίδα των διαχειριστικών μέτρων και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που αποτελούν τη μοναδική φιλοθηραματική δράση συλλόγων (συνήθως με λανθασμένο τρόπο).
Η εμπειρία μας υποδεικνύει ότι είναι λίγες οι περιπτώσεις συμβουλίων συλλόγων με ανοιχτά αυτιά και διάθεση, ώστε να γίνουν προσπάθειες προς μια εξορθολογισμένη φιλοθηραματική διαχείριση, με επιστημονικότητα και κυρίως, που να έχει ως στόχο την αποτελεσματικότητα.
Δυστυχώς στη συντριπτική πλειοψηφία τους οι κυνηγετικοί σύλλογοι, ανά την Ελλάδα, λειτουργούν με παρωχημένες και αναχρονιστικές διαχειριστικές αντιλήψεις, παρά το σοβαρό επιστημονικό έργο που συντελείται από τους επιστημονικούς συνεργάτες των Ομοσπονδιών και της Συνομοσπονδίας.
Αποδεικνύεται, με λίγα λόγια, ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο ν' αλλάξουν νοοτροπίες και αντιλήψεις, ενώ είναι πανθομολογούμενη (επιστημονικά και εμπειρικά) η μη αποτελεσματικότητα των “παραδοσιακών” μορφών των απελευθερώσεων.
Έτσι συνεχίζονται να σπαταλούνται σημαντικοί πόροι και ενέργεια, σε εποχές δύσκολες, τόσο από οικονομικής άποψης, όσο και λόγω του γεγονότος ότι η ελληνική ύπαιθρος αλλάζει ραγδαία προς μια κατεύθυνση που οδηγεί στη μείωση της βιοποικιλότητας και συνεπώς στην επιδείνωση των συνθηκών βιωσιμότητας των πληθυσμών των ενδημικών θηραμάτων.
Η προσωπική μας αντίληψη για τις απελευθερώσεις δε διαφέρει απ’ αυτή των επιστημονικών συνεργατών των κυνηγετικών οργανώσεων, όπως έχει εκφραστεί κατά καιρούς σε μελέτες και εκλαϊκευμένα άρθρα τους (π.χ.http://www.panida.gr/site/2013/08/13/galliformes-releases/ , αλλά στην περίπτωση της Α΄ ΚΟΚΔ, μιας νησιωτικής περιφέρειας με μικρούς απομονωμένους πληθυσμούς που δέχονται πολλές φορές δυσανάλογα μεγάλες πιέσεις (όχι απαραίτητα μόνο από το κυνήγι), οι απελευθερώσεις εξακολουθούν να αποτελούν ένα απαραίτητο εργαλείο.
Δε θα πρέπει όμως σε καμία περίπτωση να είναι το βασικότερο (κρίνονται ως πιο σημαντικές οι παρεμβάσεις βελτίωσης του βιότοπου) και θα πρέπει να βασίζεται η εφαρμογή τους σε αρχές, όπως αυτές έχουν τεθεί από την επιστημονική κοινότητα και περιλαμβάνονται στις οδηγίες της IUCN για τις απελευθερώσεις-επαναεισαγωγές.
Εναλλακτικός σχεδιασμός απελευθερώσεων
Στα πλαίσια αυτά έχει σχεδιαστεί και έχει τεθεί σε πιλοτική εφαρμογή από την Α΄ ΚΟΚΔ μια συνολική μεθοδολογική προσέγγιση των απελευθερώσεων και θα γίνει προσπάθεια αυτή η προσέγγιση, αφού αξιολογηθούν τ’ αποτελέσματά της και πραγματοποιηθούν οι όποιες αλλαγές, να επιβληθεί και να εφαρμοστεί στο σύνολο των συλλόγων σε Κρήτη και Δωδεκάνησα.
Ξεκινά από τη διερεύνηση των αιτιών μείωσης ή εξαφάνισης ενός πληθυσμού και αντιμετώπισής τους (κυρίως μέσα από τη “βελτίωση” του βιοτόπου), προχωρά στην εξασφάλιση ποιοτικών ατόμων προς απελευθέρωση (ζώγρηση - φυσική εκτροφή) και τέλος δοκιμάζει εναλλακτικές μεθόδους απελευθέρωσης (μερικές εκ των οποίων εφαρμόζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα).
Η αναζήτηση και αξιολόγηση των αιτιών που οδηγούν στην υποβάθμιση ενός πληθυσμού και τα έργα που βελτιώνουν τις συνθήκες στους βιοτόπους ήταν πάντα μέλημα των κυνηγετικών οργανώσεων (είτε γίνονταν συστηματικά είτε όχι). Έτσι, δε θ' αναπτυχθεί περαιτέρω.
Βασικός στόχος αυτής της προσπάθειας είναι η εξασφάλιση ποιοτικών ατόμων προς απελευθέρωση. Σύνθημα στις απελευθερώσεις πρέπει να είναι το «ποιότητα, όχι ποσότητα». Είναι, με απλά λόγια, προτιμότερο να αφήσεις 100 πουλιά καλής ποιότητας (δηλ με άγρια ένστικτα) παρά 2000-3000 «κοτόπουλα».
Για την επίτευξη του πρώτου στόχου –εξεύρεση ποιοτικών πουλιών-, υπήρξε πολλή σκέψη και οι δρόμοι που επιλέχθηκαν ήταν 2. Αυτοί της ζώγρησης και της φυσικής εκτροφής
Σχετικά με τη ζώγρηση, ήδη υπάρχει το επιτυχημένο παράδειγμα από το νησί της Χρυσής (νότια της Ιεράπετρας), όπου μετά από σχετική μελέτη και δημιουργία πληθυσμιακού μοντέλου από τους επιστήμονες της Α΄ ΚΟΚΔ το 2011 , με την εξέταση σεναρίων συγκομιδής για την απόκριση του πληθυσμού πέρδικας στο μέλλον, εκδόθηκε σχετική άδεια από τη Δ/νση Δασών Λασιθίου που επιτρέπει τη σύλληψη 200 ατόμων πέρδικας ανά δεύτερο έτος. Παρόμοιες μελέτες έχουν πραγματοποιηθεί για ζώγρηση Λαγού στη Χρυσή και τη νήσο Ψείρα Λασιθίου , ενώ η Α΄ ΚΟΚΔ σχεδιάζει και χρηματοδοτεί παρεμβάσεις (μέσω των Κ.Σ. Ιεράπετρας και Σητείας αντίστοιχα) στις 2 προαναφερόμενες νησίδες, ώστε να λειτουργούν ως φυσικά εκτροφεία .
Η αναζήτηση πηγών ζώγρησης συνεχίζεται και ήδη υπάρχει καλή συνεργασία με τις Διευθύνσεις Δασών Χανίων και Δωδεκανήσου προς την κατεύθυνση αυτή.
Είναι όμως κατανοητό ότι τόσο οι υπάρχουσες πηγές ζώγρησης όσο και αυτές που θα προκύψουν στο μέλλον δε θα είναι σε θέση να ικανοποιούν τις ανάγκες στο σύνολο της περιφέρειας της Α΄ ΚΟΚΔ, αλλά θα μπορούν να ενισχύουν την επόμενη μέθοδο.
Συνεπώς έπρεπε να εξεταστεί και να δοκιμαστεί η μέθοδος της φυσικής εκτροφής. Ο Κ.Σ. Λέρου, ένας μικρός, αλλά πολύ δυναμικός σύλλογος με πλούσιο φιλοθηραματικό έργο, με τον οποίο υπάρχει άψογη συνεργασία, αποφάσισε να εφαρμόσει το 2013, με την επιστημονική συνδρομή και επίβλεψη της Α΄ ΚΟΚΔ και ενός τοπικού κτηνίατρου, του κ. Μιχ. Κοντραφούρη, ένα πιλοτικό πρόγραμμα φυσικής εκτροφής, τα αποτελέσματα του οποίου ήταν άκρως ενθαρρυντικά και κατέδειξαν την εξαιρετική σημασία της απελευθέρωσης ποιοτικών ατόμων.
Η φυσική εκτροφή επιτυγχάνεται τόσο με κλώσες πέρδικες όσο και κλώσες κότες της φυλής Βατάμ. Πιο συγκεκριμένα:
- Η πρώτη κατηγορία γεννητόρων, αποτελείται από άγρια άτομα νησιωτικής πέρδικας, που έχουν συλληφθεί σε Καταφύγια Άγριας Ζωής (Κ.Α.Ζ.).
- Η δεύτερη κατηγορία γεννητόρων, αποτελείται από άτομα νησιωτικής πέρδικας, που προέρχονται από φωλεοποίηση και επώαση από αιχμάλωτους γεννήτορες.
- Η τρίτη κατηγορία γεννητόρων, αποτελείται από άτομα νησιωτικής πέρδικας, που προέκυψαν από επώαση με κλώσες (νάνες) φυλής Βατάμ. Η επιλογή για επώαση αυγών πέρδικας με κλώσες νάνες φυλής Bατάμ γίνεται: α) Από συλλογή αυγών πέρδικας λόγω διάσπαρτης ωοτοκίας ορισμένων γεννητόρων κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγής. β) Από –περιορισμένη- συλλογή αυγών πέρδικας άγριων ατόμων που φωλεοποίησαν σε Κ.Α.Ζ. ή σε χώρους εκπαίδευσης κυνηγετικών σκύλων.
Η απόλυτη επιτυχία του πιλοτικού προγράμματος οδήγησε στην επέκτασή του, με την οικονομική συνδρομή της Α΄ ΚΟΚΔ, και από το 2014 η παραγωγή ατόμων Νησιωτικής Πέρδικας φυσικής εκτροφής, μπορεί να καλύψει μέρος των αναγκών των υπόλοιπων νησιών των βορείων Δωδεκανήσων. Εξετάζεται πλέον η δυνατότητα επέκτασης της φυσικής εκτροφής και σε άλλες περιοχές της Α΄ ΚΟΚΔ.
Ο Κ.Σ. Λέρου και η Α΄ ΚΟΚΔ έχουν καταγράψει όλη τη διαδικασία της φυσικής εκτροφής και η περιγραφή είναι στη διάθεση των ενδιαφερόμενων στην ιστοσελίδα της Ομοσπονδία και πιο συγκεκριμένα εδώ.
Όπως είναι φυσικό, η προσπάθεια δεν ολοκληρώνεται εδώ και υπάρχει η ανάγκη για ικανοποίηση του τρίτου στόχου που είναι η δοκιμή και εξέλιξη εναλλακτικών μεθόδων απελευθερώσεων. Στην προσπάθεια αυτή αξιοποιήθηκαν η πρότερη εμπειρία και η βιβλιογραφική ανασκόπηση, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί το ποσοστό επιτυχίας-επιβίωσης και η αποτελεσματικότητα με την πλήρη ενσωμάτωση τω απελευθερωθέντων ατόμων.
Ο Κ.Σ. Λέρου ανέλαβε πάλι το βάρος να εφαρμόσει ένα πιλοτικό σχεδιασμό απελευθερώσεων. Αυτό δεν έγινε τυχαία, γιατί πέρα από τη δεδομένη διάθεση και τα ανοιχτά αυτιά, στον Κ.Σ. Λέρου υπήρχαν ήδη όλες οι απαραίτητες προϋποθέσεις (συστηματική βελτίωση βιοτόπων και ύπαρξη υποδομών μέσα από εκτέλεση διαχειριστικών σχεδίων, έτοιμο δίκτυο μικρών κλωβών απελευθέρωσης, ζωνοποίηση των κυνηγότοπων με διαφορετικούς διαχειριστικούς στόχους, συμμετοχή των μελών και το κυριότερο, η ύπαρξη ατόμων φυσικής εκτροφής).
Ο σχεδιασμός των απελευθερώσεων χωρίζεται σε 2 κατηγορίες-διαδικασίες και αφορούν
α) σ’ ενίσχυση πληθυσμών και
β) σε επανεγκατάσταση νέων πληθυσμών σε περιοχές που το είδος προϋπήρχε, αλλά οι πληθυσμοί του εξαφανίστηκαν.
Θα ακολουθήσει μια περιληπτική παρουσίαση του σχεδιασμού, αλλά πρώτα θα γίνει μια μικρή αναφορά σε μερικά βασικά σημεία που θεωρήθηκαν σημαντικά για τη συνολική επιτυχία του εγχειρήματος. Επίσης να τονιστεί ότι η όλη προσπάθεια παρακολουθείται, καταγράφεται και αξιολογείται, προκειμένου να εξαχθούν συμπεράσματα και να διορθωθούν λάθη και παραλείψεις.
Πρωταρχικά, μεγάλη βαρύτητα δίνεται στον χρόνο απελευθέρωσης. Είναι γεγονός ότι η πλειονότητα των απελευθερώσεων νησιωτικής πέρδικας στην Κρήτη και τα Δωδεκάνησα πραγματοποιούνται τον Φεβρουάριο και Μάρτιο (δυστυχώς και τον Απρίλιο σε κάποιες περιπτώσεις), το οποίο κρίνεται ως απαράδεκτο. Τα απελευθερωθέντα άτομα ήδη ορμονικά έχουν «μπει» στην αναπαραγωγική περίοδο, μ’ αυξημένη ανταγωνιστικότητα και διάθεση διασποράς, με αποτέλεσμα το αυξημένο στρες, τη μη προσαρμογή τους και τέλος την αυξημένη θνησιμότητα. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό οι απελευθερώσεις θα πρέπει να ολοκληρώνονται το αργότερο μέσα στον Ιανουάριο.
Ένα άλλο στοιχείο που έχει εφαρμοστεί είναι ότι η μεταφορά των προς απελευθέρωση ατόμων στο χώρο απελευθέρωσης, γίνεται κατά τη διάρκεια των πρώτων νυχτερινών ωρών, χωρίς θορύβους, ιδιαίτερες καθυστερήσεις και απαράδεκτες ενέργειες, που μεταδίδουν φόβο και stress.
Τέλος, στο σχεδιασμό έχει ενταχθεί το στοιχείο της «υιοθέτησης» και «κηδεμονίας» των απελευθερωθέντων ατόμων από άγρια πουλιά του φυσικού πληθυσμού ή από τα άτομα που προέρχονται από φυσική εκτροφή. Η ιδέα αυτή εφαρμόζεται με επιτυχία στη Βρετανία από το Game & Wildlife Conservation Trust στις απελευθερώσεις Πεδινής Πέρδικας.
Διαδικασία εμπλουτισμού
Η διαδικασία απελευθέρωσης που αφορά σ’ ενίσχυση πληθυσμών, γίνεται με τη γνωστή μέθοδο των μικρών κλωβών απελευθέρωσης, σε πυρήνες προσαρμογής με εξασφαλισμένη την παρουσία νερού και τροφής (ταΐστρες και σπορές) και δίνει μεγάλη βαρύτητα στην «υιοθεσία» και «κηδεμονία». Τα άτομα που μεταφέρονται στους πυρήνες είναι μικτής προέλευσης (τεχνητής και φυσικής εκτροφής.
Η απελευθέρωση ξεκινά τις πρώτες μέρες του Δεκεμβρίου (πάντα στις νυχτερινές ώρες) με την εισαγωγή των ατόμων σε δύο κλωβούς προσαρμογής ώστε να επιτευχθούν τα εξής:
- Η σταδιακή εξοικείωση και προσαρμογή στις συνθήκες που επικρατούν στο βιότοπο εγκατάστασης και λειτουργίας του πυρήνα προσαρμογής.
- Ο πυρήνας προσαρμογής, να παρουσιάζει, καθ’ όλη τη χρονική διάρκεια της διαδικασίας απελευθέρωσης, μόνιμη δραστηριότητα, με την παρουσία ατόμων στους κλωβούς.
Η μόνιμη παρουσία-δραστηριότητα των ατόμων στους δύο κλωβούς προσαρμογής, αποτελεί καθοριστικής σημασίας γεγονός, καθώς οι χαρακτηριστικές φωνές των ατόμων στα κλουβιά, θα προσελκύσουν άτομα του φυσικού πληθυσμού. Η παρουσία και η καθημερινή δραστηριότητα των ατόμων του φυσικού πληθυσμού κοντά στους κλωβούς και τα σημεία εγκατάστασης, των απαραίτητων στοιχείων (τροφής–νερού) οδηγεί στην «υιοθεσία» των απελευθερωθέντων ατόμων και μεταλλάσει πλέον το χώρο σε «σχολείο» άγριων συμπεριφορών.
Με λίγα λόγια, στόχος είναι τα άγρια πουλιά να καθοδηγήσουν τα απελευθερωθέντα άτομα στη διάρκεια της προσαρμογής τους.
Ακολουθεί η διαδικασία εξόδου των πρώτων ατόμων από το στάδιο προσαρμογής στους κλωβούς στο χώρο του πυρήνα προσαρμογής. Η έξοδος των πρώτων ατόμων, σύμφωνα με το σχεδιασμό, πραγματοποιείται προς το τέλος του δεύτερου δεκαήμερου του Δεκέμβρη.
Με επικράτηση κατάλληλων καιρικών συνθηκών, λίγο πριν από το πρώτο φώς της ημέρας ανοίγει η πόρτα της εξόδου του πρώτου κλωβού προσαρμογής. Με το συγκεκριμένο τρόπο τους παρέχεται η δυνατότητα να εξέλθουν από το χώρο του κλωβού, με τη δική τους θέληση, χωρίς ανθρώπινη παρουσία και εμφάνιση ενεργειών που μεταδίδουν στα άτομα stress. Το ζητούμενο, κατά την πραγματοποίηση της διαδικασίας της εξόδου των ατόμων, είναι να μην παρατηρηθούν φαινόμενα απομάκρυνσης και διασποράς, από το σημείο εγκατάστασης και λειτουργίας του πυρήνα προσαρμογής.
Με την πραγματοποίηση της συγκεκριμένης διαδικασίας, ίσως παρατηρηθεί απομάκρυνση ορισμένων ατόμων από το σημείο εγκατάστασης του πυρήνα προσαρμογής. Από τις έως τώρα καταγραφές παρατηρείται η, σχεδόν, άμεση επιστροφή των ατόμων στο χώρο του πυρήνα προσαρμογής, όπου είναι εξασφαλισμένη η τροφή και κυρίως το νερό, καθώς και η παρουσία άγριων ατόμων.
Εάν το αποτέλεσμα της πρώτης απελευθέρωσης είναι θετικό και δεν υπάρχουν προβλήματα επιβίωσης του απελευθερωθέντων ατόμων του πρώτου κύματος, τίθεται άμεσα σε εφαρμογή η διαδικασία της δεύτερης απελευθέρωσης.
Τις πρώτες νυχτερινές ώρες και με επικράτηση κατάλληλων καιρικών συνθηκών στο χώρο του πυρήνα προσαρμογής, μεταφέρουμε τα άτομα και τα τοποθετούμε εκτός κλωβών, μέσα σε θάμνο, με ιδιαίτερη προσοχή και τρόπο που δεν πιέζει τα πουλιά. Με το συγκεκριμένο τρόπο απελευθέρωσης, τους παρέχεται η δυνατότητα να ηρεμήσουν και καθ΄ όλη τη διάρκεια της νύχτας να παραμείνουν όλα μαζί.
Με το πρώτο φώς της ημέρας, (σύμφωνα με τις καταγραφές) πραγματοποιείται η διαδικασία της εξόδου των ατόμων, από το εσωτερικό του θάμνου προς τον περιβάλλοντα χώρο του πυρήνα προσαρμογής.
Με ήρεμη συμπεριφορά, και χωρίς την εμφάνιση τάσεων διαφυγής, τα άτομα παρατηρούν και αξιολογούν την εικόνα του αγνώστου για αυτά χώρου. Σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα αντιλαμβάνονται την παρουσία των ατόμων, που διαβιούν εντός του δεύτερου κλωβού προσαρμογής, γεγονός ουσιαστικής σημασίας, το οποίο καλλιεργεί σχέση εμπιστοσύνης, καθορίζοντας σε ένα μεγάλο βαθμό τη μορφή και την εξέλιξη της συμπεριφοράς, των ατόμων που για πρώτη φορά παρευρίσκονται στο χώρο.
Σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα θα προσεγγίσουν στο χώρο τα άτομα του πρώτου κύματος απελευθέρωσης και άτομα του φυσικού πληθυσμού, για να ικανοποιήσουν τις πρώτες καθημερινές βιολογικές ανάγκες.
Η συνύπαρξη των συγκεκριμένων ατόμων με τα άτομα που ήδη έχουν εξοικειωθεί με τις συνθήκες του χώρου εγκατάστασης και λειτουργίας του πυρήνα προσαρμογής και τα άγρια πουλιά, αποτελεί διαδικασία «μαθητείας», για επιτυχή ενσωμάτωση του απελευθερωμένου ατόμου στη φύση υπό καθοδήγηση και κηδεμονία.
Προς το τέλος του δεύτερου δεκαήμερου του μήνα Γενάρη, πραγματοποιείται η έξοδος από το στάδιο προσαρμογής στο χώρο εγκατάστασης του πυρήνα προσαρμογής, των ατόμων του δεύτερου κλωβού, με τον ίδιο τρόπο της απελευθέρωσης του πρώτου κύματος.
Εδώ ολοκληρώνεται η διαδικασία της απελευθέρωσης και πλέον από τις αρχές Φεβρουαρίου, όπως υποδεικνύουν και οι καταγραφές, αρχίζει η αναπαραγωγική περίοδος, με την αλλαγή των συμπεριφορών, το “σπάσιμο” των ομάδων και τη δημιουργία ζευγαριών. Ο χώρος του πυρήνα προσαρμογής παραμένει ζωτικής σημασίας καθώς σ' αυτόν είναι εξασφαλισμένη η παρουσία νερού και για τον λόγο αυτόν συνεχίζουν να τον επισκέπτονται τα πουλιά.
Διαδικασία επανεγκατάστασης
Εδώ έχουν επιλεγεί περιοχές, που αποτελούν φυσικά ενδιαιτήματα της Νησιωτικής Πέρδικας, οι πληθυσμοί της οποίας έχουν εξαφανιστεί. Στη διαδικασία αυτή επιλέγονται κυρίως άτομα φυσικής εκτροφής. Εάν απαιτηθεί η χρήση ατόμων ώστε να συμπληρωθεί ο αριθμός των προς απελευθέρωση ατόμων, προτιμούνται κυρίως αρσενικά τεχνητής εκτροφής. Αυτό συμβαίνει γιατί οι πιθανότητες τα θηλυκά τεχνητής εκτροφής ν' αναθρέψουν αργότερα, μετά την επιβίωση και προσαρμογή τους στο βιότοπο, νεοσσούς είναι περιορισμένη καθώς δεν έχουν ανεπτυγμένες τις απαραίτητες συμπεριφορές της αναπαραγωγικής διαδικασίας.
Το καινοτόμο στοιχείο εδώ είναι ότι μετά τις απελευθερώσεις των ατόμων, οι κλωβοί χρησιμοποιούνται για φυσική εκτροφή νεοσσών με γονείς πέρδικες και νάνες, με σκοπό την άμεση προσαρμογή των νεοσσών και την απελευθέρωσή τους επιτόπου.
Το σύστημα έχει ονομαστεί πεντασταδιακό και ιεραρχικά τα πέντε διαχειριστικά στάδια περιγράφονται ως εξής:
Το πρώτο στάδιο: Γίνεται η καταγραφή και αξιολόγηση των αιτιών που οδήγησαν στην εξαφάνιση και στη συνέχεια γίνονται οι απαραίτητες δράσεις και παρεμβάσεις ώστε να διαμορφωθούν οι συνθήκες για επιτυχή απελευθέρωση και επανεγκατάσταση ενός νέου πληθυσμού. Ουσιαστικά η υλοποίηση της εκάστοτε δράσης για το συγκεκριμένο σκοπό, στοχεύει στη βελτίωση ενός ή παραπάνω παραγόντων. Η εξασφάλιση των απαραίτητων παραγόντων (τροφής – νερού – κάλυψης) στο χώρο, αποτελεί πρώτιστη ανάγκη, για την κάλυψη των βιολογικών αναγκών των απελευθερωθέντων ατόμων.
Το δεύτερο στάδιο: Εγκατάσταση και λειτουργία κλωβών προσαρμογής, εντός των οποίων λαμβάνει χώρα η σταδιακή προσαρμογή. Η διαδικασία των απελευθερώσεων δε διαφέρει απ' αυτή στους πυρήνες προσαρμογής των εμπλουτισμών και η οποία έχει περιγραφεί παραπάνω.
Το τρίτο στάδιο: Εγκατάσταση και λειτουργία κλωβών αναπαραγωγής για ζεύγη γεννητόρων, εντός των οποίων θα πραγματοποιείται η αναπαραγωγική δραστηριότητα, σε κατάσταση αιχμαλωσίας (φωλεοποίηση, επώαση αυγών, ανατροφή νεοσσών).
Το τέταρτο στάδιο: Εγκατάσταση και λειτουργία κλωβού εξοικείωσης, εντός των οποίων εξελίσσεται η ενηλικίωση και η εξοικείωση των νεοσσών, τα οποία προέρχονται από την αναπαραγωγική διαδικασία του ζεύγους που τελούσε υπό αιχμαλωσία, στο χώρο εγκατάστασης και λειτουργίας της πιλοτικής εφαρμογής.
Το πέμπτο στάδιο: Εφαρμογή του μέτρου, παρατήρηση – καταγραφή - μελέτη της διαδικασίας επανεγκατάστασης του νέου πληθυσμού. Η συμπεριφορά και η δραστηριότητα σε όλα τα στάδια της εξέλιξης των ατόμων, καταγράφεται, αναλύεται και αξιολογείται ώστε να αποκτηθεί σαφής εικόνα του μεγέθους και της μορφής των προβλημάτων που τυχόν εμφανίζονται ώστε να γίνουν οι απαραίτητες διορθώσεις του σχεδιασμού.
Επίλογος
Η πιλοτική εφαρμογή του εναλλακτικού σχεδιασμού των απελευθερώσεων λαμβάνει χώρα την τρέχουσα περίοδο και οι πρώτες ενδείξεις είναι θετικότατες (σύντομα θα υπάρχει στην ιστοσελίδα της Ομοσπονδίας η αναλυτική περιγραφή του σχεδιασμού, ενώ αργότερα τ' αποτελέσματα του απολογισμού της δράσης).
Απομένει όμως πολλή δουλειά να γίνει ακόμα για τον απολογισμό της δράσης και κυρίως να δούμε τα αποτελέσματα από τις καταμετρήσεις που θα γίνουν τον Αύγουστο. Τα αποτελέσματα αυτών των καταμετρήσεων θα καταδείξουν την καταρχήν επιτυχία ή όχι των εμπλουτισμών και επανεγκαταστάσεων, αλλά δε θα υπάρχει εφησυχασμός. Η παρακολούθηση των πληθυσμών θα είναι διαρκής, ενώ θα γίνει την επόμενη περίοδος και παρακολούθηση απελευθερωθέντων ατόμων με πομπούς (οι οποίοι θα παραχωρηθούν από την Δ΄ ΚΟΣΕ) που θα εφαρμοστούν πάνω σε κάποια άτομα προς απελευθέρωση.
Η παρακολούθηση με τους πομπούς δε θα γίνει μόνο για τη διαπίστωση της επιτυχίας ή όχι των απελευθερώσεων, αλλά θα γίνει παράλληλα καταγραφή της διαφοράς συμπεριφορών των ατόμων τεχνητής και φυσικής εκτροφής και επιπλέον θα βοηθήσει στην καταγραφή και κατανόηση των απειλών και των αρνητικών συνθηκών, ώστε να βελτιωθεί η διαχειριστική προσέγγιση περαιτέρω.
Όλα τα παραπάνω θα συμβάλλουν, μεταξύ άλλων, στην εκπόνηση, από μέρους της Α΄ ΚΟΚΔ ενός διαχειριστικού σχεδίου για τα ενδημικά θηράματα της κυνηγετικής περιφέρειας Κρήτης και Δωδεκανήσου, τ' οποίο θα επικαιροποιείται και θα αποτελεί την αναγκαστική βάση για την εφαρμογή φιλοθηραματικών δράσεων από τους κυνηγετικούς συλλόγους.
Δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια για άσκοπες ενέργειες, που σε τελική ανάλυση δε συνεισφέρουν στον τελικό σκοπό. Μόνη λύση για να υπάρχει μέλλον στη θηρευτική δραστηριότητα είναι οι δράσεις ουσίας που προκύπτουν από μελέτη και σχεδιασμό.
Αναδημοσίευση από : akokd.gr