κατ' εξοχή δοκιμασία ενστίκτων , ελέγχονται τα ένστικτά του σκύλου, τα οποία (και εκεί είναι η μεγάλη διαφορά από τα σε εμάς γνωστά μέχρι τώρα ) εξετάζονται και αξιολογούνται ξεχωριστά, και βαθμολογούνται ξεχωριστά, οι δε βαθμολογίες αυτές πολλαπλασιάζονται η καθεμία με διαφορετικό συντελεστή ο οποίος βασικά εξαρτάται από το κατά πόσο η έκφραση αυτού του ενστίκτου αποτελεί ένστικτό ή αποτέλεσμα εκπαίδευσης
Τα χαρακτηριστικά (ένστικτα - συμπεριφορές )που αξιολογούνται είναι:
Το 1ο ένστικτο είναι η «ιχνηλασία» , εδώ εξετάζεται η προδιάθεση του σκύλου για ιχνηλασία, αυτό ίσως παραξενέψει τους λάτρεις της έρευνας στον αέρα αλλά σε ένα σκύλο που πρέπει στο μέλλον να ιχνηλατήσει για να επαναφέρει τραυματισμένο θήραμα είναι πολύ σπουδαίο,
Μπορείς να εκπαιδεύσεις τον σκύλο στην φέρμα, να τον εκπαιδεύσεις να «ερευνά» με τον αέρα με γεωμετρική έρευνα ακόμα και την απόσταση από την οποία θα φερμάρει, με κανένα τρόπο και με κανένα μέσο δεν μπορείς σκύλο που δεν ιχνηλατεί να τον κάνεις να ιχνηλατήσει σωστά.
Η «μύτη» είναι το 2ο σε αξιολόγηση ένστικτό που βαθμολογείται, με ακριβώς τον ίδιο συντελεστή, δεν νομίζω ότι χρειάζεται περαιτέρω εξηγήσεις. Η μύτη κρίνεται και βαθμολογείται από όλες τις εκφράσεις κατά την διάρκεια όλων των δοκιμασιών,(ιχνηλασία - έρευνα με τον αέρα- απόσταση φέρμας - και από κάθε αντίδραση του σκύλου σε ερέθισμα)
Τρίτο ένστικτο είναι «έρευνα» η διάθεση του σκύλου να ψάξει όχι όμως με την έννοια αποκλειστικά του «τρέχω» (υπάρχει σαφής αξιολόγηση της κίνησης του σκύλου στον κανονισμό) αλλά με την έννοια της χρήσης της μύτης δηλαδή ο σκύλος βγαίνει και χρησιμοποιεί κατά την έρευνα την μύτη του, ( ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιεί τον αέρα κλπ)
¨Η «φέρμα» είναι ένα άλλο ένστικτο που βαθμολογείται ξεχωριστά , δηλαδή κατά πόσο ο σκύλος φερμάρει σε μυρωδιά θηράματος.
Βαθμολογείται επίσης η διάθεση για συνεργασία με τον κυναγωγό που δείχνει ο σκύλος.
Σε ένα κυνηγετικό σκύλο η διάθεση για συνεργασία με τον κυναγωγό είναι απαραίτητη.
Εξετάζεται επίσης και η κροτοφοβία , και η συμπεριφορά του σκύλου απέναντι στους ανθρώπους, στο θήραμα, τυχόν φοβίες και σε ποιο βαθμό καταγράφονται στο βιβλιάριο του σκύλου και τον ακολουθούν, από κάποιο βαθμό και μετά αποτελούν λόγω αποκλεισμού από τις δοκιμασίες και την αναπαραγωγή.
Εξετάζεται επίσης ο σκύλος για μορφολογικά ελαττώματα , και τα όποια από αυτά που δεν συνιστούν λόγω αποκλεισμού σημειώνονται στο δελτίο της δοκιμασίας,
Ο σκύλος θεωρείται ότι πέρασε αυτές τις δοκιμασίες όταν βαθμολογηθεί με 3 σε όλες τις δοκιμασίες σε μια κλίμακα βαθμολογίας από 0 έως 12.
Δεν περνάει τις δοκιμασίες όταν σε κάποια δοκιμασία μηδενιστεί ή είναι κροτόφοβος, ή φοβηθεί έντονα στο απότομο σήκωμα του χεριού του κυναγωγού ή του κριτή.
Οι δοκιμασίες αυτές έχουν ως σκοπό τον έλεγχο των αποτελεσμάτων των ζευγαρωμάτων της περασμένης χρονιάς, και να δώσουν στους κυναγωγούς την ευκαιρία να αξιολογήσουν το κατά πόσο μπορούν να «επενδύσουν» χρόνο και χρήμα για την περαιτέρω εκπαίδευση των σκύλων τους.
Επίσης για την Γερμανία η επιτυχία στις δοκιμασίες αποτελεί το πρώτο βήμα για να μπορέσει ο σκύλος να μπει στην αναπαραγωγή, η δε βαθμολόγηση του σκύλου με περισσότερους από 65 βαθμούς (μέγιστη θεωρητική βαθμολογία είναι 84 βαθμοί και η ανώτερη που κατάφερε να πάρει σκύλος είναι οι 81 βαθμοί )του δίνει το πρώτο ζητούμενο για την συμμετοχή στο HEGEWALT. Παγκόσμιο γενετικό τέστ για τα D. DRAHTHAAR.
Η συμμετοχή σε αυτές τις δοκιμασίες στην Γερμανία είναι της τάξεως του 60% των ετήσιων γεννήσεων.
Για την Ελλάδα (που υπάγεται στους κανόνες τις FCI) ο σκύλος όταν περάσει αυτές τις δοκιμασίες μαζί με κάποιες άλλες προϋποθέσεις (θα τις αναφέρουμε αργότερα) λαμβάνει την κάρτα αναπαραγωγής του ΕΟ ΝΤΡΑΧΤΧΑΑΡ.
Η επόμενη δοκιμασία είναι η Φθινοπωρινή (HZP), είναι στην ουσία πάλι δοκιμασίες γενετικού ελέγχου αλλά και κυνηγετικό τεστ, και απευθύνεται σε σκύλους αρχικά εκπαιδευμένους για κυνήγι και ηλικίας έως 27 μηνών.
Εδώ ο σκύλος ελέγχεται σε όλα τα προηγούμενα, (σε ανώτερο επίπεδο), αλλά δοκιμάζεται και στην εργασία του στο νερό, όπως και στην επαναφορά.
Ιχνηλασία στο νερό, ξεπέταγμα πάπιας από καλαμιώνα, απορτάρισμα πάπιας από καλαμιώνα,
Τυφλή επαναφορά από την απέναντι όχθη (τουλάχιστον 15 μέτρα κολυμπώντας).
Αντοχή στον πυροβολισμό στο νερό, (όλες αυτές οι εργασίες εκτελούνται κολυμπώντας)
Στην εργασία στο νερό βαθμολογούνται η διάθεση του σκύλου για να δουλέψει στο νερό, η ποιότητα της «μύτης».
Επίσης σε αυτές τις δοκιμασίες εξετάζεται η επαναφορά θηράματος
Ιχνηλασία με επαναφορά, πτηνού από 150 μέτρα,
Ιχνηλασία με επαναφορά τριχωτού (κουνελιού) από 350 μέτρα.
Βαθμολογείται και η εκπαίδευση του σκύλου (κατά πόσο υπακούει).
Και πάλι όλα βαθμολογούνται αναλυτικά ένα - ένα, (με την ίδια κλίμακα βαθμολογίας) Σε αυτές τις δοκιμασίες εξετάζεται ο σκύλος για το κατά πόσο είναι έτοιμος πια για «κυνηγετικός σύντροφος».
Στην διαδικασία των επαναφορών (απόρτ) εξετάζεται η τυπικότητα στην εκτέλεση της, και η χαρά κατά την εκτέλεσή τους, μασήματα (π.χ κάθε δάγκωμα είναι μείον βαθμοί) δισταγμοί στο άρπαγμα του θηράματος, τινάγματα μόλις βγει από το νερό πριν παραδώσει, διορθώματα στο πιάσιμο είναι μείον βαθμοί, ουρά χαμηλωμένη και δείγματα φόβου κατά την εκτέλεση είναι μείον βαθμοί , μη εκτέλεση με μία εντολή είναι μείον βαθμοί (φωνές και παρακά- λια ),ο σκύλος είναι υποχρεωμένος να έρθει να κάτσει και να παραδώσει στο χέρι στον κυναγωγό που παραμένει ακίνητος, εγκατάλειψη θηράματος είναι αποκλεισμός, μη επαναφορά αποκλεισμός.
Επίσης δισταγμός - φόβος στον πυροβολισμό μέσα στο νερό (τα σκάγια σκάνε μπροστά του την ώρα που κολυμπάει για να απορτάρει από το νερό) ελάττωμα αποκλεισμού από τις δοκιμασίες, και από την αναπαραγωγή.
Εξετάζεται επίσης όπως και στην Εαρινή δοκιμασία (VJP) η συμπεριφορά του σκύλου απέναντι στον πυροβολισμό και τους ανθρώπους, φοβίες κλπ σημειώνονται στην κάρτα του σκύλου.
Επίσης στην Γερμανία ο σκύλος για συμμετάσχει στην αναπαραγωγή πρέπει εκτός των προαναφερομένων να έχει σκοτώσει ένα σαρκοβόρο (αλεπού - κουνάβι - εξαγριωμένη γάτα) και να είναι ελεύθερος δυσπλασίας του ισχίου,
Η επιτυχία σε αυτές τις δοκιμασίες είναι το σκαλί για συμμετοχή στο HEGEWALD (παγκόσμιο γενετικό τεστ των d. drahthaar ) όπου εκτός των προαναφερομένων για την αναπαραγωγή απαιτείται ο σκύλος να είναι τουλάχιστον «πολύ καλός» μορφολογικά.
Όλα τα προαναφερόμενα αποτελούν το σκαλί για την τελευταία δοκιμασία που είναι το VGP όπου δεν υπάρχει όριο ηλικίας (συνήθως το περνούν αμέσως μετά το ΗΖΡ σχεδόν πάντα γύρω στους 24 μήνες) Το επίπεδο τυπικότητας στην εκτέλεση είναι το μέγιστο. Οι σκύλοι που ολοκληρώνουν τις δοκιμασίες αυτές είναι ολοκληρωμένοι κυνηγετικά σκύλοι.