Στην ταχεία, ακριβή και πλήρη αποτίμηση των ζημιών της πυρκαγιάς, στην εξασφάλιση όσο το δυνατόν υψηλότερου κονδυλίου από την ΕΕ, στην ακριβοδίκαιη κατανομή του και βεβαίως στην πραγματική ανασυγκρότηση των περιοχών που επλήγησαν, εστιάζεται το στοίχημα της επόμενης ημέρας για την κυβέρνηση που θα προκύψει μετά τις εκλογές.
Προς το παρόν, ο προσδιορισμός του ακριβούς κόστους των ζημιών είναι σχεδόν αδύνατον να εκτιμηθεί, καθώς δύσκολα συγκρίνεται με οποιαδήποτε άλλη φυσική καταστροφή είχε πλήξει τη χώρα μας στο παρελθόν, εκτός ίσως από τους σεισμούς του 1999.
Προβλέψεις για κόστος της τάξης του 1,5 δισ. ευρώ μπορεί, όπως ανέφεραν παράγοντες του υπουργείου Οικονομίας, να αποδειχθούν πολύ μακριά από την πραγματικότητα, πλην όμως αποτελούν τη γραμμή ορισμού μιας ζημιάς σε εθνική καταστροφή χρηματοδοτέα από την ΕΕ.
Συγκεκριμένα, προκειμένου να ενισχυθεί η χώρα μας από το Ταμείο Αλληλεγγύης, θα πρέπει, σύμφωνα με την Πράξη Ιδρυσης του Ταμείου, η ζημιά είτε να υπερβαίνει τα 3 δισ. ευρώ είτε να αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 0,6% του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος (1,3 δισ. ευρώ).
Ακόμη πάντως και στην περίπτωση, όπου το όριο του 0,6 % δεν επιτευχθεί, εάν το ύψος των καταστροφών είναι τέτοιο που δημιουργεί σοβαρές και μακροχρόνιες επιπτώσεις για τις συνθήκες διαβίωσης και για την οικονομική σταθερότητα της περιοχής το Ταμείο και πάλι ανοίγει τους κρουνούς του.
Ιδιαίτερη προσοχή αποδίδεται στις απομακρυσμένες ή απομονωμένες περιοχές, όπως ακριβώς οι πληγείσες ελληνικές περιοχές.

Εχει τεράστια σημασία η προσπάθεια που θα καταβάλει η Ελλάδα τόσο σε διπλωματικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο σαφέστατων και πλήρως αιτιολογημένων αιτημάτων χρηματοδότησης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι και τον Φεβρουάριο του 2003 η χώρα μας υπέβαλε αίτημα οικονομικής ενίσχυσης για τα ασυνήθιστα καιρικά φαινόμενα που έπληξαν την Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 2002.
Επρόκειτο συγκεκριμένα για τον μεγάλο χιονιά που «έκοψε» τη χώρα στα δύο, με τους σωλήνες ύδρευσης να παγώνουν και να σπάνε σε όλη τη χώρα και τα λεωφορεία να ντελαπάρουν ακόμη και στο κέντρο της Αθήνας. Η αίτηση, ωστόσο, κρίθηκε από την ΕΕ ασαφής τόσο ως προς το ύψος της συνολικής ζημιάς όσο και ως προς το ύψος του κόστους αντιμετώπισης, αλλά και... εκπρόθεσμη, με αποτέλεσμα να απορριφθεί.

Καλύτερη τύχη με τις πλημμύρες
Αντίθετα καλύτερη τύχη είχε το ελληνικό αίτημα για αποκατάσταση των ζημιών που προκλήθηκαν από τις καταστροφικές πλημμύρες στην περιοχή του Εβρου το 2006. Το αίτημα υποβλήθηκε τον Μάρτιο του 2006 με την Επιτροπή να εγκρίνει τη χορήγηση ποσού 9,3 εκατ. ευρώ συνολικά.
Η αρτιότατη παρουσίαση του αιτήματός μας τότε είχε ως αποτέλεσμα να δεχθεί η ΕΕ τις θέσεις της Ελλάδας με το κάτωθι σκεπτικό «Οι συνέπειες είναι πολύ σοβαρές για τον πληθυσμό των περιοχών που βρίσκονται κοντά ή δίπλα στον ποταμό Εβρο, όπου πλημμύρισαν περίπου 250 εκατ. m² καλλιεργήσιμης γης.
Εκτός από τις σοβαρές καταστροφές στη γεωργία, οι πλημμύρες προκάλεσαν επίσης σοβαρές ζημιές στα δίκτυα μεταφορών και ύδρευσης. Οι συνολικές άμεσες ζημιές εκτιμώνται σε 372 εκατ. ευρώ.
Η αρνητική επίδραση των πλημμυρών, που ήταν οι χειρότερες των τελευταίων 50 ετών, στην οικονομική δραστηριότητα, έπληξε μια περιοχή στην οποία είχαν σημειωθεί ήδη πολύ σοβαρές πλημμύρες το 2005. Αυτή η σωρευτική επίδραση είχε τεράστιο αντίκτυπο στην οικονομία της Περιφέρειας».

Κατόπιν αυτών η ελληνική κυβέρνηση καλείται το ταχύτερο δυνατόν να καταλήξει στο ακριβώς κόστος των ζημιών αλλά και των δαπανών που απαιτούνται για την αποκατάστασή τους και στη συνέχεια να υποβάλει στην ΕΕ το σχετικό αίτημα.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι παρά την κατ' αρχήν θετική υποδοχή των διερευνητικών αιτημάτων της ελληνικής κυβέρνησης από τις Βρυξέλλες η κυρία Αμέλια Τόρες, εκπρόσωπος του Επιτρόπου, αρμόδιου για Οικονομικά Θέματα κ. Χοακίν Αλμούνια, «φρέναρε» τον υφυπουργό Οικονομίας κ. Χ. Φώλια, συστήνοντάς του ότι η δυνατότητα αποδέσμευσης των πόρων θα είναι εφικτή, αφού ολοκληρωθεί η συνολική αποτίμηση των ζημιών και μετά την κατάσβεση των πυρκαγιών.

Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης

Η πλήρης ανασυγκρότηση των περιοχών που επλήγησαν, δεν μπορεί βεβαίως να στηριχθεί αποκλειστικά και μόνο στην Κοινοτική αρωγή.
Το Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης και το Ειδικό Ταμείο Στήριξης των Πληγέντων που συνέστησε χθες η κυβέρνηση, θα πρέπει να έχει άμεσα αποτελέσματα, ώστε πράγματι οι νέοι άνθρωποι αυτών των περιοχών να μην απογοητευθούν.
Να συνεχίσουν, όπως τόνισε χθες ο πρωθυπουργός κ. Κ. Καραμανλής κατά την επίσκεψή του στο υπουργείο Οικονομίας, να κάνουν σχέδια για το μέλλον τους, να μείνουν στα χωριά τους, να ξαναχτίσουν τα σπίτια τους και να ξαναοργώσουν τα χωράφια τους.

Για τον λόγο αυτό άλλωστε το Σχέδιο προβλέπει ειδικά αναπτυξιακά προγράμματα για κάθε νομό, τα οποία θα εφαρμοσθούν άμεσα, χωρίς καμία καθυστέρηση και με ελάχιστη γραφειοκρατία.
Μόνο με μια απλή υπεύθυνη δήλωση του δικαιούχου, με μία μόνο υπογραφή θα χορηγούνται οι οικονομικές ενισχύσεις στους πληγέντες, ενώ η διαπίστωση της ειλικρίνειας των αιτήσεων θα γίνεται μεταγενέστερα.
Δεν αποκλείεται μάλιστα οι δράσεις που ανακοινώθηκαν από την κυβέρνηση το τελευταίο διήμερο να συμπληρωθούν και από νέα μέτρα, όπως η πλήρης διαγραφή χρεών, η χορήγηση κινήτρων για εγκατάσταση και δημιουργία επιχειρήσεων στις πληγείσες περιοχές και άλλα ισχυρά φορολογικά κίνητρα.

Ταμείο Εκτακτων Αναγκών

Το Ειδικό Ταμείο Αντιμετώπισης Εκτακτων Αναγκών συστάθηκε χθες με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου και με απόφαση του υπουργού Οικονομίας κ. Γ. Αλογοσκούφη ορίσθηκαν τα παρακάτω μέλη του διοικητικού συμβουλίου:
- Πέτρος Μολυβιάτης, πρώην υπουργός Εξωτερικών, πρόεδρος
- Θεόδωρος Παπαλεξόπουλος, επιχειρηματίας, αντιπρόεδρος
- Παναγιώτης Θωμόπουλος, υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, μέλος
- Γιάννης Σιδηρόπουλος, γενικός γραμματέας του υπουργείου Οικονομίας, μέλος
- Χαράλαμπος Μπούρας, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ, μέλος. Στο πλαίσιο αυτό το υπουργείο Οικονομίας έχει ανοίξει από χθες Λογαριασμό Αλληλεγγύης (Ειδικό Λογαριασμό Αρωγής Πυροπαθών), τον 2341103053, σε όλες τις τράπεζες της Ελλάδας, στον οποίο έχουν ήδη καταθέσει σημαντικά ποσά φορείς και ιδιώτες.
Η διαχείριση του λογαριασμού αυτού γίνεται από το Ειδικό Ταμείο Αντιμετώπισης Εκτακτων Αναγκών.

* Σύμφωνα με το άρθρο 44 του Συντάγματος, σε έκτακτες περιπτώσεις εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί, ύστερα από πρόταση του Yπουργικού Συμβουλίου, να εκδίδει πράξεις νομοθετικού περιεχομένου.
Oι πράξεις αυτές υποβάλλονται στη Bουλή για κύρωση σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 72 παράγραφος 1, μέσα σε σαράντα ημέρες από την έκδοσή τους ή μέσα σε σαράντα ημέρες από τη σύγκληση της Bουλής σε σύνοδο. Aν δεν υποβληθούν στη Bουλή μέσα στις προαναφερόμενες προθεσμίες ή αν δεν εγκριθούν από αυτή μέσα σε τρεις μήνες από την υποβολή τους, παύουν να ισχύουν στο εξής.

Το Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ

Το Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ δημιουργήθηκε μετά τις πλημμύρες που έπληξαν την Κεντρική Ευρώπη τον Αύγουστο του 2002 και αφού αποδείχθηκε ότι τα Διαρθρωτικά Ταμεία είναι δυσκίνητα και δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες των Ευρωπαίων άμεσα και αποτελεσματικά.
Ετσι, αποφασίσθηκε να δημιουργηθεί ένα νέο ευρωπαϊκό μέσο για τη χορήγηση κατεπείγουσας ενίσχυσης στα κράτη-μέλη και τις τότε υποψήφιες για ένταξη χώρες, σε περίπτωση σημαντικών καταστροφών.
Με βάση προτάσεις της Επιτροπής για την έκδοση κανονισμού του Συμβουλίου περί συστάσεως ενός Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΤΑΕΕ) και μια διοργανική συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής, αποφασίσθηκαν, τον Νοέμβριο του 2002, τα νομοθετικά και δημοσιονομικά μέσα. Μέσω του ΤΑΕΕ δύναται να διατεθεί κατ' ανώτατο όριο το συνολικό ποσό του 1 δισ. ευρώ ετησίως.

Για να καταστούν δικαιούχες της ενίσχυσης στο πλαίσιο του Ταμείου Αλληλεγγύης οι χώρες που επλήγησαν από σημαντικές καταστροφές, πρέπει να παράσχουν λεπτομερείς προβλέψεις σχετικά με τις ζημιές και να πληρούν ειδικά κριτήρια, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι τα κονδύλια της ΕΕ θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη των πλέον επειγουσών αναγκών και δεν θα πήγαιναν για να κλείσουν δημοσιονομικές «τρύπες».
Στα χρόνια που μεσολάβησαν, λίγες ήταν οι χώρες που επωφελήθηκαν, λόγω του ότι τα κατώτατα όρια των ζημιών είναι πολλά. Ηδη από τον περασμένο Ιανουάριο υπάρχει πρόταση για αλλαγή του κανονισμού, ώστε να προβλέπει και αποζημιώσεις σε περιπτώσεις καταστροφών από τρομοκρατικές ενέργειες, ενώ σύμφωνα με την πρόταση αναθεώρησης το κατώτατο όριο ζημιών κατέρχεται στο 1 δισ. ευρώ ή στο 0,5% του ΑΕΠ του κράτους-μέλους που υπέστη την καταστροφή. Δυστυχώς, όμως, η διαδικασία αναθεώρησης έχει σκαλώσει στην Κοινοτική γραφειοκρατία.

Ποιες χώρες επωφελήθηκαν

Μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου του 2003 το Ταμείο Αλληλεγγύης χορήγησε επειγόντως ενισχύσεις σε επτά χώρες, για ένα σύνολο 833 περίπου εκατ. ευρώ. Οι πρώτες τέσσερις χορηγήθηκαν ύστερα από τις πλημμύρες του 2002 στη Γερμανία, την Αυστρία, την Τσεχική Δημοκρατία και τη Γαλλία. Οι άλλες τέσσερις είχαν ως στόχο την αντιμετώπιση της καταστροφής που προκάλεσε το ναυάγιο του «Prestige» στην Ισπανία, των σεισμών (Μολίζε και Απουλία), καθώς και της έκρηξης του ηφαιστείου Αίτνα (Σικελία) στην Ιταλία και των άνευ προηγουμένου δασικών πυρκαγιών του καλοκαιριού του 2003 στην Πορτογαλία.

Από το 2003 έως το 2006 το Ταμείο χορηγεί συνολικά περί το 1 δισ. ευρώ εκ των οποίων:

- Τα 92,88 εκατ. ευρώ το 2006 στη Σουηδία, την Εσθονία, τη Λετονία και τη Λιθουανία λόγω καταστροφών από θύελλες. - Τα 5,67 εκατ. ευρώ το 2005 στη Σλοβενία για τον ίδιο λόγο.
- Τα 21,9 εκατ. ευρώ το 2004 στις ισπανικές περιφέρειες που επλήγησαν από τις πυρκαγιές, καθώς και στις περιφέρειες της Γαλλίας και της Μάλτας που επλήγησαν από τις πλημμύρες.
- Τα 56,25 εκατ. ευρώ το 2003 για τις πληγείσες ιταλικές και ισπανικές περιφέρειες. - Τα 48,539 εκατ. ευρώ το 2003 στις πληγείσες πορτογαλικές περιφέρειες.
- Τα 728 εκατ. ευρώ το 2002, κατανεμημένα κατά τον ακόλουθο τρόπο: 444 εκατ. ευρώ για τη Γερμανία, 134 εκατ. για την Αυστρία, 129 εκατ. για την Τσεχική Δημοκρατία και 21 εκατ. για τη Γαλλία.

Διαδικασία χορήγησης

- Μέσα σε 10 εβδομάδες αφότου προκλήθηκε η πρώτη ζημιά, οι εθνικές αρχές του πληγέντος κράτους υποβάλλουν αίτηση στην Επιτροπή, παρέχοντας όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τις προκληθείσες ζημιές και τις επιπτώσεις τους στον πληθυσμό και την οικονομία, το κόστος των παρεμβάσεων, καθώς και τις τυχόν άλλες Κοινοτικές, εθνικές ή διεθνείς πηγές χρηματοδότησης.
- Με βάση τις πληροφορίες αυτές, η Επιτροπή καθορίζει όσο το δυνατό συντομότερα το ποσό της ενδεχόμενης επιχορήγησης και προτείνει στην αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Συμβούλιο) την καταβολή αυτής. Εφόσον το ποσό είναι διαθέσιμο, η ενίσχυση καταβάλλεται αμέσως και σε μια δόση, μετά την υπογραφή συμφωνίας μεταξύ της Επιτροπής και του δικαιούχου κράτους.
- Το δικαιούχο κράτος είναι υπεύθυνο για τη χρησιμοποίηση της επιχορήγησης και για τον ενδεχόμενο συντονισμό μεταξύ του Ταμείου Αλληλεγγύης και των άλλων πηγών χρηματοδότησης. Το ποσό που δεν χρησιμοποιείται εντός ενός έτους επιστρέφεται. Το δικαιούχο κράτος προσπαθεί να εξασφαλίσει αποζημίωση των ενισχύσεων από τρίτους και το αντίστοιχο ποσό επιστρέφεται επίσης στην Επιτροπή.

Πηγή: Κέρδος

ΕΠΑΝΩ