Για πρώτη φορά κάθισαν μαζί τρεις από τους πιο σημαντικούς παράγοντες της ζωής των βουνών και της υπαίθρου. Κτηνοτρόφοι, περιβαλλοντολόγοι και κυνηγοί. Βέβαια, κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να οδηγήσει σε συμπεράσματα, αλλά ήταν σαφώς ένα βήμα μπροστά.

Ενα βήμα που θα οδηγήσει μελλοντικά σε θετικά και αξιοποιήσιμα συμπεράσματα προς όφελος του ίδιου του περιβάλλοντος.

Δεν είμαι φυσικά ειδικός επιστήμονας, αλλά ως άνθρωπος που γεννήθηκε στην περιοχή και οργώνει αυτή την ύπαιθρο μισό αιώνα τώρα, κράτησα κάποια πράγματα που θεωρώ πολύ σημαντικά. Είμαστε οι πρώτοι σε αριθμό λύκων σε όλη την Ευρώπη!

Ναι, ο αριθμός των λύκων που ανέφερε ο αξιόλογος επιστήμονας της «Καλλιστώ», ο Γιώργος Ηλιόπουλος, είναι 795 άτομα, με παραδοχή σε έναν τελικό αριθμό από 717-874 άτομα. Αυτά προκύπτουν από επιστημονικές καταγραφές των λύκων σε όλη την Ελλάδα, με σημαντική παρουσία τους (από απόψεως ζημιών στο ζωικό κεφάλαιο) στη Δράμα, στον Εβρο, στην Ελασσόνα της Ολύμπου και νοτιότερα στη Φθιώτιδα...

Παράλληλα, όπως προκύπτει από την εισήγηση του Θεοφάνη Καραμπατζάκη, στη Γαλλία και τη Σουηδία, χώρες με πενταπλάσια έκταση η πρώτη και με υπερτριπλάσια έκταση η δεύτερη, σε σχέση με την Ελλάδα, οι λύκοι δεν ξεπερνούν τους 400 σε αριθμό.

Δηλαδή, με απλό υπολογισμό, είμαστε ξεκάθαρα και με κανέναν κίνδυνο να χάσουμε μελλοντικά την πρωτιά, πρωταθλητές Ευρώπης. Βέβαια, όπως προκύπτει από την εισήγηση, και δεν αμφισβητήθηκε καθόλου, αυτές οι δύο... οπισθοδρομικές χώρες της Ευρώπης, η Γαλλία και η Σουηδία, σαφώς ελέγχουν, ακόμη και με πυροβόλα όπλα, τον πληθυσμό των λύκων.

Πρωταθλητές... στους λύκους!
Μάλιστα, υποχρεώνονται οι κτηνοτρόφοι να εκπαιδευτούν σε ραβδωτά, να βγάλουν άδειες κυνηγίου, γι' αυτό και με απόφαση του τοπικού νομάρχη γίνονται ανάλογες ενέργειες διαχείρισης κι από την ίδια την πολιτεία τους.

Κάτι ανάλογο επικρατεί και στην άκρως οπισθοδρομική Σουηδία, η οποία μάλιστα διαθέτει εκτατική κτηνοτροφία ταράνδων, από τους οποίους -μαζί με το κρέας από το κυνήγι- προσπορίζεται σημαντική ποσότητα κρέατος( πάνω από 70%) της κατανάλωσης.

Ολα αυτά, βέβαια, ακούγονται περίεργα. Δεν θα μπω σε θέματα επιστημονικά, το τι και πώς, αυτά είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο. Θα μιλήσω όμως για τις ζημιές που παρουσίασε η δασολόγος Δήμητρα Παπαδοπούλου.

Στον Νομό Δράμας έχουμε 1.737 κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις με ζωικό κεφάλαιο 213.000 ζώων.

Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΛΓΑ, το 2011 είχαμε 184 επιθέσεις λύκων σε κτηνοτροφικά ζώα και το 2012 164 επιθέσεις.

Σύμφωνα με αντίστοιχο ερωτηματολόγιο σε 91 συμμετρικά-γεωγραφικά κατανεμημένους κτηνοτρόφους στον νομό, με συνολικό αριθμό 20.000 ζώων, δηλαδή περίπου το 10% του συνολικού δείγματος σε ζώα του νομού, είχαμε 297 επιθέσεις λύκων το 2014 και 271 επιθέσεις το 2015.

Αυτή η διαφορά οφείλεται στο ότι αφενός είναι πολύ περίπλοκη η διαδικασία αποζημιώσεων και γι' αυτό δεν δηλώνονται πολλές φορές οι ζημίες και, αφετέρου, δεν... δικαιούται σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία αποζημίωση ο κτηνοτρόφος που η ζημιά του είναι κάτω... από 4 αιγοπρόβατα. Δηλαδή, άμα σου φάει τρία, την... έβαψες..

Η λύση που προτάθηκε από τον εισηγητή της «Καλλιστώ» ήταν η χρήση του Ελληνικού Ποιμενικού, για τον οποίο όμως είπε κάποια στιγμή ότι δεν ενδείκνυται για πυκνοδομημένα δάση. Και έχει απόλυτο δίκιο αυτή η άποψη για μένα, με δεδομένο ότι ο άριστος κατά τα άλλα Ελληνικός Ποιμενικός αναπτύχθηκε αιώνες πριν από τους «ειδικούς» του ποιμενικού χώρου, τους Σαρακατσαναίους κτηνοτρόφους.

Ο χώρος όμως που έβοσκαν οι Σαρακατσάνοι ήταν πανταχόθεν ελεύθερος, με χαμηλή βλάστηση και μεγάλη ορατότητα, κάτι που κατά κόρον χρειάζεται ο Ελληνικός Ποιμενικός. Και, φυσικά, η αποζημίωση των θιγομένων κτηνοτρόφων, σε μεγαλύτερη κλίμακα και με σύγχρονα-επικαιροποιημενα κριτήρια.

Λύκος εναντίον σκύλων..
Την κυνηγετική περίοδο 2014-2015, μετά από οδηγίες της ΚΟΜΑΘ οι Κ.Σ κατέγραψαν τις επιθέσεις λύκων σε σκύλους. Στον νομό Δράμας, λοιπόν, είχαμε 35 επιθέσεις τεκμηριωμένες πλήρως, εκ των οποίων οι 23 κατέληξαν σε θάνατο, η 1 σε τραυματισμό και στις 11 σώθηκε ο σκύλος (στοιχεία Δήμητρα Παπαδοπούλου).

Εδώ σημειώνεται υπήρχε ιδιαίτερη αναφορά στην εισήγηση του Ηλιόπουλου για τις επιθέσεις αυτές, τις οποίες κατατάσσει επιστημονικά σε δύο κατηγορίες. Επιθέσεις με χαρακτήρα ανταγωνιστικό και επιθέσεις με χαρακτήρα θηρευτικό - καθαρά δηλαδή για προσπορισμό τροφής.

Εδώ, αναφέρω σύμφωνα με τον επιστημονικό συνεργάτη της Καλλιστώ, υπάρχει πρόβλημα υβριδισμού, που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να φτάσει σε ποσοστό μέχρι και 5% του συνολικού πληθυσμού των λύκων.

Μάλιστα, παρουσιάστηκε -από τον εισηγητή- και μια φωτογραφία από την περιοχή της Κερκίνης Σερρών, όπου δίπλα σε κουφάρι ζώου συνυπάρχει ένα κανονικός και ένας δίχρωμος... λύκος.

Αναφέρθηκε δε συγκεκριμένα ότι μπορεί ορισμένες φορές να γίνει συνεύρεση συνήθως θηλυκού σκύλου και αρσενικού λύκου σε περιοχές εναπόθεσης απορριμμάτων ή ακόμη και κοντά σε στάνες.

Η συγκεκριμένη αναφορά του Ηλιόπουλου επιβεβαιώνεται και από προσωπική μαρτυρία του κτηνοτρόφου Νταλιγκάρου στο Δέλτα του Αξιού, την οποία ομολογουμένως άκουσα με μεγάλη έκπληξη, κυρίως για τη συνέχειά της, που ίσως κάποια στιγμή αποτελέσει βάση για άρθρο...

Εδώ θα σημειώσω ότι σύμφωνα με τον Ηλιόπουλο, στις ΗΠΑ, οι κυνηγετικοί σκύλοι ασφαλίζονται και αποζημιώνονται σε περίπτωση επιθέσεων λύκων, βάσει ενός χάρτη επικινδυνότητας περιοχής.

Συγκεκριμένα, λαμβάνεται υπόψη ο βαθμός συγκέντρωσης λύκων ανά περιοχή, και όσο πιο μεγάλος είναι τόσο πιο χαμηλή είναι η αποζημίωση, και φυσικά εκεί που θεωρείται ότι δεν υπάρχουν λύκοι ή αυτοί που υπάρχουν είναι λίγοι, η αποζημίωση είναι πολύ μεγαλύτερη.

Στην όμορη Βουλγαρία
Σύμφωνα με τον Sarantiev Valery, πρόεδρο του όμορου βουλγαρικού κυνηγετικού συλλόγου (που έχει μια περιοχή ευθύνης περίπου στο 1/4 της έκτασης του Νομού Δράμας), και εκεί υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με τους λύκους, όπου όμως ο λύκος είναι είδος του οποίου επιτρέπεται η θήρα, με αποτέλεσμα να έχουν κατά μέσο όρο περίπου 15 λύκους επίσημα θηρευμένους κάθε χρόνο.

Παρότι σε αυτή την πλευρά των Βαλκάνιων ο λύκος θεωρείται επιβλαβές, περιμένουν τη σταδιακή αύξησή του και, απ' ό,τι συζητιέται ευρέως, θα προβούν σε λήψη περισσότερων μέτρων.

Αν κάνει κανείς αναγωγή της έκτασης του όμορου συλλόγου με την έκταση της Δράμας, θα μπορούσε να φτάσει σε έναν δυνητικό αριθμό περίπου 60 λύκων θηρευμένων ετησίως, κάτι που δείχνει στα σοβαρά το μέγεθος του προβλήματος.

Αριθμοί λύκων
Στην Ελλάδα, ουσιαστικά από το 1993, ο λύκος προστατεύεται. Παλαιότερες εκτιμήσεις αναφέρουν 3.500 λύκους το 1924, 3.000 λύκους το 1980 (στοιχεία Δασικής Υπηρεσίας), 3.000 λύκους το 1988, και σήμερα ο αριθμός που προέρχεται από την ίδια την οργάνωση, την «Καλλιστώ», μιλάει για μέχρι 874 λύκους (717-874).

Ο μέσος όρος της παρουσίας λύκων ανά 100 τετραγωνικά χιλιόμετρα είναι 1,1 κατά Καλλιστώ, μέχρι 2 κατά τον πρόεδρο του πάρκου διαχείρισης Ροδόπης, αλλά σύμφωνα με τον ίδιο δεν αποκλείεται κατά περιοχή να φθάσει αυτός ο αριθμός το 4.

Αν πάρουμε ακόμη κι αυτούς τους αριθμούς -που κατά την άποψή μου είναι πολύ χαμηλοί με την πραγματικότητα που συναντάμε στα βουνά της περιοχής τα τελευταία δέκα χρόνια, τότε μόνο στην περιοχή της Δράμας έχουμε περίπου 140 λύκους.

Δηλαδή το 1/3 των λύκων της Γαλλίας, που σε έκταση είναι 643.801 τ. χιλ., ενώ ο νομός Δράμας είναι 3.468 τ.χιλ.

Τέλος, ένα μεγάλο μπράβο στους διοργανωτές που με πενιχρά μέσα αλλά με μεράκι κατόρθωσαν να πραγματοποιήσουν μια εκδήλωση όπου για πρώτη φορά ήλθε στο φως με στοιχεία το μεγάλο αυτό πρόβλημα.

Είναι επίσης πολύ σημαντικό που μια μεγάλη και δοκιμασμένη ΜΗΚΥΟ, όπως η «Καλλιστώ», ήλθε και κατέθεσε την τεκμηριωμένη της άποψη. Παρότι έχω εντελώς αντίθετη γνώμη για τις οργανώσεις αυτού του τύπου, πρέπει να παραδεχτούμε ότι μόνο σε ένα τραπέζι και πάντα τεκμηριωμένα και με καλόπιστο διάλογο μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τέτοια προβλήματα. Και αυτούς τους ανθρώπους, τους χρειαζόμαστε.

Σαν τελικό συμπέρασμα θα αναφέρω τη γεμάτη απορία ερώτηση ενός κτηνοτρόφου, που με άγχος και αγωνία για το αύριο, είπε: «Ωραία τα είπατε, αλλά εδώ εμείς δεν έχουμε να φάμε τώρα… Βρέστε μια λύση πριν είναι αργά, και για μας και για τον λύκο».

Μόνο όσοι πατάνε άσφαλτο και τσιμέντα, θα πω εγώ, μόνο αυτοί δεν θα μπορέσουν ποτέ να καταλάβουν αυτά τα λόγια.

Δεν μπορ ώ να καταλάβω πώς οι σύγχρονες κοινωνίες της Γαλλία και της Σουηδίας, αντιμετωπίζουν έτσι ένα πρόβλημα και η δική μας, αυτή των φώτων, του πολιτισμού και των ειδικών ευαισθησιών έμεινε τόσο πίσω.

Παράλληλα, όταν σε μια εκδήλωση έχει σύσσωμη την παρουσία του κρατικού μηχανισμού, όπως τους αρμοδίους διευθυντές υπηρεσιών που προανέφερα, και παράλληλα απόντες τους βουλευτές του νομού, τότε κάτι άλλο ίσως πρέπει να ψάξουμε. Κάτι δεν κάνουμε καλά, εκεί που κτυπά η καρδιά των αποφάσεων, σαν να λείπει η πολιτική βούληση.

Εχω την άποψη ότι η εξάλειψη της αρχιμήδειου λογικής «μη μου τους κύκλους τάραττε», είναι η... αρχή της λύσης που ψάχνουμε όλοι. Βέβαια, η απουσία τριών βουλευτών μπορεί να είναι μια απλή σύμπτωση, μη συνάδουσα όμως με την ευκαιρία του τριήμερου της Αποκριάς, αλλά έχουμε από δω και πέρα ευκαιρίες επανόρθωσης.

Στον Νομό Δράμας, με την κτηνοτροφία ασχολούνται περίπου 850 πολυπληθείς οικογένειες, με 1.737 μονάδες με συνολικό ζωικό κεφάλαιο 160.000 αιγοπρόβατα και 45.000 βοοειδή.

Ο Κυνηγετικός Σύλλογος Δράμας είναι ένας από τους μεγαλύτερους και πιο ιστορικούς συλλόγους του Βορρά, στον δε Νομό Δράμας συνολικά εκδίδονται ετησίως πάνω από 2.500 άδειες κυνηγίου.

Με μια προβολή σε εκλογικό ενδιαφέρον περίπου 30.000 ψηφοφόροι. Ετσι, απλά, όμορφα και δημοκρατικά. Κάτι που οι Γάλλοι... οπισθοδρομικοί φίλοι μας έκαναν αποτελεσματικά, εδώ και χρόνια...

ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ;
Μια εξαιρετική εκδήλωση για τα προβλήματα από την παρουσία των λύκων έγινε την Παρασκευή 11 Μαρτίου στο Δημαρχείο Δράμας. Διοργανωτές ήταν ο τοπικός κυνηγετικός σύλλογος και η ένωση κτηνοτρόφων Δράμας. Εισηγήσεις έγιναν από τη δασολόγο του ΚΣ Δράμας Δήμητρα Παπαδοπούλου, τον ειδικό επιστήμονα της οργάνωσης «Καλλιστώ» Γιώργο Ηλιόπουλο, τον επιστημονικό συνεργάτη της ΚΟΜΑΘ Θεοφάνη Καραμπατζάκη και τον πρόεδρο του όμορου βουλγαρικού κυνηγητικού συλλόγου του Γκότσε - Ντέλτσεφ.

Παρούσα ήταν δήμαρχος Παρανεστίου Δράμας, Αλίκη Σωτηριάδου, αντιδήμαρχοι από τους λοιπούς δήμους της Δράμας, ο διευθυντής της Διεύθυνσης Δασών Δράμας Ανδρέας Τσίγκης, ο πρόεδρος του φορέα διαχείρισης οροσειράς Ροδόπης, δασολόγος Σταύρος Κεχαγιόγλου, ο διευθυντής της Αγροτικής οικονομίας και κτηνιατρικής της περιοχής Δράμας Νίκος Ιώβης και σύσσωμα τα διοικητικά συμβούλια όλων των κυνηγετικών συλλόγων της Ανατολικής Μακεδονίας με τη διοίκηση της ΚΟΜΑΘ. Φυσικά παρόντες και οι δύο πρόεδροι των οργανωτών, ο Γιάννης Κιτσουκάκης από τους κτηνοτρόφους και ο Γιάννης Γεωργιάδης από τους κυνηγούς.

Σωτήρης & Αθηνά Δημηροπούλου
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Αθηνά Δημηροπούλου
Ιντερνετ

ΠΗΓΗ : ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΘΝΟΣ