Η Γυναίκα και το Κυνήγι .. !!!

.

Από το καταπληκτικό βιβλίο του κ. Απ. Κ. Μίχου των Εκδόσεων Δωδώνη, «ΣΤΗ ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΗΣ ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ» Συχνά μου δίνεται η ευκαιρία να διαπιστώσω τη μεγάλη απόσταση που υπάρχει ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες σχετικά με το πάθος του κυνηγιού. Ο άντρας το κυνήγι το έχει στο αίμα του. Τη γυναίκα την αφήνει μάλλον αδιάφορη. Δεν πιστεύω στην ανωτερότητα του άντρα. Κάθε άλλο. Από την εποχή του γίγαντα της γνώσης Αριστοτέλη, που είχε κατατάξει διανοητικά τη γυναίκα σε ενδιάμεσο σκαλί, ανάμεσα στο παιδί και τον άντρα, πέρασαν αρκετοί αιώνες. Σήμερα έχει λυθεί πια οριστικά το ζήτημα. Δεν υπάρχει ανωτερότητα ή κατωτερότητα ανάμεσα στα δύο φύλα. Υπάρχουν μόνο διαφορές που τα αλληλοσυμπληρώνουν. Και αυτές οφείλονται σε βιολογικά κυρίως αίτια που ξεχωρίζουν τα δύο γένη. Στις διαφορές αυτές πρέπει να ψάξουμε για να βρούμε τις αιτίες που το κυνήγι τραβάει τόσο πολύ τον άντρα και στέκεται τόσο ξένο στην ιδιοσυγκρασία της γυναίκας. Αλλά ας δούμε πρώτα αν είναι σωστό πως η γυναίκα δεν ενδιαφέρεται για το κυνήγι. Ιστορικά είναι διαπιστωμένο ότι η γυναίκα σε καμία περίοδο της ύπαρξης του ανθρώπου δεν ασχολήθηκε με το κυνήγι. Η ασχολία αυτή μένει αποκλειστικά αντρίκεια και ποτέ δεν αμφισβητήθηκε από τη γυναίκα, τόσο κατά τους μακρινούς αιώνες της αντροκρατίας, όσο και κατά τους σύντομους της γυναικοκρατίας. Και στους προϊστορικούς όμως χρόνους της μητριαρχίας, που και σήμερα ακόμα ίσως να απαντάται σε απόμακρες περιοχές της γης, όπως του Θιβέτ, η γυναίκα δε θέλησε να επωφεληθεί της υπεροχής της και να κρατήσει για τον εαυτό της την ασχολία αυτή. Παντού και πάντοτε η θήρα έμεινε αποκλειστική δραστηριότητα του άντρα, όπως και αν ασκήθηκε, είτε με τα πρωτόγονα μέσα - πέτρες, ρόπαλα - είτε με τα βελτιωμένα της εποχής του χαλκού και του σιδήρου - ακόντια, βέλη - είτε με σύγχρονα πυροβόλα όπλα. Αναφέρονται βέβαια οι τοξότριες, οι αμαζόνες, η Αταλάντη κ.λ.π., αλλά αυτά ανήκουν στην περιοχή των θρύλων. Οπως και η θεά του κυνηγίου η Αρτεμις δεν είναι παρά ένα σύμβολο. Αλλωστε εκείνος που δίδαξε τους ανθρώπους την κυνηγετική τέχνη δεν ήταν η Αρτεμις αλλά ο κένταυρος Χείρων, ο δάσκαλος, στο κυνήγι, του Πηλέα, του Αχιλλέα και άλλων φημισμένων κυνηγών της αρχαιότητας. Ο Χείρων φέρεται πως μεταλαμπάδευσε σ’ αυτούς τους προικισμένους με πολλές ικανότητες θνητούς, το θείο δώρο της θηρευτικής τέχνης, από την οποία, κατά τους αρχαίους προπάτορές μας, πηγάζουν πάμπολλες αρετές, όπως η ανδρεία, η σύνεση, η οξύνοια, το πολυμήχανο, η ρώμη, η υγεία, κ.λ.π. Από τον μυθικό Ηρακλή και τους ομηρικούς ήρωες, ίσαμε τον απολογητή της θήρας Ξενοφώντα, με το σύγγραμμά του «Κυνηγετικός» και τους μεσαιωνικούς ιππότες, ίσαμε το Διγενή, το κυνήγι μένει αποκλειστικά μια ασχολία καθαρά αντρική. Αλλά γιατί να επεκταθούμε αφού το ζήτημα είναι ξεκάθαρο. Ας έρθουμε στη σημερινή εποχή. Στα πολιτισμένα κράτη οι γυναίκες πραγματοποιούν, με θαυμαστή επίδοση, την ισοπέδωση των δύο φύλων, που αναγνωρίζουν η μία μετά την άλλη, οι σύγχρονες κοινωνίες με την καθιέρωση ίσων δικαιωμάτων. Μέρα με τη μέρα κατακτούν, για πρώτη φορά, νέους τομείς δράσης και αμιλλώνται ισάξια τους άντρες. Επιστήμες, τέχνες, πολιτική, διοίκηση, αθλητισμός και άλλα πεδία αποκλειστικής ίσαμε χθες, επίδοσης του αντρικού φύλου, δέχονται τη γόνιμη συνεισφορά της γυναικείας δράσης, με μεγαλύτερες ή μικρότερες επιτεύξεις. Ο αθλητισμός και τα σπορ τράβηξαν έντονα τη γυναίκα από τις αρχές του αιώνα μας. Εκτός από το στίβο με τα κλασικά αγωνίσματα, που συναγωνίζεται τους άντρες, υπάρχουν σπορ, όπως η ορειβασία, το κολύμπι, η ιππασία, και άλλα, που έχουν κατακτήσει, σε μεγάλο βαθμό, τη γυναίκα. Μπορούμε όμως να πούμε ότι το ίδιο γίνεται και με το κυνήγι ; Η γυναίκα μένει σταθερά μακριά του, αν και της δόθηκε στις μέρες μας απόλυτα η ελευθερία να επιδοθεί, όπως και ο άντρας, σ’ αυτό. Οι ελάχιστες εξαιρέσεις, που βλέπουμε γυναίκες να κυνηγούν, με αξιοζήλευτη μάλιστα επίδοση, ακόμα και στον τόπο μας, δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά να επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Το συμπέρασμα λοιπόν είναι πως η γυναίκα δεν κυνηγάει. Η ιδιοσυγκρασία της είναι ξένη προς το κυνήγι. Και όχι μόνο αυτό. Δεν μπορεί να καταλάβει γιατί οι άντρες αφοσιώνονται στην τέχνη αυτή με τόσο πάθος. Και δω, έπειτα από τις διαπιστώσεις αυτές, θα πρέπει ν’ αναζητήσουμε τις διαφορές εκείνες, τις φυσιολογικές και άλλες, που υπάρχουν ανάμεσα στα δύο φύλα και κάνουν τη γυναίκα να αντιμετωπίζει τόσο διαφορετικά το ζήτημα αυτό. Πρώτα - πρώτα πρέπει, νομίζω, να επισημανθεί η βασική διαφορά της τακτικής που εφαρμόζουν τα δύο φύλα στις αναμεταξύ τους σχέσεις. Σε όλα τα είδη του ζωικού βασιλείου το αρσενικό έχει σαν τακτική την επίθεση και το θηλυκό την άμυνα, κατά κανόνα. Δε μπορεί να προκρίνει κανείς τη μια από τις δυο, γιατί και οι δυο έχουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους. Στέκονται, όπως όλες οι διαφορές των δύο φύλων, παράλληλες η μία προς την άλλη. Γεγονός πάντως, βασικά, είναι πως ο άντρας επιτίθεται και η γυναίκα αμύνεται. Το κυνήγι στην πραγματικότητα είναι μια ενέργεια επιθετική. Είναι, λοιπόν, είναι φυσικό να ταιριάζει πολύ με την αντρική ψυχοσύνθεση και να απέχει άλλο τόσο από τη γυναικεία. Η γυναίκα, όσο κι αν προσπαθήσει, δε θα μπορέσει ποτέ, στο ζήτημα αυτό, ν’ αποβάλει τη φύση της. Μπορεί παρά τον κανόνα, κάποια γυναίκα να τύχει για πολλούς και διαφόρους λόγους να γίνει κυνηγός και ακόμα να σημειώνει αξιοζήλευτες επιδόσεις στο κυνήγι. Ποτέ όμως το άθλημα αυτό δεν θα την κατακτήσει και δεν θα της γίνει πάθος, όπως γίνεται, κατά κανόνα, με τους άντρες. Οσες φορές αποπειράθηκα να μυήσω γυναίκα στο κυνήγι, με όλη την κατανόηση και το ενδιαφέρον που έδειχνε, τελικά διαπίστωνα ότι έκτιζα στην άμμο. Ενώ στους άντρες η αντίδραση ήταν πολύ διαφορετική. Μου’ τυχε κάποτε να’ ρθω σε αντιπαράθεση με άντρες, συζητώντας για το κυνήγι. Υποστήριζαν κατηγορηματικά ότι το κυνήγι ήταν κάτι που δε μπορούσαν να το καταλάβουν. Ο,τι και αν τους έλεγες ήταν αδύνατο να τους μεταπείσεις. Οταν όμως κάποια φορά κατάφερνα να δημιουργήσω συνθήκες τέτοιες ώστε να τους δοθεί η ευκαιρία να δουν από κοντά το κυνήγι και να δοκιμάσουν και λίγες έστω από τις συγκινήσεις του, όχι μόνο αλλάζουν γνώμη, αλλά και γίνονται κάποιοι θιασώτες του! Και αν δεν τρέχουν ν’ αγοράσουν αμέσως ένα όπλο - γίνεται κι αυτό καμιά φορά - νιώθουν να ξανοίγεται μπροστά τους μια καινούργια διέξοδος για δράση, που εκδηλώνεται μόλις βρεθούν οι κατάλληλες συνθήκες. Υπάρχουν βέβαια και πολλοί άντρες που δεν συγκινούνται από το κυνήγι. Αυτό όμως γίνεται τις πιο πολλές φορές, γιατί τα άτομα αυτά έχουν άλλα ενδιαφέροντα, που διοχετεύουν τη δράση τους και δεν υπάρχουν περιθώρια να ασχοληθούν με το κυνήγι. Όπως υπάρχουν και λίγοι που το καταδικάζουν απερίφραστα. Οι εξαιρέσεις παρουσιάζονται παντού. Άλλη διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλλα, που σχετίζεται με το θέμα μας, είναι το γεγονός ότι οι γυναίκες είναι πιο πολύ προσηλωμένες στην καθημερινότητα και πιο πρακτικές από τους άντρες. Η γυναίκα στην κάθε προσπάθειά της θέλει να βλέπει το σίγουρο αποτέλεσμα. Κάθεται σκυμμένη ώρες ολόκληρες στο πλεκτό, ή στο κέντημά της γιατί ξέρει από πριν πως η εργασία της θα προχωρήσει ανάλογα με την επίδοσή της και θα τελειώσει σ’ ορισμένο χρόνο. Ο άντρας όμως, είναι τύπος πιο ρομαντικός. Εχει φαντασία πιο αναπτυγμένη που τον επηρεάζει και στη ζωή του. Ο τύπος του Δον Κιχώτη είναι εκατό στα εκατό αντρίκειος. Γυναίκες Δον Κιχώτες δεν υπάρχουν. Ενδιαφέρεται βέβαια και ο άντρας για το αποτέλεσμα, αλλά τον συναρπάζει, πολύ πιο εύκολα ακόμα η αναζήτηση, έστω κι αν το αποτέλεσμα που επιδιώκει είναι αμφίβολο. Του αρέσει η ακαθόριστη περιπλάνηση, που τα θέλγητρά της μόνο αυτός μπορεί να νιώσει. Ο τρόπος αυτός που ενεργεί μπορεί να οδηγήσει στην επιτυχία, σε μικρό ή μεγάλο βαθμό, μα μπορεί τελικά ν’ αποβεί και μάταιος. Ο άντρας τον προκρίνει γιατί του αρέσει να διακινδυνεύει. Η γυναίκα, περισσότερο προσγειωμένη, προτιμάει κάθε ενέργειά της να έχει το προκαθορισμένο αποτέλεσμα. Στη διαφορά αυτή ανάμεσα στα δύο φύλα, οφείλεται και το γεγονός ότι οι δημιουργικές επιτεύξεις, σε όλη τη σφαίρα της ανθρώπινης δράσης, προέρχονται, κατά κανόνα, από τους άντρες. Αυτοί, με τη ρομαντική ιδιοσυγκρασία τους, με τις φαντασιώσεις και τα ονειροπολήματά τους, αναζητώντας και ερευνώντας προς κάθε κατεύθυνση αφιερώνουν προσπάθειες ολόκληρης ζωής. Πολλές από αυτές μένουν άκαρπες. Δοκιμάζουν τότε την πικρία που μας αφήνει μια χαμένη προσπάθεια χωρίς όμως και να απογοητεύονται. Μερικές, λίγες φυσικά, τις στεφανώνει στο τέλος η επιτυχία με κάποια εφεύρεση, κάποια δημιουργία που προάγει λίγο ή πολύ την επιστήμη, την τέχνη, τη ζωή. Δεν θέλω να πω πως η γυναίκα δεν είναι δημιουργική. Είναι και πολύ μάλιστα. Η δημιουργία όμως απαιτεί συνεχείς προσπάθειες, που τις πιο πολλές φορές φέρνουν δυσανάλογα προς αυτές ή και κανένα αποτέλεσμα. Η γυναίκα από την ιδιοσυγκρασία της δεν μπορεί να διακινδυνεύει τη δράση της σε μια αμφίβολη επιδίωξη. Αν το έκανε αυτό σίγουρα θα πετύχαινε κι αυτή όπως ο άντρας. Και το κυνήγι είναι μια επιδίωξη με αμφίβολο πάντα αποτέλεσμα. Ο άντρας ο ρέμπελος, με τον έμφυτο Δονκιχωτισμό του, που τον ελκύουν οι περιπέτειες παίρνει το σκύλο του και τριγυρίζει σε κάμπους και βουνά, με κρύο και με ζέστη, σκοτώνεται στην κούραση, και σαν τύχει να γυρίζει συχνά άπρακτος έχει το κουράγιο ξανά και ξανά ν’ αρχίζει την ίδια περιπλάνηση, ώσπου μια μέρα να πετύχει στην επίμονη αυτή προσπάθειά του και η επιτυχία του όμως αυτή δεν θα ισοφαρίσει σίγουρα τους κόπους και τις θυσίες του. Είπαμε: «του κυνηγού και του ψαρά το πιάτο εννιά φορές είναι αδειανό και μια φορά γεμάτο». Αδιάφορο! Τον κυνηγό τον τραβάει η δράση, η αναζήτηση, η περιπλάνηση, η περιπέτεια, η υπερνίκηση του κάθε εμποδίου. Αυτός είναι ο βασικός στόχος του σήμερα και όχι το αποτέλεσμα. Αν γυρίσει χωρίς θηράματα θα του μείνει σίγουρα η ευχάριστη αναπόληση της ωραίας εκδρομής του, που θα ‘ρχεται για αρκετές μέρες να διακόπτει κάθε τόσο τη ρουτίνα της καθημερινής του ζωής. Ενώ η γυναίκα το μόνο που μπορεί να καταλάβει από το κυνήγι είναι το αποτέλεσμα. ? Τι έφερες; Αυτή είναι η πρώτη ερώτησή της στον κυνηγό που γυρίζει από το κυνήγι. Κι αν βρίσκει το αποτέλεσμα, όπως γίνεται σήμερα συχνά, πενιχρό και δυσανάλογο με τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν, κουνάει με οίκτο χαρακτηριστικά το κεφάλι της. Ο άντρας όμως συχνά και ο μη κυνηγός ρωτάει βέβαια και «τι έφερες;» πιο πολύ όμως ρωτάει: «πού πήγες, πώς πέρασες, ποιους τόπους γνώρισες, τι είδες, τι έκανες;» Θα προσθέσω ακόμα στις διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα και τη μητρότητα, που αναγκάζει τη γυναίκα να αφοσιώνεται χρόνια ολόκληρα μέρα-νύχτα στα παιδιά της. Το μητρικό αυτό φίλτρο, το άγνωστο στο αντρικό φύλο, την οδηγεί με χωρίς όρια αυταπάρνηση ν’ αφοσιώνεται επίσης στον άντρα, στους γονείς της, στα εγγόνια της, στον καθένα που έχει την ανάγκη της. Πώς ν’ αφήσει η κάθε γυναίκα τα προσφιλή της πρόσωπα που κάθε ώρα και στιγμή έχουν ανάγκη από βοήθεια και στοργή για να καταπιαστεί με μια αμφίβολης σκοπιμότητας ασχολία που κοντά στα άλλα δεν ξέρει πότε θα αρχίσει και πότε θα τελειώσει. Καταπιάνεται με το χωράφι της, με τα οικιακά της ζώα, με τις βιοποριστικές δουλειές της, με τις επιστημονικές, καλλιτεχνικές και κοινωνικές ασχολίες της, λείπει ώρες από το σπίτι της και τα παιδιά της, αλλά ξέρει πότε θα τελειώσουν αυτές οι δουλειές και παίρνει τα μέτρα της. Ξέρει ακόμα γιατί γίνονται και τι όφελος θα έχει απ’ όλα αυτά. Για το λόγο αυτό και στη μητριαρχική ακόμα εποχή, που η γυναίκα βρέθηκε κατά καιρούς παντοδύναμη αρχηγός της οικογένειας και είχε στην εξουσία της όχι μόνο έναν, αλλά πολλούς άντρες, σ’ εκείνους ανέθετε την άσκηση της θήρας, που τις εποχές εκείνες φυσικά είχε πρωταρχική σημασία για τη διατροφή του ανθρώπου και την άμυνά του από τα άγρια θηρία. Ψάχνοντας έτσι θα βρούμε ασφαλώς κι άλλες διαφορές που θα μας εξηγούσαν ακόμα πιο πειστικά γιατί το κυνήγι είναι ασχολία περισσότερο αντρική παρά γυναικεία. Όπως συμβαίνει και με το ψάρεμα. Μια πρόθεσή μου ήταν με τα παραπάνω να θέσω απλά το ζήτημα κι αν προσπάθησα να δώσω μερικές πρόχειρες εξηγήσεις, δεν έχω την αυταπάρνηση ότι το εξάντλησα. ΠΗΓΗ ; ΠEΡΙΟΔΙΚΟ ΚΥΝΗΓΕΣΙΑ ΚΥΝΟΦΙΛΙΑ