Κάθε χρόνο, τον Οκτώβριο είναι η εποχή της μετανάστευσης των πουλιών. Είναι η ώρα για το μεγάλο ταξίδι.

Το μεγάλο ταξίδι που αρχίζει κάθε Οκτώβρη για να πετάξουν ψηλά πάνω από πόλεις, θάλασσες, ερήμους, κατακτώντας μοναδικά την απόλυτη ελευθερία των αιθέρων. Ο λόγος για τα αποδημητικά πουλιά στο μακρύ ταξίδι που πραγματοποιούν κάθε χρόνο: αυτό της αναζήτησής τους για επιβίωση.

«Τίποτα δεν κάνανε οι άνθρωποι αν δε ρωτούσαν πρώτα τα πουλιά…γιατί αυτά χωρίζουν τους ανθρώπους απ’ των θεών τους τόπους…» Όρνιθες του Αριστοφάνη

Χωρίς χάρτη και πυξίδα

Κάθε χρόνο την ίδια εποχή εκατομμύρια πουλιά κάνουν με απόλυτη επιτυχία το ίδιο ακριβώς ταξίδι! Το ταξίδι προς τις θερμές περιοχές, κυρίως της Αφρικής. Δεν έχουν χάρτες και πυξίδα, αλλά συγκεκριμένα σημεία που τα βοηθούν στον προσανατολισμό τους.

Μπορεί να είναι κάποια ουράνια σώματα, όπως ο Ήλιος, η Σελήνη ή τ’ αστέρια, ίσως οι θάλασσες, τα βουνά, τα ποτάμια… Μετά το Φεβρουάριο θα επιστρέψουν ξανά στην Ευρώπη για να ζευγαρώσουν, να φτιάξουν τις φωλιές τους, να μεγαλώσουν τα μικρά τους και να αναχωρήσουν εκ νέου..

Καθώς προχωράει το φθινόπωρο, τα μεταναστευτικά πουλιά φεύγουν ομαδικά από τους τόπους αναπαραγωγής τους για να περάσουν το χειμώνα σε εύκρατο κλίμα. Τα οστά τους είναι ελαφριά, ενώ τα φτερά τους που κινούνται από δυνατούς μυς, τους επιτρέπουν να διασχίζουν τον αέρα διανύοντας πολλά χιλιόμετρα, μέρα και νύχτα.

Όπως αναφέρει στη Νatura nrg ο κ. Νίκος Προμπονάς, μέλος της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας «Οι πιο πολλοί άνθρωποι έχουν ταυτίσει τη μετανάστευση με τα χελιδόνια, όμως δεκάδες είδη της ορνιθοπανίδας πραγματοποιούν δύο φορές το χρόνο το μακρύ, επίπονο και επικίνδυνο ταξίδι προς και από Αφρική. Η φθινοπωρινή μετανάστευση όχι μόνο διαρκεί μεγαλύτερη περίοδο από την ανοιξιάτικη, αλλά είναι και πολυπληθέστερη, αφού πλέον στα σμήνη με τους γονείς έχουν προστεθεί και τα νεαρά παιδιά τους που γεννήθηκαν πρόσφατα!

Και πριν προλάβουν καλά-καλά να αναχωρήσουν, κάποιοι άλλοι φτερωτοί επισκέπτες καταφθάνουν, θαρρείς και έρχονται για να αναπληρώσουν το κενό τους. Είναι οι Χειμερινοί Επισκέπτες, τα πουλιά δηλαδή που θα ξεχειμωνιάσουν στη νότια Ευρώπη και στη βόρεια Αφρική.

Στην πλειοψηφία τους προέρχονται από τις χώρες της βόρειας και της κεντρικής Ευρώπης, την Ουκρανία και τη Ρωσία». Στη χώρα μας, χιλιάδες πουλιά βρίσκουν καταφύγιο και τροφή, καθ΄όλη τη διάρκεια του έτους, στην προστατευόμενη περιοχή του Δέλτα του Έβρου, συνολικής έκτασης 69.000 στρεμμάτων.

Ο ποταμός Έβρος, ο δεύτερος μεγαλύτερος ποταμός της βαλκανικής χερσονήσου, εναποθέτει εδώ και χιλιάδες χρόνια, μετά από 204 χλμ. ροής σε ελληνικό έδαφος, τα φερτά του υλικά στη συμβολή του με το θαλάσσιο όγκο του Αιγαίου. Η μεγάλη ποικιλία του φυσικού περιβάλλοντος: αμμοθίνες, καλαμώνες, παράκτια ζώνη, παραποτάμιο δάσος, βάλτοι γλυκού νερού, λιμνοθάλασσες, λιβάδια, θαμνώδεις περιοχές καθιστούν το Δέλτα του Έβρου ιδιαίτερα ελκυστικό για την πανίδα της ευρύτερης περιοχής.

Ο Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Δέλτα Έβρου από την αρχή της λειτουργίας του συνεχίζει τα προγράμματα επιστημονικής παρακολούθησης των πουλιών που ξεκίνησαν τις προηγούμενες δεκαετίες. Η μελέτη της μετανάστευσης μέσω δακτυλιώσεων στο Δέλτα του Έβρου που υλοποιείται από το 1994, έχει αποδείξει πως ο υγρότοπος αποτελεί έναν πολύ σημαντικό σταθμό ανεφοδιασμού στο ταξίδι των πουλιών μεταξύ Ευρώπης και Αφρικής. Έχει αναδειχτεί ως η περιοχή με τα περισσότερα δακτυλιωμένα πουλιά σε όλη τη χώρα (πάνω από 85.000), ενώ οι εποχιακοί υγρότοποι της παράκτιας ζώνης της Άνθειας (Βάλτος –Αρμύρες) είναι από τους πιο σπουδαίους για τη μετανάστευση των παρυδάτιων και στρουθιόμορφων ειδών.

Η περσινή φθινοπωρινή εξόρμηση από τους ορνιθολόγους του Φορέα Διαχείρισης Δέλτα Έβρου, αλλά και εθελοντές, απέδωσε 1651 πουλιά από 38 είδη. Τα πιο πολυπληθή ήταν η Καλαμοποταμίδα, η Τσιχλοποταμίδα, ο Καλαμοτριλιστής, ο Θαμνοτσιροβάκος, ενώ δεν έλειψαν και είδη όπως ο Μελισσοφάγος, ο Στραβολαίμης, η Αλκυόνη, η Μικροπουλάδα.

Κατά τις μεταναστευτικές κυρίως περιόδους έχουν εμφανιστεί στην περιοχή σπάνια για την Ελλάδα είδη, όπως ο Στεπαετός, η Λεύκουρη Καλημάνα, η Χαμωτίδα ή, ακόμη πιο σπάνια, το Χιονογλάρονο, η Αλωπόχηνα και η Στικτόπαπια. Όσο δε η ενασχόληση με την παρατήρηση πουλιών αυξάνεται και περισσότεροι παρατηρητές επισκέπτονται κάθε εποχή την περιοχή, τόσο περισσότερα είδη καταγράφονται.

Το ανεξερεύνητο, μέχρι τη δεκαετία του 1950, δέλτα, φιλοξενούσε επίσης λύκους, τσακάλια, αγριογούρουνα, αγριόγατες.

Η πλούσια ορνιθοπανίδα του, όμως, είναι ο κυριότερος λόγος για τον οποίο συγκαταλέγεται στους δημοφιλέστερους προορισμούς για παρατηρητές πουλιών από τη χώρα μας, αλλά και απ’ όλη την Ευρώπη. Στο δέλτα του Έβρου έχει παρατηρηθεί το 75% των ειδών που έχουν καταγραφεί στη χώρα! Κάποια μάλιστα απ’ αυτά είναι παγκοσμίου ενδιαφέροντος και σημασίας, όπως η Λεπτομύτα (Numenius tenuirostris), είδος το οποίο είναι απειλούμενο σε παγκόσμιο επίπεδο.

ΠΗΓΗ : onair24.gr